چرا برخی چیزها را فراموش می‌کنیم؟ راهکارهای علمی برای به خاطر سپردن بهتر

 

دانشمندان معتقدند که حافظه شبیه عکس نیست، بلکه مانند نقاشی تحت تأثیر توجه، احساسات و زمینه قرار می‌گیرد. برای بهبود حافظه، تمرکز آگاهانه، خواب کافی، تغییر مکان مطالعه و بازگویی خاطرات می‌تواند مؤثر باشد.

 

 

به گزارش انتخاب و به نقل از  psychologytoday؛ یکی از فعالیت‌های مورد علاقه من هنگام آموزش حافظه به دانش‌آموزان، این است که از آن‌ها بخواهم درباره یک سکه «پنی» توضیح دهند. به نظر ساده می‌آید، نه؟ امتحان کنید! این چیزی است که می‌خواهم بدانم:

• چه کسی روی جلوی سکه «پنی» قرار دارد؟

• آن فرد به چه سمتی نگاه می‌کند؟ چپ یا راست؟

• آیا چیزی بالای سر او نوشته شده است؟ چیست؟

• آیا چیزی زیر سر او نوشته شده است؟ چیست؟

• آیا چیزی در سمت راست او نوشته شده است؟ چه چیزی؟

• آیا چیزی در سمت چپ او نوشته شده است؟ چه چیزی؟

 

در نگاه اول، بیشتر دانش‌آموزان فکر می‌کنند این کار آسان است. خود من هم وقتی برای اولین بار آن را امتحان کردم همین احساس را داشتم. اما وقتی امتحان می‌کنید، متوجه می‌شوید که آن‌قدرها هم ساده نیست. عملکرد معمولاً ضعیف است. اما سؤال اصلی این است: چرا؟ چرا حافظه ما برای چیزی که میلیون‌ها بار دیده‌ایم، این‌قدر بد عمل می‌کند؟

 

متأسفانه، برخلاف چیزی که دوست داریم، حافظه‌ها مثل عکس‌هایی که در ذهن ذخیره می‌کنیم، نیستند. طبق گفته متخصص حافظه، دکتر «چاران رانگانات» نویسنده کتاب چرا به خاطر می‌آوریم، حافظه‌ها بیشتر شبیه نقاشی هستند، جایی که برخی بخش‌های حافظه شبیه عکس‌اند و بخش‌های دیگر تارتر و شبیه نقاشی، که تحت تأثیر باورها، خواسته‌ها و تفسیرهای ما رنگ می‌گیرند. خوشبختانه، رانگانات و دیگر پژوهشگرانی که دهه‌ها روی حافظه مطالعه کرده‌اند، توصیه‌های علمی و مؤثری برای بهبود حافظه دارند.

 

توجه و قصد

 

در مورد سکه «پنی»، یکی از دلایلی که نمی‌توانیم جزئیات آن را به یاد بیاوریم این است که واقعاً به آن توجه نمی‌کنیم. رانگانات توضیح می‌دهد که مغز ما برای به خاطر سپردن همه چیز طراحی نشده است و توجه و قصد، برای یادآوری دقیق ضروری هستند. توجه ما را بر یک چیز متمرکز می‌کند، و بعد از آن، باید آگاهانه عمل کنیم تا چیزی را به خاطر بسپاریم.

 

هیچ‌کس تاکنون از ما نخواسته جزئیات یک سکه «پنی» را حفظ کنیم؛ هرچند که هزاران بار آن را دیده‌ایم، هرگز به اندازه کافی و با قصد جدی روی آن تمرکز نکرده‌ایم. همین آزمون را با سکه «ربع دلار»، «نیکل» یا «دیم» امتحان کنید؛ احتمالاً به همان بدی شکست می‌خورید. دانش‌آموزان من همین‌طورند. اما حالا که به این موضوع توجه کرده‌اید و به‌طور آگاهانه سؤالات را پاسخ داده‌اید، ممکن است در آزمون فردا عملکرد بهتری داشته باشید.

 

زمینه همه چیز است

 

تا حالا پیش آمده وارد اتاقی شوید و فراموش کنید چرا آنجا هستید؟ برای من هم پیش آمده. این اتفاق به این دلیل رخ می‌دهد که بیشتر حافظه‌ها در کنار زمینه ذخیره می‌شوند، یا جایی که چیزی را یاد گرفته‌اید.

 

فرض کنید در اتاق نشیمن هستید و چیزی به ذهنتان می‌رسد که نیاز دارید. سپس وارد آشپزخانه می‌شوید تا آن را بردارید و به‌طور مؤثر زمینه‌ای را که ابتدا در آن به آن فکر کرده بودید تغییر می‌دهید. اگر به اتاق نشیمن برگردید، دوباره به همان زمینه برمی‌گردید و احتمالاً دوباره آن را به خاطر می‌آورید.

 

همه خاطرات یکسان نیستند

 

اگر به اولین خاطرات خود فکر کنید، چه چیزی به ذهنتان می‌آید؟ برای من، یک جشن تولد، اولین باری که والدینم برادرم را از بیمارستان به خانه آوردند و باز کردن هدایا در صبح کریسمس. آنچه این لحظات مشترک دارند این است که هر کدام واکنش احساسی قوی‌ای را برمی‌انگیزند. احساسات می‌توانند به یادآوری کمک کنند.

 

استراحت کنید

 

اگر می‌خواهید حافظه خوبی داشته باشید، باید خواب کافی داشته باشید. تحقیقات نشان داده است که خواب عمیق برای تثبیت یا ذخیره خاطرات، که برای یادگیری حیاتی است، ضروری می‌باشد. خواب نه‌تنها سرعت و دقت عملکرد ما را بهبود می‌بخشد، بلکه یادگیری و حافظه را نیز تقویت می‌کند.

 

خاطرات را به اشتراک بگذارید

 

خاطرات ثابت نیستند؛ آن‌ها با گفتن و بازگویی داستان‌ها تغییر می‌کنند. اگر می‌خواهید خاطره‌ای شاد و رنگارنگ داشته باشید، آن را با دیگران به اشتراک بگذارید. شنیدن داستان همان رویداد از دیدگاه دیگران می‌تواند جزئیات و نقاط برجسته جدیدی به خاطراتتان اضافه کند.

 

این فصل تعطیلات، اگر می‌خواهید خاطراتی ماندگار ایجاد کنید، در این کار آگاهانه باشید، استراحت کافی کنید و سعی کنید تا جایی که می‌توانید شادی را به آن خاطرات تزریق کنید. علاوه بر این، از مرور خاطرات نترسید؛ صحبت درباره آن‌ها می‌تواند به شما کمک کند آن‌ها را برای سال‌ها زنده نگه دارید.

 

پاسخ‌های آزمون: چطور عملکرد داشتید؟

 

• چه کسی روی جلوی سکه «پنی» است؟ آبراهام لینکلن

• آن فرد به چه سمتی نگاه می‌کند؟ به راست

• آیا چیزی بالای سر او نوشته شده است؟ «In God We Trust»

• آیا چیزی زیر سر او نوشته شده است؟ خیر

• آیا چیزی در سمت راست او نوشته شده است؟ سال ضرب سکه

• آیا چیزی در سمت چپ او نوشته شده است؟ «Liberty»