واکنش اقتصاددانان به اظهارات ظریف درباره پولشویی: اهالی فساد با محدودیت پول شویی مخالف هستند

با توجه به فضاسازی اخیر علیه روشنگری های وزیر امور خارجه،محمدجواد ظریف، در پاسخ به سؤالی در مورد پیچیده شدن وضعیت لایحه پیوستن به CFT و رد آن از سوی شورای نگهبان و برخی نگرانی‌هایی که دراین‌باره بیان می‌شود گفت: «بسیاری از نگرانی‌هایی که از سوی دوستان ما بیان می‌شود نگرانی‌های صادقانه است و عمدتاً هم به دلیل اطلاعات غلط و نادرست این نگرانی‌ها به وجود آمده است.
وی افزود:« پول‌شویی در کشور یک واقعیت است و به نظر پشت این فضاسازی‌ها و القای این نگرانی‌ها افرادی قرار دارند که منافع اقتصادی دارند.»
با توجه به شفافیت سخنان وزیر امور خارجه، متأسفانه به دلیل فضاسازی‌ها، جو به‌گونه‌ای مسموم شده است که بدون توجه به اصل صحبت های صادقانه ظریف موجب برخی سوءاستفاده‌ها از سوی رسانه‌ها و مجامع معاند و معلوم‌الحال شد.
ایراد برخی از رسانه ها به اصل حرف‌های وزیر خارجه‌مان در مورد واقعیت پول‌شویی در کشور معلوم نیست ولی با سئوال از هر اقتصاددانی بر این معضل مهم صحه می‌گذارد، رسانه‌ها کافی بود به خبرهایی که روزانه در مورد افزایش قاچاق و برآوردهایشان در این مورد منتشر می‌کنند، مراجعه می‌کردند تا به این واقعیت مهم واقف شوند.
بر اساس آمارهای اعلامی سالانه در حدود 12 میلیارد دلار کالا به کشورمان قاچاق می‌شود، برخی رسانه ها این رقم را بالای 20 میلیارد دلار عنوان می‌کنند، بناراین روشن است که این حجم پول بدون پول‌شویی امکان ورود به اقتصاد کشور را ندارد.
با توجه به اینکه اخیرا آمار قاچاق سوخت به میزان قابل‌توجهی افزایش‌یافته است، سؤال این است که اگر پول‌شویی در کشورمان یک واقعیت نیست این پول‌ها چگونه به چرخه برمی‌گردد؟ به نظر می‌رسد پاسخ این سؤال در همان صحبت‌های وزیر امور خارجه نهفته باشد.
بنابراین علاوه بر اینکه حرف‌های ظریف در مورد القاء نگرانی و دست‌های پشت پرده در مورد نگرانی‌ها در مورد پیوستن به FATF یک واقعیت است بلکه شاهد فضاسازی گسترده‌تر علیه همین شفاف‌سازی‌ها هستیم و متأسفانه برخی رسانه‌ها و ارگان‌ها و مسئولین و نمایندگان هم که در صادقانه بودن نگرانی‌هایشان به گفته خود آقای ظریف شک نیست به‌راحتی در دام این فضاسازی‌ها قرار می‌گیرند و این‌گونه جوسازی انجام می‌گیرد.
اکثر قریب به‌اتفاق کارشناسان و آگاهان به مسئله مطرح‌شده بر این باورند، اینکه منافع کلان عده‌ای با تصویب لوایح مربوط به پیوستن به FATF به خطر خواهد افتاد یک واقعیت روشن و واضح است.

** اهالی فساد با محدودیت پول شویی مخالف هستند
احمد توکلی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام هرچند با بیان عدد و رقم از سوی آقای ظریف موافق نیست اما تأکید می‌کند: « حتماً کسانی که اهل فساد هستند چون شبکه‌ای شده‌اند و سازمان‌یافته عمل می‌کنند تلاش می‌کنند که با لایحه‌ای که پول‌شویی را محدود می‌کند، مخالفت شود. این هم حرف درستی است که آقای ظریف گفته است.»

