رمز و راز علاقه ی مجدد حماس به ایران

الجزیره نوشت: سفر مسئولان حماس به ایران یک تحول نوعی دارای بعد استراتژیک است. می توان گفت حماس به ائتلاف خود با ایران بازگشته و قصد دارد شکاف ایجاد شده بین این دو، در پی بحران سوریه را ترمیم کند.

به گزارش «انتخاب»؛ تحولات اخیر در رابطه حماس با مصر و توافق در مورد صلح داخلی فلسطین، ایران را برای از سر گیری روابط با حماس مشتاق کرد. تا اینکه روابط بین حماس و ایران به روال سابق خود بازگشت و دو طرف تصمیم گرفتند مسافتهای ایجاد شده در روابط دو طرفه شان را بپیمایند؛بدین ترتیب منافع طرفین در چارچوب دیدگاه مشترکی برای ایجاد یک ائتلاف قدرتمند و استوار در جهت مقابله با چالش های آینده، در یک نقطه مشترک به تلاقی رسید.

دستاوردهای استراتژیک

در حالی که به نظر می رسد اهداف سیاسی ایران و حماس از مستحکم نمودن روابطشان با یکدیگر مشخص است، باید گفت هدف جنبش حماس از این رابطه، تحقق دستاوردهای سیاسی، مالی و نظامی مهمی است؛ بدین شرح:

1-دستاوردهای سیاسی: هر دو طرف ایران و حماس بر این عقیده اند که حماس در طول سالهای گذشته یک بحران سیاسی به معنای واقعی کلمه را پشت سر گذاشته است؛ با پایان یافتن حکومت اخوان المسلمین در مصر، بسیاری از حمایتهای دولت مصر از حماس قطع شد. به بیان دیگر، سقوط حکومت اخوان المسلمین موجب محاصره شدید غزه و آشفتگی سیاسی و استراتژیک شدید آن شده و حکومت این جنبش در غزه را در تنگنای عمیقی قرار داد.

حماس تنها از طریق تقویت روابطش با قطر و ترکیه توانست اندکی از آثار بحران سقوط حکومت اخوان المسلمین عبور کند؛اما توافق ترکیه -اسرائیل و روی آوردن ترکیه به اولویتهای داخلی و منافع ملی خود، همینطور شعله ور شدن بحران خلیج که حماس را به دلیل روابط متمایزش با قطر در کانون ضربات قرار داد، همگی حماس را بر آن داشت که نقشه تازه ای برای گرایشهای سیاسی خود در منطقه ترسیم کند.

در همین راستا حماس در اولین گام به سوی مصر رفت تا حلقه های محاصره را تفکیک نموده و از دشواری زندگی مردم ساکن در نوار غزه بکاهد، از این رو، با تمام تلاشهای مصری برای تخقق وحدت و صلح با جنبش فتح همراهی نمود.

در مقابل، حماس دریافت که روابطش با مصر در چارچوب منافع مشخص دولت مصر در شرایط مختلف تغییر می کند؛ پس در این حالت حماس به یک پشتیبان سیاسی قدرتمند نیاز دارد و برای این منظور گزینه ای بهتر از ایران نمی یابد. تهران نیز به سمت حماس گرایش دوباره پیدا کرد تا توازن سیاسی اش در منطقه را حفظ کند.

2-دستاوردهای مالی: از زمان خروج حماس از سوریه و کمرنگ شدن روابطش با ایران، این جنبش از بحران مالی شدیدی رنج می برد که آثار سلبی آن در زمینه های مختلفی اشکار شد.

امروز، حماس فرصت بازگشت به روابط با ایران را بازیافته است تا از حمایت مالی این دولت در راستای احیای ساختارهای داخلی خود بهره مند شود.

3-دستاوردهای نظامی

اکنون شرایط برای از سر گیری حمایت نظامی ایران از حماس و بلکه بهبود اشکال و ابزارهای آن فراهم شده است؛ مساله ای که در مرحله اینده حیات حماس اهمیت زیادی برای آن دارد.

انعکاسهای مورد انتظار

هنوز صحبت کردن در خصوص پیامدهای این ائتلاف در دو سطح داخلی و خارجی زود است. هفته های آینده، آفاق آثار نزدیکی حماس و ایران در سطوح داخلی، منطقه ای و بین المللی را آشکار خواهد کرد.

در سطح داخلی، دولت فلسطین و جنبش فتح در پی پیشرفت روابط بین حماس و ایران فشار شدیدی را متحمل می شوند، چرا که این مساله به جنبش حماس قدرت سیاسی بیشتری می دهد تا برای امضای طرح خود اصرار بیشتری کند.

در سطح منطقه ای، مصر از این بازگشت روابط و اثار آن بر ایجاد تغییری در معادلات حاضر در منطقه نگران است. اما فعلا اولویت را به طی مسیر صلح فلسطینی داده است.

اما اسرائیل، در بدترین شرایط نگرانی به سر می برد و اضطراب شدیدی نسبت به بازگشت حرارت به شریانهای دو طرف دارد و از هیچ تلاشی برای تحریک جامعه بین الملل علیه این مساله فروگذار نمی کند.

در این میان، با وجود آنکه موضع بین المللی و در مقدمه آن، ایالات متحده، اکتفا به انتظار است، در مرحله اینده، شاهد تغییر این موضع و انتقال آنها به مربع تهدید و افزایش فشارها و چه بسا اعمال محدودیتها و تحریمهایی برای مهار انعکاس این ائتلاف در صحنه نبرد فلسطینی و اسرائیلی خواهیم بود.