در دیدار خصوصی سفیر واتیکان با خاتمی در سال ۱۳۷۹ چه گذشت؟

«انتخاب» اسناد ویکی لیکس در رابطه با ایران را که متعلق به سال های ۱۹۷۲ تا ۲۰۰۹ است، را به صورت روزانه و به منظور آگاهی مخاطبان نسبت به تحولات و اتفاقات گذشته، منتشرمی کند

سرویس تاریخ «انتخاب»: سفارت آمریکا در واتیکان در گزارشی سری به تاریخ دوشنبه ۲۲ اسفند ۱۳۷۹ به توضیحاتی درباره سفر وزیر امور خارجه توآران به ایران پرداخته است.

به گزارش «انتخاب»؛ متن این سند که ویکی لیکس آن را منتشر کرده، در زیر آمده است:

موضوع سند: سفر وزیر امور خارجه توآران به ایران
طبقه بندی: محرمانه
دوشنبه ۱۷:۱۸ دقیقه دوازدهم مارس ۲۰۰۱
از: سفارت آمریکا در واتیکان
به: مشخص نیست

۱. محرمانه
۲. مسئول سفارت روز ۱۲ مارس از مدیر امورخاورمیانه، کشیش جیانی دانیلو خواست درباره سفر وزیر امورخارجه توآران در روز‌های ۳ تا ۸ مارس به ایران، صحبت کنند. دانیلو که در این سفر به همراه وزیر بوده، آن را «بسیار موفق» ارزیابی کرد. او گفت: هدف اصلی این دیدار لابی برای افزایش آزادی مذهبی کاتولیک‌ها و دیگر مسیحیان در ایران بود. به گفته دانیلو، بزرگترین گروه مرتبط با رم کلدانی‌ها، تعدادی از ملکی‌ها و اروپایی‌هایی هستند که عضو کلیسای لاتین هستند. دیگر گروه‌های اصلی که واتیکان به نیابت از آن‌ها وارد مذاکره شده بود شامل کلیسای آشوری‌های شرق و کلیسای ارتدکس سوریه می‌شود. دانیلو می‌گوید که بصورت کلی، آزادی مذهبی برای این گروه‌های مسیحی تا حد قابل توجهی محدود نشده بود و دولت ایران حتی قول آزادی‌های بیشتر داد. او گفت که خودش و توآران حرف‌های مقامات دولت ایران را نشانه گشایش از طریق ایران می‌دانند، اما اشاره کرد که واتیکان هنوز مطمئن نیست که آیا باید انتظار ادامه این گشایش را داشته باشیم و یا ...
۳. دانیلو می‌گوید که توآران در یک جلسه خصوصی با رییس جمهور خاتمی مستقیما مسئله یهودیان ایران را مطرح کرد که به جاسوسی برای اسراییل متهم شده بودند. او گفت: رییس جمهور نظری نداشت. البته درباره مسئله روند صلح خاورمیانه، دانیلو می‌گوید ایران با واتیکان هم نظر است که خشونت باید پایان پیدا کند و دو طرف مذاکره را از سر بگیرند. دانیلو از این فرصت برای بیان این مسئله استفاده کرد که او «رسمی صحبت نمی‌کند»، اما واتیکان به شدت نگران است که در صورت توافق نهایی بین دو طرف، مسیحیان اورشلیم تنها بمانند. او پرسید که آیا ما به نیاز‌های این سه گروه در هرکدام از مذاکرات خودمان توجه می‌کنیم. (نکته: این دیدگاه همچنین در یک گفتگو در زمان شام با مسئول سفارت اسراییل هم مطرح شده بود. مسئول سفارت اسراییل گفت که واتیکان تلاش آن‌ها برای ایجاد مکانی در شهر واتیکان برای برگزاری مراسمی در یابود آخرین سفر پاپ را رد کرده است، زیرا پاپ آن سفر را «موفقیت آمیز نمی‌داند»).
۴. سفیر بعد‌ها از مسئول سفارت اتریش خواست تا خلاصه‌ای از دیدار اخیر وزیرامورخارجه توآران به سفارت‌های اروپایی را ارایه کند. به گفته سفیر اتریش، توآران به این مسایل اشاره کرده است ۱) واردات انجیل، ۲) نیاز به جایگاهی حقوقی برای کلیسای کاتولیک در ایران، ۳) بازگشت برخی اموال مصادره شده بعد از انقلاب ۱۹۷۹. او همچنین گفت: به سفرای اروپایی گفته بود که خاتمی گفته است آرای مربوط به آن اسراییلی‌ها نهایی شده است، اما مسئله «عفو» را هم نباید نادیده گرفت.
۵. دانیلو همچنین از این دیدار برای انتقال پیامی درباره پرونده زیفکویچ و آلپرین هم استفاده کرده بود.
۶. نکته: یکی از اهداف اصلی سیاست خارجی واتیکان حمایت از مسیحیان در کشور‌های اسلامی است؛ لذا در این کشورها، مانند ایران و عراق، که در آن‌ها به اعتقاد واتیکان موقعیت مسیحیان بصورت جدی به خطر نیفتاده، می‌توان انتظار حضور و حمایت واتیکان را داشت.