یادداشت‌های علم، دوشنبه ۱۹ آبان ۱۳۴۸: ماجرای عصبانیت شاه از دست سفیر انگلیس بر سر جزایر سه گانه

سرویس تاریخ «انتخاب»: اسدالله علم (۱ مرداد ۱۲۹۸ بیرجند – ۲۵ فروردین ۱۳۵۷ نیویورک)، یکی از مهم‌ترین چهره‌های سیاسی دوران محمدرضا شاه، وزیر دربار از ۱۳۴۵ تا ۱۳۵۶ و نخست‌وزیر ایران از سال ۱۳۴۱ تا ۱۳۴۲ بود.  

 

«انتخاب» هر شب یادداشت‌های روزنوشت علم را منتشر می‌کند.

 

دوشنبه ۱۹ آبان ۱۳۴۸: صبح شرفیاب شدم. مطالب دیشب مذاکره با سفیر انگلیس را عرض کردم. راجع به جزایر خیلی برآشفتند. فرمودند: مال ماست، چه گهی می خورد؟ عرض کردم: صحیح می فرمایید ولی به هر صورت باید نتیجه عملی گرفت، شاهنشاه اینجا را برای دفاع می خواهید وگرنه حتی فرمودید که اگر غنیمتی (منظورم) نفت است هم آن جا پیدا شد با آنها تقسیم می فرمایید. برای دفاع که تصرف به هر صورتی باشد کافی است. چیزی نفرمودند. معلوم شد از عرض من خوششان نیامد. 

 

راجع به معامله موشک ها عرض کردم: معامله تجارتی تنها نیست، یک قرارداد سری هم بین دو دولت منعقد شده که ممکن است آنها اگر از سرنگهداری ما ظنین شوند از تحویل موشک خودداری کنند. فرمودند: این هم غلط است، باید عوض شود. دوباره سفیر را بخواه و بگو این قرارداد سری هم باید عوض شود.

 

عصری سفیر را خواستم و به او گفتم. جواب داد این سلاح خیلی سری است. در این زمینه دولت من سخت گیر است زیرا نمی داند شما با روس ها تا چه اندازه ممکن است در آینده نزدیک بشوید. اما البته چنین چیزی پیش نخواهد آمد، چون ما با هم متفق هستیم. فردا باز جریان را عرض خواهم کرد ببینم چه می فرمایند.

 

ناهار امروز مک نامارا وزیر دفاع سابق آمریکا و رئیس امروزی بانک بین الملل مهمان شاهنشاه بود، من هم بودم. از پیشرفت های ایران خیره شده است. می گفت صدملیون دلاری به ما قرض خواهد داد. نخست وزیر هم سر ناهار بود ولی خیلی این روزها بیچاره پکر است.

 

امشب مهمانی بهترین فیلم کودکان و تعیین برندگان جوائز در حضور شهبانو بود. شام مفصل خوبی بود. من هم چون نایب رئیس جمعیت رشد فکری کودکان هستم حضور داشتم.