پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : «انتخاب» اسناد ویکی لیکس در رابطه با ایران را که متعلق به سال های ۱۹۷۲ تا ۲۰۰۹ است، را به صورت روزانه و به منظور آگاهی مخاطبان نسبت به تحولات و اتفاقات گذشته، منتشرمی کند
سرویس تاریخ «انتخاب»: سندی محرمانه به تاریخ سه شنبه، ۱۵ مرداد ۱۳۸۱ به توضیحاتی درباره ناهار کاری جان بولتون در دوره ی دولت بوش پسر با مقامات ایتالیایی در مورد ایران پرداخته است.
به گزارش «انتخاب»؛ متن این سند که ویکی لیکس آن را منتشر کرده، در زیر آمده است:
موضوع سند: بحث محرمانه بولتون درباره مسایل عدم گسترش [تسلیحات هسته ای]
طبقه بندی: محرمانه
سه شنبه 11:26 دقیقه ششم آگوست 2002
از: رم، ایتالیا
به: نامشخص
- این یک درخواست اقدام است. لطفا به پاراگراف 5 مراجعه کنید.
- خلاصه. بولتون در یک نهار کاری در روز 5 آگوست با مقامات وزارت خارجه و دفاع ایتالیا، درباره سفر اخیرش به مسکو، مسایل عدم گسترش و کنترل تسلیحات، دفاع موشکی، برنامه مشارکت جهانی، چین و دادگاه بین المللی جنایی صحبت کرد. جیانکارلو آراگونا، مدیرکل وزارت امورخارجه وزارت امورخارجه بر این مسئله تاکید کرد که دفاع موشکی و تلاش های عدم گسترش نباید در راستای بی ثبات سازی توازن کنونی با چین و روسیه باشد. او گفت ایتالیا آماده مشارکت در برنامه دفاع موشکی برای به حداکثر رساندن توانایی های فنی بوده و می خواهد در پروژه های همکارانه مشارکت داشته باشد. او همچنین تعهد ایتالیا برای مشارکت در کمک 1 میلیارد یورویی اتحادیه اروپا به برنامه 10 روی 10 تاکید کرده و خواستار پیشنهادات دولت آمریکا برای پروژه های دارای ارزش سرمایه گذاری شد. پایان خلاصه.
روسیه – ایران
- آراگونا، سفیر سابق ایتالیا در مسکو، علاقه خاصی به تاثیر اعلام حمایت مضاعف روسیه از برنامه رآکتور هسته ای ایران داشت. اعلام این مسئله که هم زمان با بررسی روابط میان پوتین و بوش بود، می تواند تاثیرات منفی بر روابط آمریکا و روسیه بگذارد. به گفته او این مسئله مسلما بر مذاکرات آتی درباره تلاشهای روسیه در حوزه عدم گسترش تسلیحات تاثیر گذاشته و برای بسیاری از مسئولان آمریکایی و روسی بصورت بدی شگفت آور شد. پوتین شخصا قبل از این اعلام کرده بود که ایران با توانمندی هسته ای به نفع روسیه نیست. او همچنین اشاره کرده بود که توانایی ایران در مخفی کردن برنامه هسته ایش همچنان افزایش پیدا می کند. بولتون هم به نگرانی های آمریکا در ارتباط با حمایت روسیه از نیروگاه هسته ای ایران در بوشهر اشاره کرده بود: 1) یک رآکتور فعال – که ادعا می شود برای اهداف صلح آمیز است – و فرصتهای آموزشی و تجربه بیشتری را در مقایسه با رآکتورهای تحقیقاتی فراهم می کند. 2) دانشمندان و تکنیسین های فنی روسیه برای کمک به پروژه بوشهر، بهترین فرصت را برای مخفی کردن ورود دیگران در راستای برنامه های مخفیانه فراهم می کند. و 3) میله های سوخت بوشهر می تواند در اهداف نامشروع ایران استفاده شود، مگر آنکه یک سیستم نظارتی دقیق ایجاد و اعمال شود. به گفته بولتون کمک روسیه به ساخت پنج رآکتور تنها این نگرانی ها را تشدید می کند.او تاکید کرد که در حال حاضر توافق نظر دولت آمریکا این است که ایران پنج تا هشت سال با رسیدن به تسلیحات هسته ای فاصله دارد.
