روزی که صدور نفت ایران به آمریکا قطع شد

سرویس تاریخ «انتخاب»؛ شامگاه دوشنبه ۲۱ آبان ۱۳۵۸، یک هفته پس از اشغال سفارت آمریکا در تهران توسط «دانشجویان مسلمان پیرو خط امام»، شورای انقلاب اسلامی در جلسه خود، تصمیم گرفت صدور نفت ایران به آمریکا قطع شود. در پی انتشار این خبر خبرگزاری پارس ضمن تماس تلفنی با علی‌اکبر معین‌فر وزیر وقت نفت ایشان نیز خبر قطع صدور نفت به آمریکا را تایید کرد.

معین‌فر گفت: «موضوع قطع صدور نفت ایران به آمریکا از همان آغاز پذیرش شاه خائن از طرف آمریکا و توطئه‌های که علیه ایران در آن کشور صورت می‌گرفت مورد درخواست گروه زیادی از هم‌وطنان ما به ویژه کارگران شریف صنعت نفت بود ولی وزارت نفت از آن‌جا که نمی‌خواست شدت عمل بیش‌تری به خرج دهد اقدام به قطع صدور نفت نکرده بود. قطع صدور نفت به آمریکا مرتبا از طرف کارکنان شریف صنعت نفت درخواست می‌شد، ما در صدد بودیم چنان‌چه دولت آمریکا باز هم از پذیرش درخواست‌های منطقی و به حق مردم ایران که استرداد یک جنایتکار بین‌المللی را خواستار بودند خودداری کند صدور نفت را به آمریکا قطع کند. ما از قطع صدور نفت به آمریکا نه تنها به هیچ وجه متضرر نمی‌شویم بلکه منافع هنگفتی نیز روزانه به نفع عادیات کشورمان به دست خواهیم آورد.» (کیهان، سه‌شنبه ۲۲ آبان ۵۸)

به دنبال انتشار این خبر، اسوشیتدپرس از واشنگتن گزارش داد که جیمی کارتر رئیس‌جمهوری آمریکا نیز دستور داده به عنوان عکس‌العلم در برابر گروگان‌گیری آمریکاییان به وسیله دانشجویان پیرو خط امام در سفارت آمریکا در تهران، خرید نفت از ایران قطع شود. کارتر در یک اعلام تلویزیونی خاطرنشان ساخت که ورود نفت ایران را به آمریکا قطع می‌کند.

اما آیا تصمیم کارتر واکنشی به تصمیم شورای انقلاب بود یا برعکس؟

علی‌اکبر معین‌فر وزیر نفت ایران به رویتر گفت که تصمیم ایران به قطع صدور نفت به آمریکا مدت‌ها قبل از تصمیم کارتر اتخاذ شده بود. او ادامه داد: «آمریکا فقط روزانه ۶۰۰ هزار بشکه نفت از ما می‌خرد در حالی که صادرات کل روزانه ایران ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه در روز است. بدین ترتیب صادرات نفت ما به آمریکا ۲۰ درصد مجموع صادرات ما است. ما مشتریان زیادی داریم و این مسئله برای ما مشکلی نخواهد بود.» (کیهان، سه‌شنبه ۲۲ آبان ۵۸)

کارتر در همان اعلان تلویزیونی که خبر داد ورود نفت ایران را به آمریکا قطع می‌کند درباره هدفش از این اقدام چنین گفت: «هدفم از این اقدام این است که هر نوع تصوری را مبنی بر این‌که فشارهای اقتصادی ممکن است موقعیت آمریکا را در مورد مسائل اساسی تضعیف کند از بین ببرم. این وقایع آشکارا نشان می‌دهد که تا چه حد کاهش مصرف نفت در داخل آمریکا اهمیت دارد. به همه مردم آمریکا و همه شرکت‌ها و صاحبان صنایع توصیه می‌کنم که کوشش خویش را برای کمتر مصرف کردن مواد نفتی افزایش دهند. این آزمایشی برای تصمیم و قدرت ماست. از وزیر انرژی خواسته‌ام که به کمک کنگره و دیگر مقامات مملکتی و ایالتی فعالیت کنیم و برنامه هماهنگی را برای مقابله با کمبودی که از این راه دامن‌گیر آمریکا خواهد شد ابتکار کنیم.» (کیهان، سه‌شنبه ۲۲ آبان ۵۸)