۲۳ سال پیش؛ پای صحبت جوانان در نخستین سالگرد دوم خرداد

سرویس تاریخ «انتخاب»؛ روز شنبه دوم خرداد ۱۳۷۷ مردم تهران و سراسر شهرهای ایران در بزرگداشت دوم خرداد سال پیش از آن دست به راهپمایی زدند؛ دوم خرداد ۷۶ که سید محمد خاتمی با کسب اندکی بیش از ۲۰ میلیون رأی در انتخابات هفتمین دور ریاست‌جمهوری بر سه رقیب دیگر خود یعنی علی‌اکبر ناطق نوری، رضا زواره‌ای و محمد محمدی ری‌شهری پیروز شد، فاصله آرای نفر دوم یعنی ناطق تا خاتمی ۱۳ میلیون رأی بود. رئیس دولت نخست اصلاحات در شرایطی که نزدیک به ۸۰ درصد واجدین شرایط در انتخابات ریاست‌جمهوری شرکت کرده بودند، ۷۰ درصد آرا را از آن خود کرد. روزنامه جامعه در آن یک‌سالگی دوم خرداد با شماری از جوانان شرکت‌کننده در راه‌پیمایی به گفت‌وگو نشست و از آنان درباره سید محمد خاتمی پرسید. پاسخ‌ها را در پی می‌خوانید (به نقل از جامعه سوم خرداد ۷۷):

دیدگاه‌های خاتمی به سمت آزادی است

سید فرید هاشمی، ۱۸ ساله دانش‌آموز: دیدگاه‌های سید محمد خاتمی به سمت آزادی است و نگرانی‌ها را به‌خصوص میان قشر جوان کاهش می‌دهد. شرکت در انتخابات یک تکلیف بود. ما شرایط ۴ نامزد انتخاباتی را سنجیدیم و پای صحبت‌های همه نشستیم و از بزرگ‌تران نظر خواستیم. با حسن نظر بزرگ‌تران و فکر خود، دعا کردیم که به آن‌چه رأی می‌دهیم حق باشد. اگر کاندیدای دیگری رئیس‌جمهور می‌شد، شاید وضعیت اقتصادی کشور بهتر از حال بود، اما معلوم نیست که می‌توانست در زمینه‌های فرهنگی هم موفق باشد یا نه.

سید محمد خاتمی دیدگاه‌هایی دارد و انتظار من این است که اولا آن دیدگاه‌ها به مرحله عمل برسد و دوم این‌که رئیس‌جمهور مشکلات و موانع موجود در راه تحقق نیافتن این وعده‌ها را به مردم بگوید. [...]

مردم انتظار دارند مجلس از رئیس‌جمهور حمایت کند

مهدی قاضی‌نسب، ۲۵ ساله، دانشجوی معماری: مردم از مجلس انتظار دارند که از رئیس‌جمهور حمایت کند. از خاتمی هم انتظار دارند که به آن‌چه در زمان انتخابات وعده داده عمل کند. رئیس‌جمهور باید به وضعیت قشر آسیب‌پذیر جامعه رسیدگی کند. به هر حال سه سال دیگر بررسی عملکرد دوران چهار ساله مسئولیت خاتمی مشخص می‌کند که او در عمل به وعده‌های خود چقدر موفق بوده است.

خاتمی فرد سالم و مظلومی است

بهرام سهرابی، ۲۸ ساله، دانشجوی پزشکی: سال گذشته نظر ما این بود که در میان چهار کاندیدای پست ریاست‌جمهوری، خاتمی نسبت به دیگران اصلح است. اگر تعداد نامزدها بیش‌تر بود و فردی بهتر از خاتمی هم بود مسلما به آن دیگری رای می‌دادیم.

او فرد سالم و مظلومی است. ولی به هر حال باید منافع ملی را در نظر بگیرد و به تشخیص اکثریت مردم احترام بگذارد.

انتخاب مجدد خاتمی در دوره بعدی انتخابات بستگی به این دارد که عملکرد وی در این دوره چگونه باشد. مسلما اثبات این شعار که جامعه مدنی باید در ایران شکل بگیرد و اهداف رئیس‌جمهوری باید به مرحله اجرا برسد از نکاتی است که در انتخاب مجدد خاتمی موثر است.

