خاطرات آیت‌الله هاشمی؛ ۱ اسفند ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۵: در شورای عالی امنیت ملی درباره مسائل آقای منتظری مذاکره شد / مسیح مهاجری نسبت به معرفی میرسلیم، برای وزارت فرهنگ و ارشاد انتقاد داشت

خاطرات مرحوم  آیت الله هاشمی رفسنجانی را از سال ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۵، هر شب منتشر می‌کند. پیشتر، خاطرات «آیت الله» از سال ۵۸ تا ۷۱ در «انتخاب» منتشر شده بود
 
به گزارش «انتخاب»؛ متن خاطرات آیت الله هاشمی در روز ۱ اسفند 1371 تا 1375 در زیر آمده است

سال ۱۳۷۱

دکتر [حسن] حبیبی، [معاون اول رییس‌جمهور] آمد. صورت مذاکرات دولت در مورد مسأله سرمایه‌گزاری خارجی را آورد و دربارة مسائل جاری مذاکره شد. فرماندهان نزاجا [= نیروی زمینی ارتش] آمدند. تیمسار نجفی، [فرمانده نیروی زمینی] گزارش سمینار را داد. برایشان صحبت تشویق‌آمیز کردم.

آقایان [محسن] نوربخش، [وزیر امور اقتصادی و دارایی] و [گودرز] افتخار جهرمی، [سرپرست دفتر حقوقی بین الملل ریاست جمهوری] آمدند. در مورد شکل انجام معاملات تجاری با آمریکا در مقابل فروش نفت و نیز استفاده پول‌های مسدود شده‌مان مذاکره شد. به آقای نوربخش تأکید کردم که فکری برای ارز طرح‌های

نیمه تمام بخش خصوصی بشود.

دکتر هاشمی [گلپایگانی] برای دستور شورای عالی انقلاب فرهنگی آمد. مهدی آمد و برای مسأله تلفن‌های موبایل توضیح داد. فاطی آمد و برای کمک به بیماران خونی استمداد کرد.

عصر دکتر [محمدحسین] عادلی، [رییس‌کل بانک مرکزی] آمد. گزارش نتایج مذاکرات با ژاپن، آلمان، فرانسه و بانک‌های لوکزامبورگ برای تأمین اعتبارات، جهت پرداخت تعهدات معوق را داد؛ مثبت است. شب شورای عالی امنیت ملی جلسه داشت. دربارة جزایر [ابوموسی و تنب بزرگ و کوچک]، آذربایجان، عراق، افغانستان و مسائل آقای منتظری مذاکره شد.

سال ۱۳۷۲

در مراسم معارفه رئیس دفتر جدید و تودیع رئیس قدیم شرکت کردم و تذکراتی دادم. آقای [بیژن نامدار] زنگنه، [وزیر نیرو] و مدیر سازمان آب و فاضلاب خوزستان آمدند و گزارش اقدامات برای آب و فاضلاب خرمشهر و آبادان و دشت‌آزادگان را دادند؛ کارهای عظیمی شده، ولی ناتمام است.

آقای [ابوالقاسم] خزعلی آمد و برای آقای [مرتضی] عسکری[۲] وقت خواست که در رابطه با فعالیت‌های مزاحم وهابی‌ها توضیحاتی بدهد. چند توصیه برای اشخاص دیگر داشت.

آقای فلاح از [وزارت] اطلاعات آمد. گزارش تحلیلی از جریان‌های خودی منحرف و افراطی یا تفریطی راست و چپ داد؛ نظرات خوبی دارد. آقای مسیح مهاجری [مشاور اجتماعی رییس‏جمهور] آمد. نسبت به معرفی آقای [مصطفی] میرسلیم، [برای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی] انتقاد داشت. کمیته بند ۳ تبصره ۲۹ [قانون بودجه] جلسه داشت. راجع به مشکلات ارزی تصمیمات اتخاذ شد.

