ماجرای توقیف روزنامه‌ی «انقلاب اسلامی» بنی صدر

سرویس تاریخ «انتخاب»؛ روز یک‌شنبه ۱۷ خرداد ۱۳۶۰ اسدالله لاجوردی داستان انقلاب اسلامی مرکز طی اطلاعیه‌ای خبر از توقیف ۴ روزنامه‌ و دو مجله داد. روزنامه‌ها عبارت بودند از «آرام ملت»، «انقلاب اسلامی» به مدیریت سید ابوالحسن بنی‌صدر رئیس‌جمهور وقت، «جبهه‌ ملی»، و «میزان» ارگان نهضت آزادی ایران. متن اطلاعیه به این شرح بود:

بسمه‌تعالی

امت قهرمان و متعهد ایران نظر به این‌که روزنامه‌های «آرمان ملت»، «انقلاب اسلامی»، «جبهه ملی»، «میزان» با نشر مقالات تنش‌زا و مخل به مبانی اسلامی و حقوق عمومی جامعه‌ي نوپا و انقلابی مردم مسلمان ایران بالاخص در زمان جنگ با ایجاد جو مسموم و اختلاف‌انگیز موجب اعتراض و شکایت اقشار مختلف مردم شده‌اند و هیات سه‌نفره‌ی حل اختلاف نیز تخلف آن‌ها را محرز دانسته، لذا تا اطلاع ثانوی روزنامه‌های فوق‌الذکر توقیف و موضوع تحت رسیدگی و پی‌گرد قانونی می‌باشد. ضمنا نشریات «نامه‌ مردم» و «عدالت» که در حال توطئه‌ی خزنده علیه جمهوری اسلامی و مبانی مقدس اسلام می‌باشند نیز تا اطلاع ثانوی توقیف می‌باشند. (اطلاعات؛ یک‌شنبه ۱۷ خرداد ۱۳۶۰)

حذف رئیس‌جمهوری منتخب شما را هدف قرار داده است

بنی‌صدر نیز که به عنوان رئیس‌جمهور و نیز فرمانده‌ی کل قوا در همدان به سر می‌برد در همان روز در واکنش به این مسئله پیامی به شرح زیر صادر کرد:

بسمه‌تعالی

خبر تعطیل چند نشریه‌ی دیگر از جمله روزنامه‌ی انقلاب اسلامی را شنیدید.

شب گذشته [شامگاه شنبه ۱۶ خرداد ۱۳۶۰] نیز برنامه‌ی تلویزیونی دادستان کل کشور را که به منظور لکه‌دار کردن رهبر نهضت ملی ایران دکتر محمد مصدق و خدشه‌دار کردن رئیس‌جمهوری تنظیم شده بود تماشا کردید. این‌ها مراحل مختلف حرکتی است که حذف رئیس‌جمهوری منتخب شما را هدف قرار داده است. آن‌چه اهمیت دارد، حذف رئیس‌جمهوری نیست، مهم آن است که غول استبداد و اختناق می‌خواهد بار دیگر حاکمیت خود را به شما مردم بپاخاسته تحمیل کند و اثر خون‌های گران‌بار عزیزان شما را که در سرنگونی رژیم سیاه پهلوی نثار اسلام و آزادی شد، از بین ببرد و این در شرایطی است که کشور خود را برای انجام انتخابات میان‌دوره‌ای آماده می‌کند. رئیس‌جمهوری شما هم‌چنان در انجام رسالت خطیری که شما ملت مسلمان ایران به عهده‌ی او گذارده‌اید، استوار ایستاده است. پیام و کارنامه‌ی خود را به هر شکل از آن جمله نوار و اطلاعیه و... به اطلاع شما خواهد رسانید و به دعوت شما که هر روز او را به مقاومت و استقامت می‌خوانید صمیمانه لبیک می‌گوید. شاد و پیروز باشید.

