کشف کاشی‌های گمشده کاخ گلستان

ایسنا: مدیر کاخ گلستان گفت: در جریان مرمت تالار برلیان، بخشی از کاشی‌هایی که در معماری اولیه این بنا به کار رفته بود، پیدا شد.

 آفرین امامی درباره کاشی‌های نویافته کاخ گلستان، اظهار کرد: دو کمد در ضلع شمالی تالار برلیان قرار دارد که با توجه به عکس‌هایی که از تغییرات تالار برلیان در دوران پهلوی موجود است، به نظر می‌رسد آن‌ها در زمان قاجار درهایی بودند که احتمالاً به بخش اندرونی کاخ راه داشتند و بعد در جریان تعمیرات به کمد تبدیل شدند. ما در جریان مرمت و تعمیر تالار برلیان، تصمیم گرفتیم بدون هیچ تغییری در اصالت بنا، تمام تزئینات وابسته به معماری، گچبری‌ها و تزئینات دیگر را مرمت کنیم.

مدیر میراث جهانی کاخ گلستان افزود: زمانی که مرمت تالار را آغاز کردیم، با بررسی کمدها متوجه وجود یک صفحه تخته‌ای در کف کمدها شدیم که مشخص بود در جریان تعمیرات و تغییرات دوران پهلوی این کفه‌ها اضافه شده است. بخشی از این کفه‌ها شکسته بود و چون برای چیدمان اشیاء استحکام نداشت، باید تعمیر می‌شد. زمانی که قصد داشتیم آن‌ها را ترمیم کنیم با برداشتن کفه‌ها، بخش گمشده‌ای از معماری تالار برلیان پیدا شد.

امامی ادامه داد: درون این کمدها تعدادی از کاشی‌های کف تالار برلیان، مربوط به دوره قاجار وجود داشت که در جریان تعمیرات دوران پهلوی به طور کامل از کف تالار جمع‌آوری شده و به جای آن، تزئینات مدرن آن دوران که پارکت بوده جایگزین شده بود.

او گفت: متاسفانه کاشی‌هایی که درون این کمدها پیدا شد بسیار آسیب دیده بود و ما در یک عملیات حفاظت اضطراری آن‌ها را مرمت کردیم. با توجه به این‌که کاشی‌ها، باقی‌مانده معماری دوره قاجار این مجموعه و سندی برای بازگرداندن فضا به اصالت اولیه خودش هستند، برای ما ارزش زیادی دارند. نکته جالب توجه این است که این کاشی‌ها دقیقاً مشابه آن چیزی هستند که «ابوالحسن خان ثالث» در نقاشی خود از تالار برلیان کلیت و شمه‌ای از آن را کشیده است. از آنجایی که نقاشی، منظر کلی تالار برلیان را نشان می‌دهد و با رنگ روغن کشیده شده است، به جزئیات نپرداخته است، با این حال کاملاً با یکدیگر تطابق دارند.

تالار برلیان که در دوره ناصرالدین‌ شاه قاجار به جای عمارت تخریب‌شده و فرسوده «بلور» ساخته شد، به گفته مدیر کاخ گلستان علاوه‌بر آن‌که محل صدور فرمان مشروطه است، جایی است که جنازه ناصرالدین شاه پس از ترور در حرم شاه عبدالعظیم به آن منتقل شد.

این تالار به واسطه آیینه‌کاری‌ها و گچ‌بری‌های ظریف و پرنقش، یکی از باشکوه‌ترین تالارهای کاخ گلستان به شمار می‌آید، که البته در جریان مرمت‌های دوره مظفرالدین‌شاه، تزئیناتی به آن اضافه شد که تغییراتی ایجاد کرد و به نوعی، تالار پرنقش‌تر شد.

تالار برلیان بعد از ۲۴ سال مرمت شده و از ۱۸ مردادماه با عنوان «تالار یادمان نهضت مشروطه» بازگشایی می‌شود. این تالار در ضلع شمالی کاخ گلستان قرار دارد.