رژیم سلامتی که می تواند زندگی انسان ها و کره زمین را نجات دهد

 گزارشگر سی ان ان در زمینه سلامت و بهداشت در گزارش پیش رو به رژیم غذایی تازه ای اشاره می کند که نه تنها می تواند سلامتی را برای انسان ها به ارمغان آورد، بلکه در کنارش آسیب های وارده به محیط زیست را نیز کاهش خواهد داد.

 این رژیم سلامتی که یک گروه بین المللی از دانشمندان علم تغذیه در حال کار روی آن هستند، بر پایه نصف کردن مصرف گوشت قرمز و قند و دو برابر کردن مصرف میوه ها، سبزیجات و آجیل بنا شده است. این رژیم که در مجلات مربوط به تغذیه با عنوان رژیم سیاره ای سلامت ارائه شده می تواند بدون آسیب چندانی به محیط زیست از سالانه حدود دوازده میلیون مرگ پیش از موعد جلوگیری کند.

در مقاله ای که روز چهارشنبه در مجله پزشکی لنست ( که به معنای نیشتر است ) به چاپ رسید، آمده که در شرایطی که در حال حاضر در جهان سه میلیارد نفر از سو تغذیه رنج می برند، به نظر می رسد دنیا نیاز به تغییراتی عمده در رژیم غذایی مردم دارد، به خصوص که مخاطرات زیست محیطی از جمله گرمایش زمین، آلودگی و… غول های صنایع غذایی را واداشته که در تولیداتشان به اهداف محیط زیستی هم توجه داشته باشند. در ادامه این مقاله از زبان نویسنده می خوانیم که « با احتساب این تخمین واقعگرایانه که جمعیت دنیا تا سال ۲۰۵۰ به ده میلیارد نفر خواهد رسید، به نظر می رسد این رشد و البته عادات غذایی غالب دنیا ریسک های بزرگی برای زندگی مردم و کره زمین به وجود خواهد آورد ».

ریچارد هورتون سردبیر مجله لنست با اشاره به این که از بین سه میلیارد نفر مبتلا به سو تغذیه، یک میلیارد نفر از کمبود غذایی و دو میلیون نفر از پرخوری رنج می برند، می گوید « با این که مسایل تغذیه ای بیشتر از بسیاری از بیماری های ظاهرا خطرناک تر قربانی می گیرد، اما به دلیل مسایل سیاسی به این معضل به اندازه بیماری هایی چون ایدز، مالاریا و سل توجه نمی شود» . به گفته دکتر والتر ویلت نویسنده اصلی مجله و استاد دانشگاه هاروارد در رشته تغذیه و بیماری های همه گیر « این بی توجهی باعث شد ما در این مجله به همراه گروهی از دانشمندان علوم تغذیه، با استفاده از تحقیقات و مطالعات فراوان و گسترده موجود، به ارائه پیشنهاداتی در زمینه تغذیه دست بزنیم ». این دانشمندان در این مقاله به معرفی پنج استراتژی پرداخته اند که به مردم کمک می کند بدون این که آسیبی به محیط زیست وارد آید، رژیم و عادات غذایی شان را تغییر دهند.

این استراتژی ها عبارتند از: ایجاد انگیزه در مردم برای استفاده از غذاهای سالم، تغییر دادن سویه تولیدات غذایی به سمت محصولات غذایی متنوع تر از طریق تشویق کشاورزان به کاشت انواع محصولات، روی آوردن به کشاورزی پایدار، تشدید قوانین محافظتی دریاها و جنگل ها، و کاستن از اتلاف غذا.

برای دستیابی به این اهداف دانشمندان «رژیم سیاره ای سلامت» را که در واقع برنامه ای روزانه برای افراد بیشتر از دو سال است، به عنوان سرمشقی جهانی معرفی کرده اند. این رژیم به گفته برنامه ریزان علاوه بر ملاحظات زیست محیطی به شکل ملموسی در کاهش بیماری های قلبی و عروقی نیز موثر خواهد بود.

در این رژیم که بر مبنای گرفتن ۲۵۰۰ کالری تنظیم شده، بر مصرف روزانه غلات و دانه های خوراکی، سبزیجات دارای نشاسته، میوه، لبنیات، پروتئین، چربی و قند تاکید شده است. موفقیت در این رژیم دشوار به باور برنامه ریزانش نه تنها مستلزم توجه جهانی به مخاطرات عادات تغذیه ای فعلی است، بلکه همت مردم را نیز می طلبد، چرا که طبق برنامه پیشنهادی باید مصرف گوشت قرمز و قند به نصف کاهش یابد و در عوض مصرف میوه ها، سبزیجات، حبوبات و آجیل دو برابر شود.

دکتر ویلت می گوید که «این رژیم بر پایه گرفتن ۲۵۰۰ کالری تنظیم شده که بیشتر از میزان فعلی است. اما از این رو که بر پایه افزایش مصرف گیاهان متنوع و چربی های اشباع نشده، کاهش مصرف محصولات حیوانی و قند و البته حذف غذاهای فراوری شده و دارای نگهدارنده های گوناگون برنامه ریزی شده، مشکلات فعلی سلامت را که ریشه در عادات غذایی دارند، به حداقل می رساند».

این برنامه غذایی به باور دکتر ویلت نیازمند فرهنگسازی و توجه دولت ها نیز هست؛ چرا که نیازمند تغییر عادات تغذیه ای سرزمین های گوناگون است. مثلا کشورهای آمریکای شمالی حدود شش برابر میزان پیشنهادی این برنامه و کشورهای آسیایی تقریبا به میزان پیشنهادی این برنامه گوشت قرمز مصرف می کنند و طبیعی است که کاستن از این میزان در آمریکا و کانادا نیازمند توجه دولتی و تبلیغات رسانه ای پرتعداد است. گفته می شود پیروی از این برنامه همه ساله از بروز دوازده میلیون مرگ زودرش جلوگیری خواهد کرد و در عین حال جوانمرگی را تا یک چهارم کاهش خواهد داد.

یکی از دانشمندانی که این برنامه را ارائه داده اند، درباره دشواری های موجود می گوید: «می دانیم که کار دشواری است. می دانیم بدون آن پنج استراتژی این کار پیش نخواهد رفت. می دانیم ایجاد این تغییرات نیازمند تغییر رفتاری افراد است. می دانیم برای موفقیت باید تکنولوژی، دولت ها، رسانه ها، سیاستمداران و خیلی های دیگر باید به کمکمان بیایند. اما این را هم می دانیم که موفق خواهیم شد».