یادداشت‌های علم، جمعه ۱۲ اردیبهشت ۱۳۴۸: برای اولین مرتبه شاهنشاه را نسبت به اختلاف با عراق نگران یافتم

سرویس تاریخ «انتخاب»؛ ظهر سفیر آمریکا دیدنم آمد و شاهنشاه را رسما دعوت می‌کرد که امسال در پاییز به آمریکا تشریف ببرند، در صورتی که ما که آمریکا بودیم گفته می‌شد [دعوت برای] سال آینده خواهد بود.

سر ناهار رفتم، به شاهنشاه مطلب او را عرض کردم. قبول فرمودند که امسال تشریف ببرند. معلوم می‌شود دولت جدید، خود را خیلی محتاج شاهنشاه می‌بیند. فرمودند: «مطالعه کن تاریخ در چه حدودی باشد خوب است.» ضمنا برای اولین مرتبه شاهنشاه را نسبت به اختلاف با عراق نگران یافتم، به این معنی که فرمودند، نظامی‌های ما در خواب و خیال هستند. به این جهت اغلب سران را عوض کردم. نیروی هوایی هم که کار خودش را انجام داده، هواپیما کم دارد. تمام فانتوم‌ها تا ۱۹۷۱ تحویل خواهد شد و ما حالا احتیاج داریم، چون تعداد هواپیماهای عراق گو این‌که همه میگ ۲۱ نیستند، زیاد است، ۲۵۰ هواپیمای درجه دو دارند. شاید چند اف ۵، اگر موجود باشد، ولو این‌که به خوبی اف ۴ (فانتوم) نیست، بخریم.

نظامیانی که عوض شدند، آریانا رئیس کل ستاد و ضرغامی فرمانده نیروی زمینی هستند. به جای آن‌ها [فریدون] جم رئیس کل ستاد، و [فتح‌الله] مین‌باشیان که یک رقاص واقعی است، رئیس نیروی زمین شد. او فرمانده ارتش سوم (فارس و خوزستان و کرمان) بود. به این جهت من وقتی شیراز بودم به بی‌ارزش بودن او پی بردم. ولی جم خوب است. بعضی تغییرات کوچک دیگر هم داده شده است.

از نطق [مهدی] وکیل [سفیر ایران در سازمان ملل متحد که] در شورای امنیت صحبت از پایین آوردن پرچم ایران [به دست عراقی‌ها] نکرده بود، بسیار عصبانی بودند.

امشب شاهنشاه به من صحبتی فرمودند که خیلی در من اثر بد گذاشت. عرض کردم: «جواب نامه امیر کویت را که مرحمت فرمودید، وزارت خارجه تهیه کرده توشیح فرمودید و فرستادید،‌ پیش ما هیچ سابقه باقی نمی‌ماند. باید سابقه را بدهند.» فرمودند: «آخر مطلب سیاسی است، به دربار مربوط نیست.» یا للعجب از این فرمایش! واقعا گاهی در قضاوت مربوط به ارباب عزیزتر از جانم در حیرت می‌مانم. آن هم نسبت به کسی که همه چیز خودش را فدای او کرده و می‌کند. با این وصف، تفهیم به این‌که فراموش نکنید محدود هستید چه معنی دارد؟ آن هم، همه مسائلی را که علی‌حده می‌فرمایی و با من مذاکره می‌کنی؟ چه باید کرد؟ الملک عقیم.