- هماهنگ کننده امور امنیت بین المللی وزارت امورخارجه، کارلو ترزا، پرسید که آیا افزایش مراقبت ها می تواند نگرانی های آمریکا را مرتفع کرده و در عین حال به ایران امکان دهد تا برای برآورده کردن نیازهای غیرنظامی خود، این رآکتور را تکمیل کند. بولتون موافق بود که افزایش مراقبت ها یک پیش نیاز است اما تاکید کرد که بوشهر نباید بصورت جداگانه مدنظر قرار گیرد. او گفت که ایتالیایی ها باید این مسئله را مدنظر قرار دهند که چرا یک کشور با ذخایر نفتی مانند ایران نیاز به توسعه توانایی های انرژی هسته ای یا استخراج اورانیوم دارد. ایتالیایی ها می گویند که اشتراک بهتر اطلاعات میان متحدان و بصورت دوجانبه می تواند در این حوزه و بصورت کلی مفید باشد. به گفته آراگونا به این ترتیب شاید واکنش مان متفاوت باشد اما حداقل اینکه دو طرف بر اساس یک سری واقعیات مشترک عمل می کنیم.
- درخواست اقدام. نخست وزیر برلوسکونی، در حال حاضر میزبان دختران پوتین در اقامتگاه خود در ساردگنا است و انتظار می رود پوتین هم به زودی به آنها بپیوندد. ما از برلوسکونی خواسته ایم تا در این موارد، جدیدترین آن در ماه آوریل، نگرانی ها ما درباره همکاریها و صادرات روسیه برای کمک به برنامه های هسته ای ایران را به اطلاع او برساند. سفیر سمبلر روز 7 آگوست با مشاور دیپلماتیک ارشد برلوسکونی صحبت خواهد کرد پیش از آنکه وی عازم تعطیلات آگوست شود. سفیر می خواهد نکات زیر را با وی مطرح کند مگر آنکه دستور دیگری صادر شود:
- همانطور که بعد از سفر نخست وزیر به روسیه در ماه آوریل به ما گفته بودید، او در نگرانی ما درباره عدم گسترش تسلیحات هسته ای شریک است
- در آن زمان، او در حضور پوتین تاکید کرده بود که دولت ایتالیا نگران آن است که انتقال فناوری از روسیه به ایران به تلاشهای این کشور برای ساخت تسلیحات هسته ای کمک کند.
- او همچنین به پوتین گفته بود که دولت ایتالیا اطلاعاتی دارد که ایران یک برنامه هسته ای فعال برای تولید هردوی تسلیحات هسته ای و موشک های بالستیک دارد.
- در جریان ملاقات، رییس جمهور پوتین این نگرانی ها را رد کرده و مدعی شده بود که کنترل های دقیقی بر فناوری های با کاربردهای دوگانه و غیرمرسوم اعمال می شود. اما اطلاعات ما چیز دیگری را نشان می دهد.
- از نظر ما اعلام افزایش فروش تجهیزات و فناوری توسط روسیه برای کمک به توان هسته ای ایران، آزاردهنده است.
- همانطور که می دانید، کنترل دقیق چرخه سوخت بوشهر بصورت دقیق میان روسای جمهور بوش و پوتین در کاناناسکیس بحث شده بود.
- این تحولات، همگرایی امیدوارکننده اخیر میان آمریکا و روسیه، و میان روسای جمهور بوش و پوتین را بصورت خاص به خطر می اندازد. قول روسیه برای افزایش کمک به ایران می تواند این پیشرفت را از مسیر خود خارج کرده و مانع رسیدن به همکاری راهبردی سازنده میان آمریکا و روسیه شود.
- ما شواهد روشنی داریم که ایران با پوشش نیروگاه بوشهر تلاش کرده است تا به تجهیزات، فناوری و تخصص در صنعت هسته ای گسترده روسیه دست پیدا کند.
- زمانی که مرتبه دیگر با پوتین دیدار کنیم، بسیار مفید خواهد بود اگر نخست وزیر یکبار دیگر و به شکلی قوی بر مشترک بودن این ترس تاکید کند که ایران این توانمندی را دارد که از برنامه های فنی موردنظر روسیه برای فروش به این کشور برای توسعه برنامه تسلیحات کشتار جمعی خود استفاده کند.