** مبارزه با فساد باید به مطالبه عمومی تبدیل شود
حسین ساسانی تحلیلگر توسعه پایدار هم در این خصوص همان حرفی را می‌زند که اکثر کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی مطرح می‌کنند.
ی مهم‌ترین دلیل تلاش‌ برای ناکام گذاشتن تصویب قوانین شفاف‌سازی مالی را به خطر افتادن منافع افرادی عنوان می‌کند که از شفافیت و تعاملات صحیح با جهان ضرر می‌کنند.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه پول‌شویی یک واقعیت انکارناپذیر در کشور است و این سخن به معنای برچسب زدن به نهادهای حاکمیتی نیست می‌گوید: «شفافیت و مبارزه با فساد چه از طریق محکم کردن قوانین داخلی و چه از طریق اجرای قوانین و استانداردهای خارجی باید به مطالبه‌ای عمومی از سوی مردم تبدیل شود.»
ساسانی با بیان اینکه پیوستن به کنوانسیون‌های جهانی یعنی ایجاد ارتباطات بین‌المللی که فراهم‌کننده توسعه پایدار در کشور است می‌گوید: «امروز در دنیایی هستیم که برای توسعه و پیشرفت نیازمند برقراری ارتباط صحیح همه‌جانبه ازجمله اقتصادی، فرهنگی و سیاسی با کشورها هستیم؛ بنابراین اگر بخواهیم جزیره جدا باشیم نه‌تنها به توسعه نمی‌رسیم بلکه عقب‌گرد هم خواهیم داشت. بررسی‌ها نشان می‌دهد در سال‌هایی که به دلایل مختلف با جهان ارتباطمان کمرنگ شده است روند توسعه در کشور عقب‌گرد داشته است.»
این کارشناس اقتصادی معتقد است: «پیوستن به FATF باعث می‌شود تا از فساد و پول‌شویی افرادی که به دنبال سوءاستفاده هستند از طریق قوانین جهانی گرفته شود. امروز شاهد هستیم که شخصی که در 5 سال پیش کارمندی ساده بوده به درآمدهای میلیاردی رسیده است و این در کمتر جایی از جهان اتفاق می‌افتد که دلیل مهم آن خلأهای قانونی است که با اتخاذ قوانین محکم داخلی و همچنین اجرای قوانین جهانی می‌توانیم آن را برطرف کنیم.»

** باید از نداشتن شاهد ومدرک برای پول شویی تعجب کنیم
دیاکو حسینی کارشناس امور بین‌المللی با بیان اینکه نمی‌دانم دکتر ظریف کدام‌یک از موارد را مدنظر داشته است؛ اما باید توجه کنیم در کشوری که قوانین و استانداردهای سخت‌گیرانه علیه پول‌شویی وجود ندارد و شفافیت مالی تضمین نشده، پول‌شویی یک امر رایج است، می‌گوید: «اگر شاهد و مدرکی برای پول‌شویی وجود نداشته باشد باید تعجب کنیم. در چنین کشورهایی وارد شدن پول‌های کثیف، پول‌های آلوده و پول‌های سیاه به سیستم مالی آن‌قدر طبیعی است که ممکن است همه مردم و فعالان اقتصادی حتی متوجه ناسالم بودن این پول‌ها نباشند.»
آقای ظریف در مصاحبه اخیر درواقع به این بستر که ناشی از فقدان قوانین و استانداردهای پذیرفته‌شده جهانی است، اشاره داشته است نه به اشخاص حقیقی و حقوقی که ممکن است در چنین ساختاری، آگاهانه یا ناآگاهانه درگیر پول‌شویی شوند.

