نگرانی دولت ایتالیا از به خطر افتادن بازپرداخت ۵ میلیارد دلار بدهی ایران و لیبی

«انتخاب» اسناد ویکی لیکس در رابطه با ایران را که متعلق به سال های ۱۹۷۲ تا ۲۰۰۹ است، را به صورت روزانه و به منظور آگاهی مخاطبان نسبت به تحولات و اتفاقات گذشته، منتشرمی کند.

سرویس تاریخ «انتخاب»: سفارت آمریکا در امارات در گزارشی محرمانه به تاریخ چهارشنبه ۲۱ خرداد ۱۳۷۶ به موضوع سیاست ایتالیا در قبال ایران  پرداخته است.

به گزارش «انتخاب»؛ متن این سند که ویکی لیکس آن را منتشر کرده، در زیر آمده است:

موضوع سند: ایتالیا: سیاستی فعال در برابر حکومت های خودسر
طبقه بندی: محرمانه
چهارشنبه 16:09 دقیقه یازدهم ژوئن 1997
از: سفارت آمریکا در رم
به: وزیر امورخارجه

بخش اول این سند را از اینجا بخوانید

۹. این دیدار‌های طرف عراقی در حالی انجام می‌شود که در آستانه بازگشایی دفتر منافع ایتالیا در عراق قرار داریم و شرکت‌های ایتالیایی این حس را دارند که بر اساس قطعنامه ۹۸۶ سازمان ملل آینده تجارت با عراق را از دست داده اند. به گفته تروپیانو، ایتالیا تنها چهار قرارداد از ۳۵۵ قرارداد تایید شده توسط قطعنامه ۹۸۶ سازمان ملل را بدست آورده است – که همه آن‌ها مربوط به یک شرکت داروسازی بوده اند. تروپیانو می‌گوید این حس بی عدالتی منجر به نوعی «فرسودگی تحریم» در ایتالیا شده است. دولت ایتالیا و شرکت‌های این کشور ارتباطی میان منافع گسترده فرانسه در بغداد و تعداد زیاد قرارداد‌های محوله به شرکت‌های فرانسوی می‌بینند. او میگوید دولت ایتالیا نمی‌تواند بازگشایی سفارت اسپانیا را در آنجا نادیده بگیرد.
۱۰. پارلمان هم نقش مهمی در شکل دادن سیاست دولت ایتالیا در برابر عراق داشته است. روز ۱۵ آوریل سنا لایحه‌ای را تصویب کرد که از دولت می‌خواست تا برنامه‌های بین المللی و دوجانبه‌ای را برای تقویت شرایط زندگی انجام دهد. روز ۱۴ می‌تویا با گروهی از سناتور‌های احزاب مختلف سیاسی دیدار کرد که خواهان اطلاع از اقدامات دولت درباره آن لایحه بودند. گروهی شامل هفت نماینده مجلس روز ۲۴ می‌از عراق دیدن و حتی با طارق عزیز ملاقات کردند. هیات‌های بزرگتر پارلمانی و تجاری نیز روز‌های ۲۲ تا ۲۷ ژوئن و ۵ تا ۱۰ جولای به عراق سفر خواهند کرد. فدریکو فایلا، معاون مدیراقتصادی کمیسیون ملی می‌گوید که احزاب سیاسی چپ و کاتولیک به شدت طرفدار کم کردن از رنج‌های عراق مخصوصا در میان کودکان هستند. او می‌گوید که این می‌تواند یک اشتباه بزرگ (داخلی) باشد که درباره این رنج‌ها بی تفاوت بمانیم. براسیولی معاون سیاسی این کمیسیون هم با این حرف موافق بوده و می‌خواهد ایتالیا از کمک به افراد عراقی بصورت «فرهنگی و فلسفی» حمایت کند. او می‌گوید کمیسیون هر ماه صد‌ها نامه درباره ترغیب دولت به انجام اقدامات دریافت می‌کند.
ایتالیا اولین شریک تجاری لیبی است
۱۱. ایتالیا خودش را اولین شریک اقتصادی لیبی می‌داند و بزرگترین صادرکننده جهان به این کشور است که ۲۱ درصد (۱.۲ میلیارد دلار) از کل واردات این کشور را تامین می‌کند. تروپیانو می‌گوید ایتالیا به دنبال کاهش تراز تجاری منفی ۳ میلیارد دلاری خود با لیبی است. دی روبرتو معاون اقتصادی وزارت امورخارجه به همراه تروپیانو در ۱۸ تا ۲۴ می‌به طرابلس سفر کرد. رنامه اصلی آن‌ها بازپرداخت ۱ میلیارد دلار بدهی توسط لیبی بود. طرف‌های لیبیایی و ایتالیایی روز ۱۵ می‌برای گفتگو درباره این مسئله با هم دیدار کردند – اولین باری است که لیبی با چنین دیداری موافقت می‌کند. تروپیانو به سفیر گفته است که او خوشبین بود که این دیدار تکنیکی در ۹ ژوئن منجر به پیشرفت‌هایی شود که امکان بازپرداخت نیمی از بدهی را به زودی فراهم کند. البته دی روبرتو می‌گوید که امید کمتری دارد که چنین بازپرداختی در آینده نزدیک به ایتالیا انجام شود.
