پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : دیجیاتو: پیشروی یک انسان در طول زندگی‌اش ممکن است به‌عنوان روند تدریجی تغییرات از تخمک به گور درنظر گرفته شود. اما اگر یک روز صبح از خواب بیدار شوید، در آینه نگاه کنید و به این فکر کنید که ناگهان خیلی دچار پیری شده‌اید، ممکن است چیز‌هایی را درنظر نگرفته باشید.
بر اساس تحقیقات جدید درمورد تغییرات مولکولی مرتبط با افزایش سن، انسان‌ها دو حرکت شدید رو به جلو را تجربه می‌کنند؛ یکی در سن متوسط ۴۴ سالگی و دیگری در سن متوسط ۶۰ سالگی.
«مایکل اسنایدر»، ژنتیک‌شناس دانشگاه استنفورد و نویسنده ارشد این مطالعه، می‌گوید: «ما به تدریج درحال تغییر نیستیم، بلکه تغییرات واقعاً چشمگیری نیز وجود دارد. به‌نظر می‌رسد که اواسط دهه ۴۰، مانند اوایل دهه ۶۰، زمان تغییرات چشمگیر است.»
بررسی متغییر‌ها در نمونه مورد مطالعه
پیری پیچیده است و با خطرات فزاینده بیماری‌های مختلف همراه است. اسنایدر و همکارانش به منظور کاهش و درمان بهتر این بیماری‌ها، زیست‌شناسی پیری را بررسی کرده‌اند تا بهتر بفهمند چه تغییراتی و چگونه رخ می‌دهند.
برای این منظور، آن‌ها گروهی متشکل از ۱۰۸ بزرگسال را ردیابی کرده‌اند که طی چندین سال، هر چند ماه یک‌بار نمونه‌های بیولوژیکی اهدا می‌کنند.
محققان متوجه شدند که در برخی از شرایط، مانند آلزایمر و بیماری‌های قلبی عروقی، خطر به تدریج و با گذشت زمان افزایش نمی‌یابد، بلکه پس از یک سن خاص به شدت افزایش می‌یابد. آن‌ها می‌خواستند نگاهی دقیق‌تر به نشانگر‌های زیستی پیری بیندازند تا ببینند آیا می‌توانند تغییرات مرتبط را شناسایی کنند یا خیر؛ بنابراین با استفاده از نمونه‌های خود، انواع مختلفی از مولکول‌های زیستی را ردیابی کرده‌اند. مولکول‌های مختلف مورد مطالعه شامل آر‌ان‌ای، پروتئین‌ها، لیپیدها و گونه‌های میکروبیوم روده، پوست، بینی و دهان هستند که در مجموع ۱۳۵۲۳۹ ویژگی بیولوژیکی را شامل می‌شود.
هر شرکت‌کننده به‌طور متوسط ۴۷ نمونه را در ۶۲۶ روز ارسال کرد. این حجم از داده‌ها منجر به بیش از ۲۴۶ میلیارد داده شد که محققان آن‌ها را پردازش کردند و به دنبال الگو‌های تغییرات گشتند.
چه زمانی پیری اوج می‌گیرد؟
اسنایدر و همکارانش متوجه شدند که تغییر بسیار واضحی در فراوانی انواع مختلف مولکول‌ها در بدن انسان در دو مرحله مجزا وجود دارد. حدود ۸۱ درصد از تمام مولکول‌های مورد مطالعه آن‌ها تغییراتی را در طی یک یا هر دوی این مراحل نشان دادند. تغییرات در اواسط دهه ۴۰ و دوباره در اوایل دهه ۶۰ با نمایه‌های کمی متفاوت به اوج خود رسید.
اوج‌گیری پیری در دهه ۴۰ تغییراتی را در مولکول‌های مربوط به متابولیسم لیپیدها، کافئین و الکل، بیماری‌های قلبی عروقی و اختلال در عملکرد پوست و عضله نشان داد. اوایل دهه ۶۰ نیز با متابولیسم کربوهیدرات و کافئین، بیماری‌های قلبی عروقی، پوست و ماهیچه، سیستم ایمنی و عملکرد کلیه مرتبط بود.
اولین اوج‌گیری پیری، اواسط دهه ۴۰، معمولاً زمانی است که زنان شروع به یائسگی یا پیش از یائسگی می‌کنند. اما محققان این پدیده را به‌عنوان یک عامل اصلی رد کردند. زیرا مردان نیز در همان سن دچار تغییرات مولکولی قابل توجهی شدند.
«شیائوتائو شن»، متابولومیست و نویسنده اول مطالعه، توضیح می‌دهد که اگرچه یائسگی یا پیش از یائسگی ممکن است در تغییرات زنان در اواسط ۴۰ سالگی نقش داشته باشد، احتمالاً عوامل مهم دیگری نیز بر این تغییرات در مردان و زنان تأثیر می‌گذارد. شناسایی و بررسی این عوامل باید در اولویت تحقیقات آتی قرار گیرد.
محققان خاطرنشان می‌کنند که گروه مطالعه آن‌ها بسیار کوچک است و نمونه‌های زیستی محدودی را از افراد بین ۲۵ تا ۷۰ سال مورد آزمایش قرار می‌دهد. تحقیقات آینده می‌تواند به بررسی بیشتر این پدیده کمک کند تا درک بهتری از چگونگی تغییر بدن انسان در طول زمان داشته باشد.