** نگاه دوگانه در مسائل بین المللی برای کشور آفت است
حمید حسینی عضو اتاق بازرگانی هم دراین‌باره نگاه دوگانه در مسائل را آفتی برای کشور عنوان می‌کند و می‌گوید: «در حال حاضر دو نگاه در خصوص مسائل بین‌الملل در کشور وجود دارد نگاهی که پیشرفت و توسعه کشور را در گرو تعامل درست با جهان می‌داند و نگاهی دیگر از هرگونه ارتباط مؤثر با جامعه جهانی هراس دارد و به دیده تردید به آن نگاه می‌کند. نتیجه این نگاه دوگانه مانع از پیشرفت و رشد اقتصادی کشور و عاملی برای عقب‌ماندگی می‌شود.»
تفاهم بر سر موضوعات کلان یکی از الزامات توسعه هر کشوری است و در شرایطی که جهان با شتاب روند توسعه و پیشرفت را طی می‌کند نداشتن تفاهم در موضوعاتی همچون پیوستن به FATF که منطق آن ایجاد شفافیت و اجرای استانداردهای موردقبول همه کشورهاست عجیب است. توسعه کشورها بدون تفاهم امکان‌پذیر نیست و متأسفانه شاهد نگاه دوگانه در بسیاری از موضوعات ازجمله موضوع اجرای قوانین مبارزه با پول‌شویی در کشور هستیم.

** امروز اجرای بدون تبعیض مبارزه با پول شویی ضروری است
علیرضا رحیمی نماینده مجلس شورای اسلامی دراین‌باره در حساب توییتری خود نوشت: «عده‌ای که با اصلاح قانون مبارزه با پول‌شویی و افزایش مجازات مخالف‌اند واقعیات تلخ در سخنان دکتر ظریف نیز به قبایشان برمی‌خورد و در مقابل فحاشی پیشه می‌کنند. مبارزه با پول‌شوئی از دیروز هم لازم بود و امروز اجرای بدون تبعیضش، یک ضرورت حتمی است.»

** عده ای از شفافیت خوششان نمی آید
مصطفی کواکبیان نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی در افتتاحیه نمایشگاه تراکنش ایران گفت: «چرا برای عدم تصویب FATF فضاسازی می‌کنید و فضای مجلس را به جنگ شمر با امام حسین تشبیه می‌کنید؟ معلوم است که عده‌ای از شفافیت خوششان نمی‌آید.»

** اتهام زنان علیه ظریف به اصول اسلامی پایبند نیستند
سید محمد صدر عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام هم دراین‌باره می‌گوید: «این نوع سخنان که توسط برخی افراد علیه ظریف گفته می‌شود، غیراز اتهام چیز دیگری نیست و نشان می‌دهد مواضع آن‌ها در جهت منافع آمریکا و خواسته‌های ترامپ است. هرچه بیشتر این افراد علیه ظریف سخن بگویند، بیشتر خود را افشا می‌کنند و اتهاماتی که وارد می‌کنند یک نوع خود افشاگری است که نشان می‌دهند که به اصول اسلامی و اخلاقی پایبند نیستند.»
فساد مالی مهم‌ترین تهدید برای منافع ملی و توسعه اقتصادی شناخته‌شده است. فساد مالی شامل هر عامل و یا پدیده‌ای می‌شود که روند عادی و قانونی مسیر معاملات را چه در درون کشور و چه در بیرون آن نقض می‌کند.
‌ازجمله مفاسد اقتصادی موجود در جوامع که اثرات بسیار مخربی بر سلامت اقتصادی یک جامعه می‌گذارد و مشکلات جبران‌ناپذیری را به بار می‌آورد، مقوله پول‌شویی است. پول‌شویی فعالیتی غیرقانونی است که در طی انجام آن، عواید و درآمدهای ناشی از اعمال خلاف قانون، مشروعیت می‌یابد. به‌عبارت‌دیگر پول‎های کثیف ناشی از اعمال خلاف به پول‎های به‌ظاهر تمیز تبدیل می‎شوند و در بدنه اقتصاد جایگزین می‌شود؛ بنابراین حرف‌های وزیر خارجه کشورمان در مورد پیوستن به FATF و ضرورت خارج شدن از لیست دو کشوری (ایران و کره شمالی) کشورهای غیر همکار با این نهاد مالی و پیوستن به بقیه کشورهای دنیا در همکاری با این نهاد کاملاً برمدار صیانت از منافع ملی کشورمان است. به گفته آقای ظریف، «خودکشی کردن از ترس مرگ» را نباید پذیرفت و نباید تحت تأثیر جوسازی‌ها و فضاسازی‌هایی عده‌ای که منافعشان به خطر افتاده است قرار گرفت.