روحانی مشهور و پرطرفدار که حرف‌هایش امروز خریدار ندارد

چه کسی فکر می‌کرد که 27 سال بعد از دوم خرداد 76 و آن شور و حرارت فراموش‌نشدنی، محبوبیت سیدمحمد خاتمی در وضعیت امروز قرار داشته باشد. به طوری که حالا و پس از انتشار فایل صوتی اخیرش، بازخوردی که از سوی فضای رسانه‌ای و مردم گرفت آن چیزی نبود که خیلی‌ها تصور می‌شد.

انتخابات هفتمین دوره ریاست جمهوری در ۲ خرداد ۱۳۷۶ برگزار شد. این انتخابات که به پیروزی غیرمنتظره سید محمد خاتمی انجامید آغازگر دورانی است که به دوران اصلاحات و دوم خرداد معروف شد و از جانب اصلاح طلبان با عنوان حماسه دوم خرداد یاد می‌شود. در این دوره از انتخابات ریاست‌جمهوری، حدود ۸۰ درصد از واجدین شرایط در انتخابات شرکت کردند. در این انتخابات محمد خاتمی با بیش از ۲۰ میلیون رای رقبای خود ناطق نوری، محمدی ری شهری و زواره‌ای را شکست داد و به ریاست جمهوری رسید.

محمد خاتمی سال 84 کاخ ریاست جمهوری را ترک کرد. مردی که عملکردش برای فضای رسانه‌ای و فرهنگی از حداقل‌هایی برخوردار بود و مردم به لحاظ اقتصادی و امرار معاش در دوران هشت ساله‌ او در محدوده مطلوبیت قدم می‌زدند . 

مسائلی که محمد خاتمی در هشت سال ریاست خود، تلاش بر کنترل آن‌ها را داشت، اتفاقات دوران احمدی‌نژاد و آغاز موج تحریم‌ها، تا حدود زیادی به نقطه صفر برگرداند. او چهار سال بعد با ایستادن پشت میرحسین موسوی تلاش می‌کرد تا تفکر اصلاح‌طلبی و آنچه که مطلوب هواخواهانش بود را دوباره به بدنه دولت تزریق کند. اما خب حوادث خرداد 88 علاوه بر موسوی و کروبی، جایگاه محمد خاتمی را نیز در سپهر سیاسی ایران تحت تاثیر قرار داد.

با وجود همه اتفاقات، محمد خاتمی در بزنگاه بعدی، حسن روحانی را با انصراف محمدرضا عارف (یار قدیمی خاتمی) به عنوان کاندیدای مورد وثوق خود انتخاب کرد. خاتمی، سال 92 هنوز هم مورد اعتماد بخشی از جامعه بود که در سال‌های 76 تا 84 از برخی تغییرات فرهنگی، بهره‌ی نسبتا خوبی برده بودند.

با روی کار آمدن دولت روحانی و دمیده شدن نسبی فضای اصلاحات به جامعه، حالا نوبت همسو شدن مجلس با دولت بود. اما برخی  ملاحظات شورای نگهبان در این دوره موجب رد صلاحیت گسترده کاندیداهای مجلس شد تا محمد خاتمی این بار با لیست امید پا به میدان بگذارد. لیست امید متشکل از چند اصلاح‌طلب و اصولگراهایی بود که از جناح راست رادیکال کمی فاصله داشتند. این احتمالا آخرین باری بود که سیدمحمد خاتمی در جریانات سیاسی مورد حمایت مردم قرار گرفت.

پس از روی کار آمدن مجلس دهم در سال 95 و تقریبا یکدستی قوای مجریه و مقننه، مردم در انتظار تصمیماتی تازه بودند که حداقل معیشت جامعه را دسخوش تغییرات اساسی کند. اما با گذر زمان و انفعال نمایندگانی که به پشتوانه «مردمِ منتظر» به خانه ملت راه یافته بودند، جامعه شاید دچار دلسردی شد و این سرآغاز افول مردی بود که فضای سیاسی ایرانِ پس از انقلاب را به قبل و بعد خودش تقسیم کرد.

محمد خاتمی در تمام این سال‌ها از حمایت نسبی جامعه برخوردار بود اما با اتفاقات پس از سال 96 به نظر می‌رسد او نیز مقبولیت گذشته را ندارد. حتی در انتخابات اخیر مجلس و پس از انتشار فایل صوتی منتسب به او که خبر از رای ندادن می‌داد هم دیگر مثل گذشته خبرساز نشد.

حالا و به بهانه فرا رسیدن دوم خرداد و آغاز جنبشی تازه در فضای سیاسی ایران، تصاویری از آن روز تاریخی را در ادامه با هم مرور خواهیم کرد.