جزئیات گزارش «شاه رفت» اطلاعات در ۴۱ سال پیش

سرویس تاریخ «انتخاب»: شاه ساعت یازده و چهل و پنج دقیقه امروز [سه‌شنبه ۲۶ دی ۵۷] به اتفاق ملکه فرح وارد فرودگاه مهرآباد شد و بلافاصله در جمع خبرنگاران حضور یافت و در مصاحبه‌ای با خبرنگاران خارجی و داخلی شرکت کرد.

فرودگاه از صبح امروز در محاصره شدید گارد شاهنشاهی بود. یک خبر تلفنی از فرودگاه به روزنامه اطلاعات حاکی بود که شاه مقارن ظهر با یک هواپیمای ارتشی پرواز کرد، اما خبر دیگر حاکی است که شاه هنوز در فرودگاه و پاویون سلطنتی مشغول مصاحبه با روزنامه‌نگاران است. آخرین خبر حاکی است که شاه با جت بوئینگ ۷۲۷ شهباز بعد از یک ساعت توقف در فرودگاه و مصاحبه با روزنامه‌نگاران پرواز کرده است.

همین خبر حاکی است که صبح قبل از پرواز شاه دو هواپیما حامل اثاثیه و لوازم شاه پرواز کردند ظاهرا یکی از آن‌ها جت شاهین بود که عده‌ای از همراهان نیز در آن اقامت دارند.

مقارن نیم بعدازظهر خبر تلفنی دیگری از پرویز رائین، خبرنگار آسوشیتدپرس، داشتیم که خبرنگاران خارجی و داخلی قبل از ورود شاه به فرودگاه با یک اتوبوس برگردانده شدند.

[..]گزارش‌های قبلی حاکی بود که شاه نخست به اسوان رفته و با انورسادات، رئیس‌جمهوری مصر، دیدار خواهد کرد. درباره این گزارش علی سمیر، سفیر مصر در ایران، گفت، آگاهی دقیقی از دیدار شاه با انور سادات در آسوان ندارد.

خروج شاه ایران در پی ناآرامی‌ها و بحران شدید در تهران و سراسر شهر‌های ایران به عمل می‌آید. روز گذشته [دوشنبه ۲۵ دی ۵۷]هزاران نفر طی تظاهراتی عظیم در خیابان‌ها و مساجد تهران، خواستار خروج شاه از ایران شدند. انبوه تظاهرکنندگان شعار‌های ضدرژیم دادند و ضمن بر زبان آوردن سرود‌هایی در محکوم شمردن رژیم، در عین حال از آیت‌الله خمینی، رهبر تبعیدی ایران، باشکوه‌ترین تجلیل‌ها را به عمل آوردند، تظاهرکنندگان از آیت‌الله خمینی به عنوان «رهبر کبیر ملت ایران» نام بردند.

در تظاهرات وسیع روز گذشته در حالی که تظاهرکنندگان با تمایلات مذهبی می‌گفتند پایان کار است و به زودی یک سیستم عدل اسلامی اداره کشور را به عهده خواهد گرفت، تظاهرکنندگان با تمایلاات کمونیستی و دست چپی خواهان یک نبرد مسلحانه علیه رژیم شدند. آن‌ها می‌گفتند کسانی که برادران ما را کشتند باید به سزای اعمال خود برسند.

شاه ماه پیش اعلام کرده بود که به شدت خسته است و نیاز به استراحت دارد. شاه مدت استراحت و غیبت خود را معلوم نکرد با این حال برخی از منابع رسمی و غیررسمی تاکید کرده‌اند که غیبت شاه طولانی خواهد بود و نمی‌توان زمان قطعی برای این غیبت تعیین کرد برعکس منابع و دوایر دربار می‌گویند که غیبت طولانی نخواهد بود.

همچنین دانسته نیست که آیا شاه پس از گذراندن تعطیلات زمستانی در اروپا به ایالات متحده خواهد رفت یا نه. برخی از گزارش‌ها حاکیست که شاه ممکن است برای دیدار کوتاهی با ملک حسن دوم، پادشاه مراکش، در رباط توقف کند.

منابع آگاه گفتند که جت بوئینگ که در آشیانه سلطنتی در فرودگاه مهرآباد پارک گردیده در روز‌های گذشته یک سری پرواز‌های آزمایشی به عمل آورده است.

[...] به گزارش رویتر خانواده سلطنتی ممکن است بر سر راه خود به آمریکا توقف‌هایی در اروپا داشته باشد لیکن انتظار می‌رود اقامت آن‌ها در مصر فقط یک روز طول بکشد.