ظهر عفت آمد. برای احوال‏پرسی و کمک به خانواده‌های بی بضاعت در جنوب تهران رفته بود؛ سخت متأثر شده است. عصر هیأت دولت جلسه داشت. دربارة ترمیم حقوق بازنشستگان تصمیمات مهمی گرفتیم، ولی ناتمام ماند. [آقای سید حسین مرعشی]، رئیس دفتر جدید آمد. پیشنهادهایی در اصلاح کار داشت.

افطار میهمان آیت ‌الله خامنه‌ای بودم. در موارد همکاری با پاکستان، مسائل ویژه، مسائل حج و عربستان، طرح ادغام دانشگاه‌های علمی کاربردی وزارتخانه‌ها در وزارت فرهنگ و آموزش عالی در مجلس و مخالفت دولت و رهبری، مسأله خط لوله گاز ترکمنستان و ترمیم حقوق بازنشستگان و مسأله ارز مذاکره داشتیم. با هم تفاهم داریم.

شب به خانه آمدم. با دکتر ولایتی در مورد شیوه پیگیری مسأله حج و پیام برای صدراعظم آلمان مذاکره شد

سال ۱۳۷۳

مطابق معمول، دوشنبه‌ها وقت ملاقات بیشتر در اختیار نمایندگان مجلس است. [آقای سیدمجتبی هاشمی]، نماینده و امام جمعه و فرماندار شهرضا آمدند. بیشتر از پیشرفت‌ها و توسعه شهرستان گفتند و بسیار شاکر و راضی بودند. برای برنامه‌های تأسیس شهر صنعتی و نیز صنعتی‌شدن دشت مهیار و ضرورت انتقال آب از سولگون برای راه افتادن صنایع و مهاجر پذیری شهرستان را مطرح کردند و از رییس دادگستری شهر شکایت داشتند.

[آقای علی‌اکبر شعبانی‌فرد]، استاندار و [آقایان محمد حسنی و سیدحشمت موسوی]، نمایندگان استان ایلام آمدند. خیلی تشکر داشتند در بازسازی و طرح‌های مهم اجرا شده و طرح‌های مهم در دست اجرا و منجمله چندین سد بزرگ و کوچک و تقاضا داشتند برای افتتاح فرودگاه و کارخانه سیمان و تونل آزادی و... و اینکه در پاییز به ایلام بروم و برای حل مشکل معاودین و اعراب ایرانی مهاجر به عراق استمداد کردند.

آقایان [بیت‌الله] جعفری و [محمد] عباسپور، نمایندگان ارومیه و ماکو آمدند. تأکید بر تعجیل سفرم داشتند. برای افتتاح سد بارون و طرح‌های دیگر، از توسعه استان تشکر دارند و برای گاز ماکو و اتوبان تبریز به مرز و... استمداد کردند و از امام جمعه آقای حسنی انتقاد داشتند و خواسته‌های دیگر. آقای جعفری از فائزه تعریف کرد؛ به خاطر سادگی و دلسوزی‌اش. در سفر ارومیه او را شناخته و متوجه شده است که چه شایعات مغرضانه‌ای دربارة خانواده پخش می‌کنند.

آقای [محمدمهدی] مفتح، نماینده رزن آمد. برای آب و برق و عمران بیشتر منطقه‌اش استمداد کرد. مردم انتظار دارند به خاطر آشنایی‌اش با من، کارهای مهم برایشان انجام دهند.

آقای [محمدحسن] قلی، نماینده الیگودرز آمد. مقداری از خط چپ منطقه بد گفت. به خاطر هم زندانی بودن با من در قبل از انقلاب، انتظار دارد او را تقویت کنند.