رئیس‌جمهوری - سید ابوالحسن بنی‌صدر (اطلاعات؛ یک‌شنبه ۱۷ خرداد ۱۳۶۰)

هر کدام از شما جوانان یک شماره از «انقلاب اسلامی» بشوید

هم‌چنین بنی‌صدر در همان روز، یعنی یک‌شنبه ۱۷ خرداد ۱۳۶۰، در اجتماع مردم همدان در محل دفتر هماهنگی‌های مردم با رئیس‌جمهور باز به این مسئله واکنش نشان داد و از جوانان ایرانی خواست که هر کدام خود یک شماره از روزنامه‌ی «انقلاب اسلامی» باشند، مشروح سخنان او:

بسم‌الله الرحمن‌الرحیم

خواهران و برادران عزیزم

در این لحظات جز استقادمت هیچ راه دیگری برای نجات کشور نیست. شما لابد شنیدید که دیشب [شامگاه شنبه ۱۶ خرداد ۱۳۶۰] بر پرده‌ی تلویزیون مقدمات سانسور کامل رئیس‌جمهوری را فراهم کردند و گفتند که پرونده‌های مصدق و بختیار را از وزارت خارجه برداشته‌اند برای این‌که می‌خواسته‌اند یک مرکز اطلاعاتی در دفتر ریاست‌جمهوری ایجاد کنند. پرونده‌ی مصدق به چه کار این دفتر می‌آمده است؟ شما خود نیک می‌توانید قضاوت کنید و امروز [یک‌شنبه ۱۷ خرداد ۱۳۶۰] هم روزنامه‌ی انقلاب اسلامی و چند روزنامه‌ی دیگر را توقیف کرده‌اند. در شرایطی که ما هستیم و در حالی که رادیو و تلویزیون سانسور است روزنامه‌های دیگر در دست گروه انحصارطلب است، دو سه روزنامه‌ی دیگر را هم که صحبت می‌کردند توقیف شدند بنابراین رئیس‌جمهوری دیگر وسیله‌ای برای این‌که فعالیت و نظرهای خود را به اطلاع شما برساند جز زبان گویای شما در اختیار ندارد. شما نسل جوان امروز و همه‌ی جوانان در سر تا سر کشور باید در مقابل این قانون‌شکنی آشکار به مقاومت و استقامت برخیزند، و در همه‌‌جا باید بازگو کنند و خود بیان نظرها و کارنامه‌ی رئیس‌جمهور خود باشند. سرتاسر ایران باید در برابر تمایل شدید به استبداد مقاومت کند، باید هر کدام از شما جوانان یک شماره از «انقلاب اسلامی» بشوید و در سرتاسر کشور حقایق را برای یکدیگر و برای این نسل و این تاریخ بازگو کنید و نگذارید ثمره‌ی انقلاب شما را این‌گونه مفت از دست‌تان به در آورند. ما در جبهه‌های جنگ هستیم و می‌باید از پشت سر مطمئن باشیم. آن‌ها که به راحتی داستان گروگان‌گیری را به چنان تصمیم فضاحت‌باری کشاندند، ثمره‌ای که برای شما از آن داستان مانده است از دست دادن چند میلیارد ثروت شما، حیثیت شما و این جنگ تحمیلی بود. و اینک این‌ها خواب‌های دیگری برای شما دیده‌اند.

استقامت با شماست، مقاومت با شماست. استقامتی که امروز شما در همه‌ی کشور می‌کنید، نوید می‌دهد که روزهای تمایل به استبداد مرده است و صبح آزادی و استقلال و جمهوری اسلامی نزدیک است. در این شرایط خفقان است که می‌خواهند در برخی از حوزه‌ها به گمان این‌که در آن‌جاها می‌توانند «صندوق‌سازی» کنند، انتخابات انجام بدهند. علت یورش آن‌ها به آزادی‌ها همین است که گمان می‌کردند بعد از ۱۴ قرن تکرار سخن علی (ع) آن‌جا که گفت: «کلمه حق است، اما از آن مراد باطل می‌کنند» می‌توانند به مناسبت پانزده خرداد روز رستاخیر مردم ما، شما مردم را به خیابان‌ها بکشانند و شما را برانگیزانند تا بر ضد رئیس‌جمهور منتخب خودتان شعار بدهید و چون مردم نیامدند و آن‌ها این شکست آشکار را دیدند، اینک به راه دیگری رفته‌اند به راه پرونده‌سازی، توقیف روزنامه‌ها و اختناق. اما مقاومت شما این توطئه را در هم خواهد شکست، روزی که شما نرفتید، مراجعه به آرای عمومی بود و این آرای عمومی، انحصارگران و زورپرستان و جانب‌داران استبداد را محکوم کرد. امروز که شما آمده‌اید، مراجعه‌ی دیگر به آرای عمومی است که می‌گوید این نسل آگاه و بیدار است، گوسفند نیست، آگاهانه تصمیم میگیرد و با استقامت و توانایی از تصمیم خود پیروی می‌کند. خداوند به نسل امروز پیروزی بدهد نسلی که سدی بزرگ چون رژیم سابق را درهم شکست، سدچه‌های کوچک را نیز می‌تواند درهم بشکند و می‌شکند.

