پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
«انتخاب» اسناد ویکی لیکس در رابطه با ایران را که متعلق به سال های ۱۹۷۲ تا ۲۰۰۹ است، را به صورت روزانه و به منظور آگاهی مخاطبان نسبت به تحولات و اتفاقات گذشته، منتشرمی کند.
سفارت آمریکا در مسکو در سندی به تاریخ پنج شنبه، ۱۰ مرداد ۱۳۶۴ به موضوع نوع نگاه شوروی به ایران پرداخته است.
به گزارش سرویس تاریخ «انتخاب»، متن سند مذکور که ویکی لیکس آن را منتشر کرده، به شرح زیر است:
موضوع سند: تحولات ایران؛ دیدگاه شوروی
طبقه بندی: محرمانه
تاریخ: دوشنبه 1 جولای 1985 ساعت 12:58
از: سفارت آمریکا در مسکو
به: سفارت ها در بحرین، چین، فرانسه، آلمان، عراق، کویت، ناتو، عمان، روسیه، امارات، سازمان ملل و وزیر خارجه
- (C – کل متن)
خلاصه
- یکی از ناظران بسیار شناخته شده تحولات ایران در شوروی اخیرا درباره تردیدها حول تحولات سیاسی تهران با ما صحبت کرده است. او در عین تاکید بر آنکه تلاش شوروی برای بهبود روابط با تهران ادامه پیدا خواهد کرد، به وضوح این مفهوم تلویحی در حرفهایش وجود دارد که هیچ اتفاق نظری درباره احتمال موفقیت چنین تلاش هایی در مسکو وجود ندارد. پایان خلاصه
- سفیر ما در مسکو اخیر فرصت پیدا کرد تا درباره تحولات ایران با مدیر موسسه شرق شناسی وزارت امورخارجه مسکو در حوزه افغانستان، پاکستان، ایران و ترکیه، یوری گانکوفسکی (اسم حفاظت شود) صحبتی داشته باشد. هرچند گانکوفسکی سیاستگذار نیست اما یکی از مطلع ترین و متفکرترین تحلیلگران شوروی در حوزه ایران و نیز از مشاوران شناخته شده وزارت امورخارجه است.
- جنگ ایران/عراق: گانکوفسکی می گوید...... او می گوید عربستانی ها و دیگر کشورهای عرب حاضر بودند تقاضای ایران برای پرداخت نقدی جبران خسارات جنگ را برآورده کنند. البته گانکوفسکی چشم انداز چندانی برای اتمام جنگ قایل نیست زیرا مقامات تهران مچنان مصمم هستند که صدام حسین را سرنگون کنند.
- چشم انداز سیاسی آینده در ایران: گانکوفسکی می گوید ..... گانکوفسکی تاکید می کند که.....ها صدمه زیادی به اپوزیسیون «چپ» زده است که در عین حال به دلیل عدم اتحاد، بیش از پیش نیز تضعیف شده است. او نتیجه گیری می کند که حتی بعد از مرگ {امام} خمینی هم «هیچ راه حلی چپی» برای ایران وجود نخواهد داشت. جالب آنکه گانکوفسکی بازگشت «بورژوازی» غربگرای ایران را بعد از مرگ {امام} خمینی غیرمحتمل نمی داند هرچند اکنون در تبعید هستند اما ایران سابقه طولانی از تبعیدی هایی دارد که بازگشت های سیاسی اعجاب آوری داشته اند البته گانکوفسکی بصورتی متوازن می گوید که جانشین {امام} خمینی به احتمال زیاد از میان چهره های سیاسی مرتبط با حکومت کنونی خواهد بود.................
- سفیر از گانکوفسکی پرسید که آن دو خط فکری مهم در شوروی درباره روابط با ایران وجود دارد. ظاهرا برخی در شوروی خواهان تلاش جدی برای بهبود روابط با حکومت کنونی هستند درحالیکه برخی دیگر به شدت بدبین هستند که این همکاری با حکومت تهران بتواند در راستای منافع شوروی باشد. گانکوفسکی می گوید دو گرایش وجود ندارد بلکه «بیست گرایش» در شوروی درباره ایران وجود دارد. هرچند با وجود این اختلاف نظرها، شوروی هیچ انتخابی جز تلاش برای ایجاد رابطه بهتر با ایران به عنوان کشوری با یک مرز مشترک طولانی، ندارد.
- نکته: هرچند بخش زیادی از آنچه گانکوفسکی می گوید معمولی است اما نظرات او نشان دهنده عدم قطعیت گسترده در میان چهره های برجسته شوروی درباره آینده بلندمدت ایران است. هرچند او درباره تایید نفع شوروی در بهبود روابط با ایران محتاط است، اما آشکارا این مفهوم تلویحی در حرف هایش وجود دارد که هیچ اتفاق نظری در میان تحلیلگران شوروی درباره احتمال موفقیت چنین تلاشی وجود ندارد.
هارتمن
*برخی عبارات از ترجمه سند حذف شده است.