روسیه
- آراگونا بر تعهد نخست وزیر برلوسکونی بر ایجاد رابطه دوجانبه و چندجانبه با روسیه تاکید کرد. او گفت که روسیه نگران افزایش توان نظامی آمریکا است زیرا توانایی های خودشان با سرعت رو به کاهش می رود، اما نمی دانند چه اقدامی باید انجام دهند. در حالیکه روابط راهبردی آمریکا با روسیه یک نگرانی دوجانبه است اما آراگونا هشدار داد که عدم توازن شدید میان آمریکا و روسیه یا عدم قطعیت در سمت روسیه، می تواند بر موقعیت کلی امنیت تاثیر بگذارد. بولتون پاسخ داد که همکاری درباره دفاع موشکی در داخل ناتو و شورای ناتو-روسیه باید به روسیه اطمینان دهد و آنها را تشویق به همکاری بیشتر با غرب کند.
- بولتون بر اشتراک فزاینده بین آمریکا و روسیه تاکید کرد که اعلام اخیر درباره مسئله ایران می تواند بر آنها تاثیر بگذارد. در این چارچوب راهبردی جدید، روابط آمریکا با روسیه متمرکز بر مسایل دفاع راهبردی، مسایل آفندی راهبردی و عدم گسترش است. توقف پیمان ABM اشتراک برخی فناوری های موشکی با متحدان و روسیه را غیرممکن کرده و احتمال همکاری روسیه – آمریکا درباره دفاع موشکی را افزایش می دهد. به گفته بولتون، برای رفع نگرانی های روسیه درباره دفاع موشکی، آمریکا شفایت تحقیقات دفاع موشکی خود را افزایش داده و به دنبال راهی برای همکاری با روسیه است. هفته گذشته، مسئولان آمریکایی اقدامات لازم برای توقف همکاری در حوزه موشک های بالستیک و تسلیحات بیولوژیک، شیمیایی و هسته ای و جلوگیری از فروش تسلیحات مرسوم پیشرفته به ایران را به اطلاع همتایان روسی خود رساندند تا روسیه را متقاعد کنند تا این همکاری ها را پایان دهد. بحث با روس ها قرار است در ماه سپتامبر از سر گرفته شود.
دفاع موشکی
- آراگونا و فراتیچلی، معاون مدیرکل سازمان ملی تسلیحات بر علاقه ایتالیا برای مشارکت در تمامی فازهای توسعه موشکی تاکید کرد. آراگونا به بولتون گفته بود که برلوسکونی از اولین کسانی بود که از برنامه دفاع موشکی رییس جمهور حمایت کرد و دولت ایتالیا می خواهد کاملا در تمامی مراحل دخالت داشته باشد. فراتیچلی اضافه کرد که ایتالیا در حال حاضر بخشی از برنامه دفاع موشکلی و شرکت آلمان و آمریکا است. به گفته فراتیچلی حضور هیات‌های آمریکایی در ایتالیا و ناتو برای بحث درباره دفاع موشکی مفید است اما برای تصمیم گیری ایتالیا درباره بهترین نقش ممکن در این جریان، نیاز به جزییات مالی بیشتری وجود دارد. آراگونا خیلی فوری اضافه کرد که دولت ایتالیا اگر می خواهد در زمان آماده شدن توافقنامه های همکاری صنعتی برای امضا، حضور داشته باشد، باید در کنار این بحثها، اقدام هم انجام دهد. بولتون گفت که دولت ایتالیا بهتر است ایده های خود را درباره مشارکت کامل و تدریجی در این روند، به دولت آمریکا ارایه کند.
- فراتیچلی به احتمال استفاده از سیستم S300 روسیه به عنوان بخشی از برنامه دفاع موشکی اشاره کرد. او گفت که روسها اصرار دارند که این سیستم، که اکنون موجود است، به عنوان چارچوب دیگر سیستم‌های ایجادی استفاده شود. به گفته بولتون، این کار در حداقل حالت موجب برطرف شدن نگرانیهای روسیه درباره دستیابی آمریکا به فناوری روسی خواهد شد اما بصورت کلی آمریکا هیچ محدودیتی برای مشارکت روسیه نمی بیند. گروه مشاورهای که اخیرا درباره ثبات راهبردی ایجاد شده و شامل وزرای خارجه دفاع آمریکا و روسیه می شود، اولین نشست خود را در روز 20 سپتامبر برگزار کرده و به بررسی همکاری در برنامه دفاع موشکی خواهد پرداخت.