۲۰ میلیون رای مردم حامی خاتمی است

سید محسن کرامتی، ۲۸ ساله، شغل آزاد: فکر نمی‌کنم خاتمی زیاد مظلوم باشد. مظلوم کسی است که هیچ‌کس را نداشته باشد. ۲۰ میلیون رای مردم حامی خاتمی است. انتظار من از خاتمی این است که به وعده‌های خود عمل کند.

هم‌چنان با هر قیمتی می‌ایستیم

کارشناس فرهنگی، ۲۵ ساله: آقای خاتمی واقعا مظلوم است حتی مظلوم‌تر از پارسال. او باید سعی کند، حتی اگر موفق نشود. ما در این راه‌پیمایی شرکت کردیم که به خاتمی بگوییم همان‌طور که پارسال ایستادیم، کتک خوردیم و حمایت کردیم، هم‌چنان با هر قیمتی می‌ایستیم.

خاتمی تنها کاندیدای مردمی بود

مجید حیدری، ۲۱ ساله، دانشجوی علوم ارتباطات: خاتمی تنها کاندیدای مردمی بود. به همین علت ۲۰ میلیون نفر او را انتخاب کردند. من در این راه‌پیمایی شرکت کردم که خاطرات پارسال را زنده کنم.

ما طرف حق را گرفتیم

دانشجوی حقوق، ۲۰ ساله: من زرتشتی هستم ولی هرکه حرف حق بزند چه مسیحی چه مسلمان چه غیرمسلمان باید از او حمایت کرد. ما طرف حق را گرفتیم چون خشونت و انحصار از هر سو که باشد محکوم است.

جو اجازه نمی‌دهد تا هر آن‌چه خاتمی وعده داده تحقق پیدا کند

محمدحسین شفیعی، کارشناس ارتباطات، ۲۰ ساله: مظلومیت خاتمی به خاطر اجرا نشدن صحیح قانون اساسی است. می‌دانیم که جو اجازه نمی‌دهد تا هر آن‌چه خاتمی وعده داده تحقق پیدا کند، با این حال مردم می‌خواهند مشکلات را بدانند و حتما در راه رفع این مشکلات حامی خاتمی هستند. با شعار دادن و هتک حرمت نمی‌شود مخالفان را از صحنه بیرون راند. شاید این شیوه تا جند سال موفق باشد ولی بالاخره سُر می‌خورد.

خاتمی رئیس‌جمهور خوبی است

فهام فرهمند، ۲۳ ساله، دانشجوی اخراجی رشته عمران: از سال گذشته دانشجویان عادت کردند که حرکت کنند. اجازه یافتند که حرف بزنند. حتی اگر خلاف باشد. من و چهار دانشجوی دیگر سال ۷۳ به خاطر اعتراض به اخراج یک استاد آزاداندیش از دانشگاه اخراج شدیم. در حال حاضر خوشحالم که رئیس‌جمهوری را انتخاب کرده‌ام که دختربچه چهارساله گل به دست می‌گیرد و در راه‌پیمایی حمایت از او شرکت می‌کند. خاتمی رئیس‌جمهور خوبی است و می‌تواند آن‌چه را گفته سریع‌تر به خط عمل بیاورد. من انتظار دارم که با انتخاب این رئیس‌جمهور بتوانم حرف بزنم و اعتراض کنم، حتی اگر به گوش دیگران خوش نیاید. دلم می‌خواهد بتوانم آن‌طور که می‌خواهم فکر کنم [...]

جالب‌ترین شخصیت سیاسی است

نازنین بطحایی ۲۱ ساله دانشجوی علوم سیاسی: پس از پیروزی خاتمی حرف‌های جوان‌پسند او خوشایند ما نیز شد و حال آمده‌ام به خاطر جالب‌ترین شخصیت سیاسی ما در راه‌پیمایی شرکت کنم.

در حال حاضر فقط بودن خاتمی برای ما مغتنم است

م. ش مهندس صنایع نفت: من برای دفاع از آزادی‌های حقوقی مردم در این راه‌پیمایی شرکت کردم و در حال حاضر فقط بودن خاتمی برای ما مغتنم است حال بعد از گذشت زمانی محدود ببینیم سیاست‌های رئیس‌جمهور در زمینه‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی چگونه است.