یادداشت‌های محمدعلی فروغی، جمعه ۷ فروردین ۱۲۹۸: صریحا می‌گویند باید ما مطیع انگلیس‌ها باشیم

سرویس تاریخ «انتخاب»؛ در نوامبر ۱۹۱۸ قرارداد متارکه جنگ بین متفقین و آلمان و اندکی بعد متحدانش امضا می‌شود. متفقینِ پیروزشده، طبعا شرایط خود را به متحدین تحمیل می‌کردند. کنفرانس ورسای که برای جامعه بین‌الملل از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است، در ژانویه ۱۹۱۹ آغاز می‌شود و با این‌که قرار نیست دول بی‌طرف در کنفرانس صلح نقشی داشته باشند. ایران به واسطه خسارات بسیاری که در جنگ دیده خود را با سایر دول بی‌طرف یکسان نمی‌پندارد... از همین رو در دسامبر ۱۹۱۸، هنگامی که دومین کابینه وثوق‌الدوله بر سر کار است، هیاتی به سرپرستی علیقلی‌خان انصاری (مشاورالممالک)، وزیر خارجه وقت، عازم پاریس می‌شود تا خواسته‌های ملی ایرانیان را در جامعه بین‌الملل مطرح سازد. اعضای دیگر این هیات عبارت‌اند از: محمدعلی فروغی (ذکاءالملک) رئیس دیوان عالی تمیز، سید ابوالقاسم‌خان انتظام‌الملک (عمید) رئیس کابینه وزارت خارجه، میرزا حسین خان معین‌الوزرا (علاء) وزیر سابق فواید عامه و تجارت، آدولف پرنی مستشار وزارت عدلیه و عبدالحسین مسعود انصاری پسر مشاورالممالک (به سمت منشی مخصوص هیات).

آن‌چه در پی می‌خوانید خاطرات روزنوشت محمدعلی فروغی جمعه ۷ فروردین ۱۲۹۸ است:

صبح چون هوا خوب و آفتاب بود بیرون رفته در توئیلری گردش کردم و ضمنا فکر بیاناتی که روز دوشنبه در کمیته دتود باید کرد می‌کردم و یادداشت می‌نمودم، اما هوا سرد بود و گاهی باز ابر می‌شد.

تلگراف طهران چیز غریبی است و در واقع صریحا می‌گویند باید ما مطیع انگلیس‌ها باشیم و نسبت بی‌مبالاتی و بی‌احتیاطی به ما می‌دهند. جوابی برای این تلگراف تهیه کردیم.

بعدازظهر بر حسب دعوتی که از شورای طریقت کرده بودند آن‌جا رفتم. خیلی مهربانی کردند و این‌که هر مساعدت از آن‌ها بربیاید مضایقه نخواهند کرد. پس مراجعت کرده اصلاح کردم و راه رفتم تا وقت شام شد. ضمنا فکر کارها را می‌کردم. میرزا حسین خان [حسین علاء] منزل علیقلی خان [مشاورالممالک وزیر خارجه] شام خورد. ما بعد از شام گردش رفتیم و و به Olympia Taverne رفته آبجو خوردیم. زن‌بازی غریبی است و مسیو پرنی [مستشار وزارت عدلیه] هم اصراری دارد که ما را به عیاشی وا دارد. بعد از گردش تلگراف را تهیه کردیم. مشاور خیلی در چرت رفته و حقیقتا خیلی جای تاسف است.