مشارکت جهانی
- آراگونا به پیشرفت خوب با روسیه درباره مشارکت جهانی اشاره کرد. وزیر ترزا به دنبال ملاقات با مدیر کنترل تسلیحات روسیه بعد از تعطیلات آگوست و برای بحث درباره پروژه هایی معین مانند حوزه شیمیایی، هسته ای و زیردریایی است. آراگونا تایید کرد که دولت ایتالیا آماده دادن تعهد برای 1 میلیارد یورو به برنامه 10 روی 10 است – تا هم اهداف کنترل تسلیحات پیش برود و هم به صنعت ایتالیا کمک شود. ایتالیا از پیشنهادات آمریکا برای پروژه های دارای ارزش سرمایه گذاری استقبال می کند و همچنین از روشهایی برای همکاری و مشارکت مالی با شرکای دیگر. بولتون اشاره کرد که تمرکز مسئولان روس بر کاهش بدهی گاهی اوقات باعث شکست تلاشها برای کاهش انبار تسلیحات کشتار جمعی این کشور می شود. نوعی گسست میان سیاست اقتصادی و سیاست امنیت ملی روسیه وجود دارد. نشست گروه 8 که برای روزهای 26 تا 27 سپتامبر برنامه ریزی شده قرار است درباره اقدامات بعدی تصمیم گیری کند. یک فرصت خوب برای حفظ شرایط کنونی و تعهدات ایجادی در کاناناسکیس خواهد بود.
چین
- فراتیچلی مسئله چین را مطرح کرده و گفت که نگرانی های دولت آمریکا و کنترل های صادراتی منجر به مشکلات پرهزینه ای برای صنایع ایتالیا شده است. بولتون گفت که دولت آمریکا در حال بررسی برنامه صدور مجوز بصورت کلی است تا آن را کارآمدتر کند. او توضیح داد که درباره چین، آمریکا هنوز منتظر آن است که دولت چین یک سیستم کنترل صادرات موشک های بالستیک را مطابق با توافقنامه نوامبر 2000 ایجاد کند. چین می گوید که می پذیرد توسعه تسلیحات یک مشکل است اما هم زمان کالاهای حساسی را به ایران، عراق، پاکستان و کره شمالی می فروشد. ملاقات میان وزیر پاول و وزیر امورخارجه چین هم می تواند اطلاعاتی درباره اقدامات چین در اختیار آمریکا بگذارد. بولتون به ایتالیایی ها اطمینان داد که آمریکا آماده گفتگو درباره نگرانی های خود درباره چین بصورت دقیقتر، در رم یا در واشنگتن است. آراگونا موافقت کرد که این مشاوره باید قبل از پایان سال انجام شود و نمایندگانی از وزارت دفاع، خارجه، کشور و دیگر وزرای مرتبط، حضور داشته باشند.
کنوانسیون تسلیحات بیولوژیکی
- در پاسخ به سوالی از طرف آراگونا، بولتون توضیح داد که عدم پایبندی، اصلی ترین نگرانی دولت بوش در تصمیم به عدم حمایت از پروتکل کنوانسیون تسلیحات بیولوژیکی بود. تمامی سازمان هایی که در بررسی های این پروتکل با آنها مشاوره شد به این نتیجه رسیدند که تصویب این پروتکل به نفع آمریکا نیست. علاوه بر این به گفته بولتون ماهیت تحقیقات و توسعه تسلیحات بیولوژیکی باعث دشوار شدن بازرسی ها می شود و اطلاعات جمع آوری شده در دوره بازرسی ها را می توان برای شکست دادن دفاعهای آمریکا بکار گرفت. پاسخ آمریکا همچنین نشان دهنده نگرانی های اظهار شده توسط شرکت های بیوفناوری و داروسازی آمریکا است که نگران آسیب دیدن حقوق مالکیت فکری خود هستند. نهایتا نیز بندهایی از این پروتکل می تواند گروه استرالیا و دیگر تلاشهای چندجانبه برای جلوگیری از صادرات تجهیزات دارای کاربرد دوگانه را تضعیف کند. دولت آمریکا راه حل های جایگزینی برای پروتکل پاییز گذشته دارد. او افزود که بسیاری از این راه حل‌ها حمایت بین المللی نیز با خود همراه داشته اند.
- بولتون این تلگراف را تایید کرده است.
سمبلر