یادداشت‌های محمدعلی فروغی، جمعه ۴ اردیبهشت ۱۲۹۸: «منچسترگاردین» در تقویت ایران خیلی خوب نوشته بود

سرویس تاریخ «انتخاب»؛ امروز علاءالسلطنه دو سه مقاله از «منچسترگاردین» فرستاده بود که در تقویت ایران خیلی خوب نوشته بود و ضمنا انترویوی [مصاحبه] مرا هم درج کرده بود. خیلی خوش‌وقت شدیم. اما این مقالات قبل از مقاله «تایمز» است و شاید که مقاله تایمز در ابطال تاثیر آن‌ها نوشته شده باشد. در هر حال مستر گیبنز آمریکایی و همند منچسترگاردین را خوستیم که در جواب مقاله تایمز فکری بکنیم. گیبنز گفت: «جواب صحیحی که باید داده شود تهیه کنید تا من نشر بدهم و شاید که بتوانم در خود تایمز درج کنم.» مسیو وواز هم آمد و ترتیب کار جلسه عصر را دادیم و بعدازظهر به سفارت خودمان رفتیم که جلسه مجمع فرانکوپرسان [انجمن ایران و فرانسه] بود. از فرنگی‌ها فقط مسیو اسپرنگ و رافائل لوی و وواز بودند. شعبه ایرانی فرانکوپرسان را تشکیل دادیم. مشاور رئیس افتخاری و من رئیس فعلی و میرزا حسین‌خان و مسیو پرنی نایب‌رئیس و انتظام‌الملک منشی این شعبه شدیم. وواز منشی کل و رابطه بین دو شعبه شد و قرار شد مجله را از ماه مه شروع کنیم و چیز حسابی باشد و برای زحمات مسیو وواز هم ماهی پانصد فرانک قرار دادیم و مشاور چهار ماه آن را تصویب کرد که داده شود تا بعد دولت ایران رای بدهد.

از آن‌جا به مهمانی چای ارفع‌الدوله که برای مرخصی می‌ماند به قهوه‌خانه سفرا رفتیم. من با مسیو پرات آمریکایی و دو زن دیگر که معلوم بود اهل صنعت رقص و آواز و شعر [و] غیره هستند سر یک میز واقع شدیم وقصه الف لیله و کلیله و دمنه برای آن‌ها گفتم. مسیو پرات هم تفصیل شب خوابیدن در سلطنت‌آباد را گفت.

شب منزل خودمان مهمانی بود. سالارالسلطنه و ارفع‌الدوله و ویکنت کلر و محتشم‌الدوله وزیرمختار بلژیک که تازه وارد شده، و صمدخان و علیقلی‌خان و عدل‌الملک و فرخ‌خان و اسدخان بودند. سر میز علیقلی‌خان شعر و نثر مهمل خواند و خندیدیم. بعد از شام محتشم‌الدوله مقداری با من صحبت کرد و از اوضاع خودمان اظهار امیدواری کرد و می‌گفت: «آتیه انگلیس تعریف ندارد و مصر و هندوستان کارش مشکل است» و از صدماتی که بلژیکی‌ها کشیده‌اند و خدماتی که خودش به آن‌ها کرده نقل کرد. و حقیقتا بلژیکی‌ها از او ممنون هستند. البنک [؟] هم سلام رسانده است.