پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
مطالعه‌ای جدید نشان داده است که علی‌رغم چالش‌های خاص زندگی در فضا مانند تابش‌های کیهانی، گرانش تغییر یافته، استرس کاری شدید و کمبود خواب، هیچ شواهدی مبنی بر آسیب دائمی به توانایی‌های شناختی فضانوردان وجود ندارد.
به گزارش انتخاب و به نقل از مدیسن نت؛ آزمایش‌های انجام‌شده روی ۲۵ فضانورد نشان داد که شرایط زندگی و کار در فضا به اختلالات شناختی گسترده یا آسیب جدی مغزی منجر نمی‌شود.
تغییراتی که در طول مأموریت مشاهده شد، موقتی بودند و عملکرد سیستم عصبی مرکزی به طور کامل به حالت عادی بازگشت.
فضانوردان برای انجام وظایف مرتبط با سرعت پردازش، حافظه فعال و توجه، زمان بیشتری صرف کردند.
کاهش توجه فقط در مراحل ابتدایی مأموریت مشاهده شد.
کاهش سرعت پردازش ذهنی تا پایان مأموریت ادامه داشت و پس از بازگشت به زمین برطرف شد.
توانایی‌هایی مانند توجه و حافظه فعال که به استرس حساس هستند، بیشتر تحت تأثیر قرار گرفتند.
در مقابل، حوزه‌هایی مانند حافظه کمتر آسیب‌پذیر بودند.
دلایل این تغییرات
• استرس و خستگی: عوامل استرس‌زایی مانند کمبود خواب، فشار جسمی و شرایط خاص فضا می‌توانند عملکرد شناختی را موقتاً مختل کنند.
• شباهت با شرایط زمینی: همان‌طور که یک شب بی‌خوابی می‌تواند روی تمرکز و سرعت انجام وظایف روزانه در زمین تأثیر بگذارد، فضانوردان نیز با اثرات مشابهی در فضا مواجه می‌شوند.
• جبران عملکرد توسط فضانوردان: علی‌رغم این تغییرات، فضانوردان توانستند وظایف پیچیده و حیاتی خود را بدون خطا انجام دهند، که نشان‌دهنده توانایی آن‌ها در تطبیق با شرایط دشوار است.
چشم‌انداز برای مأموریت‌های آینده
• این تحقیق که در تاریخ ۱۹ نوامبر ۲۰۲۴ در مجله Frontiers in Physiology منتشر شد، اطلاعات ارزشمندی درباره تغییرات ذهنی در محیط‌های سخت مانند فضا ارائه می‌دهد.
• این داده‌ها می‌توانند به آماده‌سازی فضانوردان برای مأموریت‌های بلندمدت در ماه، مریخ و حتی فراتر کمک کنند، جایی که آن‌ها در معرض تابش‌های بیشتر و تأخیرهای طولانی در ارتباطات قرار خواهند گرفت.
نتیجه‌گیری
با وجود چالش‌های منحصربه‌فرد زندگی در فضا، این تحقیق نشان می‌دهد که فضانوردان پس از مأموریت‌های خود هیچ آسیب دائمی به توانایی‌های شناختی‌شان تجربه نمی‌کنند. این یافته‌ها به توسعه استراتژی‌های بهتر برای حمایت از سلامت ذهنی و عملکرد فضانوردان در مأموریت‌های طولانی‌مدت کمک خواهد کرد.