من رئیس‌جمهور منتخب شما در دفاع از قانون با تمام قوا ایستاده‌ام. اجتماعات شما نباید بدون تصمیم برای عمل باشد و هرچه پیش آید من در کنار شما و برای آرمان‌های شما ایستاده‌ام و خواهم ایستاد و یقین دارم پیروزی نزدیک است. چون چماق‌دارها به این محل که دفتر هماهنگی‌های شما مردم با رئیس‌جمهور است حمله آورده بودند، به نشان این‌که بلکه در این کشور قانون احترام پیدا کند و یک ملتی یا مردم یک شهری نیز این مقدار حق داشته باشند که خانه‌ی مخروبه‌ای را محل دیدار یکدیگر قرار دهند و دردهای خود را بتوانند در آن‌جا با فراغ بال بگویند، بدون ترس از این‌که گرفتار عواقب آن گردند بدین‌جا آمدم. هر خانه‌ای خانه‌ی هماهنگی است، چون شمایید که رای داده‌اید، شمایید که حمایت می‌کنید و امیدوارم من نیز با صداقت به خدمت شما بمانم. (انقلاب اسلامی، دوشنبه ۱۸ خرداد ۱۳۶۰)

«انقلاب اسلامی» توقیف‌شده، منتشر شد

روز دوشنبه ۱۸ خرداد ۱۳۶۰ اما با وجود اطلاعیه‌ی روز پیش دادستانی انقلاب مبنی بر توقیف روزنامه‌ی انقلاب اسلامی، این روزنامه با تیتر «روزنامه‌ انقلاب اسلامی توقیف شد» انتشار یافت و پیام‌های روز گذشته‌ی بنی‌صدر در این باره را منعکس کرد. با این حال در ساعت ۱۰ صبح همان روز چاپخانه‌ی این روزنامه به دستور دادستانی توقیف و بیست هزار نسخه‌ی آن جمع‌آوری و به دادستانی انقلاب منتقل شد. دادستانی فردای آن روز (سه‌شنبه ۱۹ خرداد ۶۰) طی اطلاعیه‌ای این خبر را منتشر کرد:

بسمه‌تعالی

به اطلاع امت رزمنده و مسلمان ایران می‌رساند: به دنبال توقیف روزنامه‌های متخلف از موازین قانونی توسط دادستانی انقلاب جمهوری اسلامی مرکز و در پی تلاش پی‌گیر نیروهای مومن به انقلاب ساعت ۱۰ و نیم بامداد دیروز [دوشنبه ۱۸ خرداد ۱۳۶۰] چاپخانه‌ی «لوحه» که مشغول چاپ مخفیانه‌ی روزنامه‌ي «انقلاب اسلامی» بود مورد شناسایی قرار گرفت و توقیف شد.

لازم به تذکر است که در این رابطه در حدود بیست هزار نسخه از این روزنامه‌ی موقوفه که توسط آن چاپخانه چاپ شده بود، به دادستانی انقلاب منتقل شد. ضمنا به کلیه‌ی چاپخانه‌های سراسر کشور اخطار می‌شود که در صورت اقدام به عمل غیرقانونی چاپ و تکثیر نشریات، جراید و اعلامیه‌های ممنوع موکدا تحت پی‌گرد قانونی قرار خواهد گرفت. (اطلاعات: سه‌شنبه ۱۹ خرداد ۱۳۶۰)