[آقای سیدمصطفی سیدهاشمی]، نماینده مراغه آمد. از اهمیت آثار تاریخی مراغه گفت و به خصوص از رصدخانه خواجه نصیرالدین طوسی و برای تکمیل بازسازی‌اش که با کمک من شروع شده و نیز برای فعال شدن فرودگاه شهر که به خاطر اختلاف‌شان با شهر بُناب تعطیل مانده است، استمداد کرد و از نق زدن بعضی از مجلسیان، در مقابل دولت و حرکت مزاحم بعضی از [نمایندگان] جناح چپ خبر داد.

عصر در شورای اقتصاد چند مصوبه داشتیم. بعد از افطار به بیمارستان اختر رفتم؛ سعید [لاهوتی]، دو دندانم را پُر کرد.

سال ۱۳۷۴

برای مراسم عید [فطر]، به دفتر رهبری رفتیم. من از طرف حضار، با صحبت کوتاهی تبریک گفتم و آیت‌الله خامنه‌ای صحبت‏کوتاه معمولی داشتند.[۱] به دفترم رفتم.گفتم به کارکنان عیدی بدهند. به خانه آمدم. طرح دفتر تبلیغات اسلامی قم برای چاپ فهرست موضوعی‏کلید قرآن را دیدم؛ نپسندیدم.

عصر آقایان [محسن] نوربخش، [عطاءالله] مهاجرانی و [غلامحسین]کرباسچی آمدند و دربارة شرایط گنجاندن اسم آقای [علی‏اکبر] ناطق نوری در لیست کارگزاران صحبت کردند. سر شب آقای محسن رضایی، [فرمانده‏کل سپاه] آمد. گزارشی از مذاکراتش با رهبری دربارة مسایل اختلافی جامعه داد و برای انتقال سهام کارخانجات به ایثارگران استمداد کرد و حضور کارگزاران در انتخابات را مثبت ارزیابی کرد.

عقد ازدواج پسر خانم نقاش را بستم. آشیخ حسن صانعی برای جواب عقد آمد. شب بستگان میهمان‏مان بودند. بحث بر سر مسایل انتخابات گرم بود. به اتفاق نظر، حضور مردم در مراسم نماز عید [فطر] امروز و سایر مراسم ماه مبارک [رمضان]، بهتر از سال‌های قبل بوده است.

سال ۱۳۷۵

جمعی از سُفرا و مدیران وزارت امورخارجه که سمیناری برای آفریقا داشته‌اند، آمدند. دکتر ولایتی گزارش کار داد و من هم در اهمیت همکاری با آفریقا، کمک به صلح و آشتی و توسعه در آن قاره صحبت کردم.[۱]

سپس آقای [حسین] شیخ‌الاسلام آمد. گزارش سفر به سودان و اوگاندا را داد که جهت بُردن پیام من، برای تحکیم آشتی دو کشور رفته بود. گفت، [یوری] موسوینی، [رئیس‌جمهور اوگاندا]، نصیحت کرده از اینکه ما برای امنیت زئیر هم اهمیت قایلیم، چون فکر می‌کند که نباید به شخصی مثل [موبوتو] سسه‌سوکو، [رئیس‌جمهور زئیر]، توجه داشته باشیم. سپس شورای عالی آفریقا جلسه داشت. گزارش‌ها دربارة پیشرفت کار توافق‌هایی که در سفر آفریقا داشتیم، مطرح شد؛ بد نیست. برای رفع موانع، تصمیم‌هایی گرفتیم.

عصر تا ساعت چهار، کارها را انجام دادم. از استخر استفاده کردم و به خانه آمدم. شب با آقای [امام‌علی] رحمان‌اُف، رییس‌جمهور تاجیکستان، تلفنی صحبت کردم؛ در مشهد است. جهت مذاکره با مخالفان، برای برنامه‌های اجرایی توافق‌های تهران، آمده است. دکتر ولایتی، [وزیر امورخارجه] هم آنجا است. قرار شد بعد از مذاکرات به تهران بیاید. این سفر به مشهد، برای مذاکره با آقای [سید] عبدالله نوری، [رهبر مخالفان تاجیکستان]، نشان ضعف و نیاز اوست.