۱۲. تروپیانو قبل از سفر به طرابلس به سفیر گفته بود که لیبی مداوم خواستار توسعه روابط تجاری با ایتالیا می‌شود، و ایتالیا چنین کاری نکرده است. البته تا زمانی که لیبی بدهی‌های خودش را بپردازد. با این وجود ایتالیا خواهان پیوستن لیبی به جامعه جهانی بوده و به رهبران این کشور گفته است که زمانی می‌توانند به آن‌ها کمک کنند که ابتدا خودشان به خودشان کمک کنند. وزیر امورخارجه معتقد است که قذافی واقعا تغییر کرده و به شرکت او در نشست اعراب در ژوئن ۱۹۹۶ در قاهره، دیدگاه انسانی‌تر به جامعه فلسطینی در لبی و همکاری او با تیم بازرسی مصر در طارهونا اشاره می‌کند. مسئولان وزارت امورخارجه ایتالیا به فشار دایمی مسئولان مغرب برای کمک به برداشته شدن تحریم‌ها اشاره می‌کنند و همگی معتقدند قذافی تغییر کرده است.
۱۳. ایتالیا وابستگی خود به نفت لیبی را تغییر نخواهد داد، زیرا این جایگزینی از نظر از بین رفتن سرمایه گذاری ها، قیمت بالاتر نفت قرارداد‌های تجاری آینده به ضرر ایتالیا خواهد بود. در واقع وابستگی ایتالیا به انرژی لیبی شاید در قرن آینده و وقتی لیبی درصدبالاتری از گاز طبیعی را به ایتالیا صادرکند، افزایش هم داشته باشد. شرکت دولتی آگیپ که بزرگترین شرکت خارجی نفتی در لیبی هم محسوب می‌شود، قرار است یک خط لوله گاز میان لیبی و سیسیل تاسیس کند که احتمالا تا سال ۲۰۰۰ اجرایی خواهد شد. ساخت این خط لوله هنوز آغاز نشده و ما معتقدیم دلیل آن نگرانی این شرکت و آگیپ درباره قرارداشتن آن تحت تحریم‌های ایران-لیبی باشد، اما قرار هم نیست این پروژه را برای همیشه تعطیل کنند.
۱۴. درباره لیبی هم مانند دیگر کشور‌های خوسر، می‌توان انتظار داشت که ایتالیا نص قانون تحریم‌های سازمان ملل را اجرا کند، اما حتی یک قدم هم فراتر نرود. ایتالیا احتمالا بخش‌های خاکستری تحریم‌های سازمان ملل را به نفع لیبی تعبیر خواهد کرد، همان کاری که درباره سرمایه گذاری درآمد‌های نفتی لیبی در حساب‌های مسدود نشده ایتالیایی انجام داد.
نکته: چشم اندازی متفاوت درباره کشور‌های خودسر
۱۵. ایتالیایی‌ها می‌دانند که ما از رابطه نزدیک آن‌ها با کشور‌های خودسر ناراحت می‌شویم و بصورت مودبانه‌ای با بسیاری از پیشنهاد‌های سیاسی ما مخالفت می‌کنند. قدرت این مخالفت‌ها در آن است که ناشی از یک باور عمیق و یک نیاز شدید هستند، یکی فلسفی و دیگری تجاری.
۱۶. فلسفی، ایتالیایی‌ها مانند بسیاری از همتایان اروپایی خود معتقد هستند گفتگو بجای انزوا، کلید میانه رو کردن کشور‌های مشکلزا است. دولت ایتالیا یک سیاست «کشور‌های خودسر» دارد که یکی از مسئولان وزارت امورخارجه اخیرا به ما گفته است و دینی هم آن را در مقاله خود در نشریه انرژی توضیح داه بود. از نظر تجاری، ایتالیایی‌ها منافع واقعی و گسترده‌ای در این کشور‌ها دارند که با سیاست‌های مورد علاقه ما در معرض خطر قرار می‌گیرد. پذیرش سیاست انزوا به سبک آمریکا، می‌تواند بازپرداخت ۵ میلیارد دلار بدهی ایران و لیبی را به خطر انداخته و نیازمند آن است که این کشور منبعی جایگزین برای تقریبا نیمی از واردات نفت خود پیدا کند. همچنین با وجود مازاد تجاری ۶۰ میلیارد دلاری در جهان، دولت ایتالیا آشکارا احساس می‌کند که باید تجارت خود با کشور‌های صادرکننده نفت را متوازن‌تر کند؛ لذا هیج اقدامی برای به خطر انداختن صادرات ایتالیا به این کشور‌ها انجام نمی‌دهد.
۱۷. ایتالیایی‌ها اصرار دارند که آن‌ها «هیچ کاری» در نقض تعهدات انجام شده بر اساس پیمان‌های بین المللی انجام نمی‌دهند. البته با توجه به خشم اتحادیه اروپا از پرونده ایلسا و هلمز-برتون، آن‌ها بصورت فزاینده‌ای سیاست‌های انزوا و تحریم آمریکا را «غیرقابل پذیرش و گمراه کننده» می‌خوانند و در اتحادیه اروپا علیه آن‌ها صحبت می‌کنند. مثلا برای نمونه می‌توان به تلاش‌های آشکار دولت ایتالیا برای پیدا کردن یک راه حل مصالحه آمیز در پرونده «پن و مشکلات آن» و پیدا کردن جایگزین در مذاکرات کارگروه مربوطه در ۲۴ می‌رد بروکسل اشاره کرد که باعث شده قذافی همواره از ایتالیا به عنوان سخنگوی لیبی در جوامع بین المللی استفاده کند. ایران هرگز از رادار دولت ایتالیا خارج نشده است و مسئولان وزارت امورخارجه آن‌ها می‌گویند آلمان‌ها هم به همین اندازه خواهان بازگشت به ایران هستند. تصمیم شورای امور کلی در ۲ ژوئن رای ادامه تعویق بازگشت سفارتخانه‌های اتحادیه اروپا باعث شده است تا اعضای آن برای ایجاد روابط تجاری گسترده مورد تصور خود با رییس جمهور خاتمی، کمی بیشتر منتظر بمانند.
بارتولومو