[..]در این گیر و دار دولت انتقالی شاپور بختیار که روز گذشته از مجلس سنا رای اعتماد گرفت، انتظار می‌رود امروز از مجلس شورای ملی نیز رای اعتماد بگیرد.

پس از دریافت رای اعتماد از هر دو مجلس، دولت بختیار رسما تلاش‌های خود را برای از بین بردن مشکلات عظیم آغاز خواهد کرد. مشکلات و دشواری‌هایی که هر رهبر سیاسی، حتی با دارا بودن تجربه و توانایی‌های بسیار نیز ممکن است در مقابله با آن‌ها نتواند توفیقی به دست آورد.

آسوان – رویتر – منابع رسمی مصر اعلام کردند که انتظار می‌رود شاه ایران امروز برای مذاکره با انور سادات وارد آسوان شود. این منابع نتوانستند بگویند که شاه چه مدرت در آسوان (جنوب مصر) خواهد ماند.

سخنگوی سادات تاکید کرد که دیدار شاه و سادات حتمی است. ولی وقت دقیق آن تعیین نشده است. این سخنگو گفت که حضور شاه در مصر فرصت خوبی است برای دیدار وی با سادات. سخنگوی رئیس‌جمهوری مصر اضافه کرد حمایت شاه از «اقدام سیاسی مصر برای حل عادلاانه مسئله خاورمیانه نیز از خاطر مردم مصر نخواهد رفت.» وی گفت: «استقبال مردم مصر از شاه تاییدی است بر این امر که آن‌ها روش شاه را نسبت به سیاست مصر در برابر اسرائیل تحسین می‌کنند.»

رویتر از قول مقام‌های موثق دربار ایران گزارش داده است که شاه ایران در سر راه خود به آمریکا به مصر می‌رود، و هدف وی از این سفر نجات سلطنت ایران است. همین مقام‌ها گفته‌اند که شاه همراه همسرش فرح از مصر به آمریکا خواهد رفت تا در ملکی واقع در نزدیکی لوس‌آنجلس اقامت کنند. آن‌ها توقف‌هایی هم در اروپای غربی خواهند داشت، اما انتظار می‌رود که فقط یک روز در مصر بمانند.

انور سادات، رئیس‌جمهوری مصر، دوست نزدیک شاه ایران است. شاه و همسرش امشب میهمان سادات و همسرش خواهند بود و در هتل «اوبروی» پذیرایی خواهند شد که از لحاظ امنیتی بسیار محفوظ است و در جزیره کوچکی مشرف به شهر آسوان واقع است.

احتمال می‌رود شاه ایران پس از دیدارش با سادات به مغرب برود و با ملک حسن پادشاه مغرب گفتگو کند.

[...] فریده دیبا دیروز به اتفاق دو فرزند کوچک شاه؛ علیرضا و لیلا، و دو مقام بلندپایه دربار با یک هواپیمای ارتشی از ایران خارج شدند ئ. به آمریکا رفته‌اند.

تاج‌الملوک مادر شاه نیز مدتی است که در آمریکا به سر می‌برد. دو هفته پیش وی مجبور شد ک. در پی تظاهرات دانشجویان از ملک خانوادگی خود در لوس‌آنجلس بیرون برود.

تقریبا تمام اعضای خانواده شاه طی چند هفته گذشته که تظاهرات ضد شاه در تهران و سایر شهر‌ها به اوج رسید از ایران خارج شده‌اند.

مدت اقامت شاه در خارج از ایران هنوز معلوم نشده است، اما دیپلمات‌های غربی عقیده دارند که وی یک ماه یا بیش‌تر در خارج از ایران خواهد ماند تا بختیار امکان یابد راه‌حل سیاسی برای بحرانی که رژیم سلطنتی ۲۵۰۰ ساله ایران را به خطر انداخته است به اجرا گذارد.

لوس‌آنجلس – خبرگزاری فرانسه - «جو تیلم» شهردار لوس‌آنجلس اظهار داشت شاه ایران در «بورلی هیلز» اقامت نخواهد کرد. وی تصریح کرد که وزارت امور خارجه آمریکا به او اطمینان داده است که شاه قصد ندارد در ویلای خواهرش، پرنسس شمس، در بورلی هیلز اقامت کند. ده روز پیش دانشجویان ایران به عنوان اعتراض به ورود مادر نودساله شاه به این ویلا حمله کردند.

در لوس‌آنجلس شایع است که اکنون مذاکراتی برای خرید یک ویلا جهت اقامت شاه در «اکاپولکو» (مکزیک) جریان دارد.

این ویلا که به یکی از صاحبان صنایع مکزیک تعلق دارد به یک میلیون و پانصدر هزار دلار به معرض فروش گذارده شده است.