چرا اماراتی ها تمایلی به مذاکره با شوروی برای جلوگیری از فروش تسلیحات به ایران نداشتند؟ / ابوظبی می گوید ایران از اعراب در برابر شوروی دفاع خواهد کرد

«انتخاب» اسناد ویکی لیکس در رابطه با ایران را که متعلق به سال های ۱۹۷۲ تا ۲۰۰۹ است، را به صورت روزانه و به منظور آگاهی مخاطبان نسبت به تحولات و اتفاقات گذشته، منتشرمی کند.

سرویس تاریخ «انتخاب»: سفارت آمریکا در امارات در گزارشی به تاریخ پنج شنبه، ۱۸ خرداد ۱۳۶۸، نگرانی ها در مورد تصمیم شوروی برای فروش تسلیحات به ایران را روایت کرده است.

به گزارش «انتخاب»؛ متن این سند که ویکی لیکس آن را منتشر کرده، در زیر آمده است:

موضوع سند: فروش احتمالی تسلیحات شوروی به ایران

طبقه بندی: سری

پنج شنبه 6:53 دقیقه هشتم ژوئن 1989 برابر با ۱۸ خرداد ۱۳۶۸

از: سفارت امریکا در امارات

به: وزیر امور خارجه

(سری کل متن)

دولت امارات درباره غیرمفید بودن فروش تسلیحات شوروی به ایران موافق است اما شک دارد بتواند کاری برای جلوگیری از آن انجام دهد. بعلاوه آنها نگران برانگیختن دشمنی ایران هستند. تبعات رسوایی فروش تسلیحات آمریکا به ایران هم تمایل آنها به طرح این مسئله با شوروی را کمتر می کند.

هم زمان با گزارش تیم اطلاعاتی در حوزه ایران، سفیر نکات مطرح در تلگراف مورد اشاره به این ترتیب تغییر داد که شاید دیدار رفسنجانی از مسکو تا پایان دوره 40 روزه عزاداری برای درگذشت [امام] خمینی به تاخیر بیفتد. سفیر در دیدار با رییس ستاد دربار و مقامات بلندپایه وزارت امورخارجه [امارات]، این دیدگاه را مطرح کرد که با توجه به درگذشت [امام] خمینی شاید فروش تسلیحات توسط شوروی یا هر طرف دیگر تا حد زیادی منجر به بی ثباتی شود. در دورانی که جدال قدرت در داخل ادامه دارد شاید بهترین راه این باشد که انرژی خود را صرف بازسازی اقتصادی کنند نه اینکه به دنبال کسب تسلیحات و نهایتا حمله مجدد به عراق یا کشتی ها باشند.

شیخ سرور [از چهره های ارشد خاندان حاکم ابوظبی] به دقت گوش کرد اما آشکارا علاقه ای به طرح این مسئله نزد شوروی نداشت. به گفته او ایران در حال حاضر هرچقدر تسلیحات که توان مالی خریدش را از شوروی داشته باشد، باز هم بعید است بتواند توازن موجود به نفع عراق را به هم بزند لذا منجر به شروع مجدد جنگ نخواهد شد. درباره نفوذ بلندمدت شوروی هم او می گوید ایران در این مسئله آسیب پذیر نیست زیرا اساسا ایرانی ها به غرب علاقه دارند و منافع اقتصادی آنها نیز، آنها را به غرب پیوند می زند. او معتقد است شوروی هم صرفا کاری را می کند که ابرقدرتها همیشه انجام می دهند – به دنبال منافعش است.او معتقد است که این مسئله کوتاه مدت است و می گوید اگر آمریکا مانند شوروی، رابطه خوبی با ایران داشت آیا در حال حاضر به آنها سلاح نمی فروخت؟

ما این مسئله را مطرح کردیم که به دلیل َاشفتگی سیاسی کنونی، فروش سلاح می تواند بسیار باعث بی ثباتی شود: فروش سلاح از سوی هر منبعی – شوروی، چین، اروپا یا حتی آمریکا – منجر به تقویت عناصری می شود که به دنبال صدور انقلاب بوده و می خواهند جنگ با عراق را از سر بگیرند. دولت های مسئول باید هر کاری می توانند انجام دهند تا انرژی ایران را بر بازسازی اقتصادی متمرکز کنند.

در تماس با یعقوب القندی در وزارت امور خارجه [امارات] پاسخ مناسب تری گرفتیم. القندی موافق است که باید بسیار محتاط باشیم اما در عین حال می گوید برای نتیجه گیری درباره سیاست های ایران بسیار زود است. باید ببینیم شرایط چطور پیش می رود. ما با حلاصه ای غیرمکتوب از حرف های سفیر موافقت کرده و در عین حال پذیرفتیم راشد عبدالله وزیر امورخارجه و حمدان بن زاید معاون او را بعد از بازگشت از سفر خارجی در جریان امور قرار دهیم.

نکته: میراث رسوایی تسلیحاتی ایران-آمریکا هنوز هم مانع از آن می شود که بر سر این موضع به شیخ سرور فشار بیاوریم. او شخصا برای همکاری چین و شوروی درباره عملیات استانچ فعال بوده است. بعد از رسوایی ایران گیت او بلحاظ سیاسی احساس سرافکندگی داشته و حس می کرد از او به عنوان ابزاری برای فریب استفاده شده است. او مطمئن است اگر شوروی متقاعد به عدم فروش تسلیحات شود به ایران اعلام خواهد کرد بخاطر اعتراض آمریکا و اعراب این کار را نمی کند. بعلاوه او هژمونی ایران بر خلیج فارس را شرایطی عادی تلقی می کند. او معتقد است در بلندمدت ایران به مرور به عقلانیت و قدرت برخواهد گشت و آن زمان نقشی تثبت کننده خواهد داشت. خلاصه اینکه ایران از اعراب در برابر شوروی دفاع خواهد کرد. او معتقد است که در کوتاه مدت، این مسئله در کوتاه مدت به حفاظت خلیج فارس در برابر یک ایران انقلابی کمک خواهد کرد. در این حالت، او ظاهرا معتقد است که چرا امارات باید بیش از حد لازم وارد خطر با ایران شود؟ حداقل در حال حاضر، او معتقد است اعتراض امارات به شوروی یکی از همین خطرات غیرلازم خواهد بود.

مک