ورزش کشتی تا هفت سال دیگر، یعنی از سال ۲۰۲۰، از رقابت‌های المپیک حذف می‌شود. اعضای کمیته بین‌المللی المپیک این ورزش را کنار گذاشته‌اند تا جا برای ورزش‌های تازه باز شود.
به گزارش
انتخاب ورزشی ، البته هنوز شانس کمی برای بازگشت کشتی به المپیک وجود دارد. مقام‌های کمیته ملی المپیک باید درباره حضور احتمالی آنها در المپیک ۲۰۲۰ تصمیم بگیرند. قرار است تصمیم نهایی شهریور سال آینده در بوینوس‌آیرس، پایتخت آرژانتین، گرفته شود. اما شاید کشتی مانند دیگر ورزش‌ها امید داشته باشد که در رقابت با دیگر ورزش‌ها جایی در المپیک ۲۰۲۰ که در یکی از سه شهر استانبول، مادرید یا توکیو برگزار خواهد شد، داشته باشد. این در حالی است که کشتی با ورزش‌های بیسبال و سافتبال، اسکواش، کاراته، صخره نوردی، موج سواری، ووشو برای حضور در المپیک رقابت خواهد کرد. در همین راستا هیات اجرایی کمیته بین‌المللی المپیک در یکصد و بیست‌و‌سومین نشست خود در دوربان آفریقای جنوبی، رویدادهای جدید سوچی ۲۰۱۴ و همچنین فهرستی از رشته‌های ورزشی المپیک ۲۰۲۰ را اعلام کردند. اسکی اسلوپ استایل (زنان و مردان)، اسنوبرد اسلوپ استایل)، (زنان و مردان)، اسنوبرد پارالل به رشته‌های سوچی ۲۰۱۴ اضافه شد. کمیته بین‌المللی المپیک همچنین با فهرست ورزش‌هایی که برای اضافه شدن به برنامه ورزشی المپیک ۲۰۲۰ باید مورد بررسی قرار گیرند، موافقت کرده است. این رشته‌ها عبارتند از: بیسبال، کاراته، رولر اسپورت، سافتبال، اسکواش، ووشو، ویک‌برد، که یکی از آنها می‌تواند به رشته‌های ورزشی ۲۰۲۰ افزوده شود. رای‌گیری در این مورد در یکصد و بیست‌و‌پنجمین نشست IOC در بوینوس‌آیرس در سال ۲۰۱۳ انجام خواهد شد. از دیگر مواردی که در این نشست ارایه شد، پیشنهاد در مورد تغییرات در تعداد رشته‌ها و ورزشکاران بازی‌های المپیک نوجوانان نانجینگ بود که شامل افزایش تعداد رشته‌های ورزشی از ۲۶ رشته به ۲۸ رشته، ۲۰۱ رویداد به ۲۱۶ رویداد و تعداد ورزشکاران از ۲۵۹۵ به ۳۸۰۹ است. تصمیم نهایی در مورد اینکه کدام ورزش به المپیک ۲۰۲۰ اضافه خواهد شد، در جلسه سپتامبر کمیته المپیک در بوینوس‌آیرس گرفته خواهد شد. این تصمیم بر اساس گزارش عملکرد هر ورزش در المپیک لندن گرفته شده است. با توجه به این گزارش تکواندو و پنج‌گانه نیز از جمله ورزش‌هایی بودند که در خطر حذف از المپیک قرار داشتند. ۳۰ معیار مختلف در این گزارش از جمله فروش بلیت، استقبال مردم از پخش تلویزیونی مسابقات، سیاست‌های ضد دوپینگ، مشارکت جهانی و محبوبیت رشته‌های ورزشی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. این در حالی است که ایران بیشترین تعداد مدال‌ها در ادوار المپیک را در دو رشته کشتی و تکواندو کسب کرده است؛ یعنی از مجموع ۶۰ مدال ایران در تاریخ المپیک، ۴۳ مدال در این دو رشته به دست آمده است. همچنین کشتی در بسیاری از کشورها ورزش ملی به حساب می‌آید و تنها شانس کسب مدال ورزشکاران آن کشورها در المپیک به شمار می‌رود.
کشتی از چه زمانی به رشته‌های ورزشی المپیک باستان اضافه شد؟ در آغاز بازی‌های المپیک در یونان باستان، ورزشکاران تنها در رشته دوومیدانی با یکدیگر رقابت می‌کردند. اما بعدا شماری از رشته‌های ورزشی دیگر از جمله کشتی، مشت‌زنی، سوارکاری، سوارکاری با ارابه جنگی، و رقابت در رشته‌های وابسته به امور نظامی از جمله شمشیر بازی، جنگ‌های تن‌به‌تن و کمان‌گیری بر آن افزوده شد. مسابقات پانتالون یا پنجگتنه در سال ۷۰۸ قبل از میلاد به بازی‌های المپیک راه پیدا کرد. این بازی‌ها شامل دوومیدانی، پرش طول، پرتاب دیسک و زوبین و کشتی می‌شد. با این تفاسیر کشتی از سال ۷۰۸ قبل از میلاد، جزو اصلی‌ترین رشته‌های ورزشی المپیک باستان بوده است، این رشته ورزشی همزمان با آغاز دوران المپیک مدرن در ۱۸۹۶ در برنامه المپیک قرار گرفت، ولی کشتی آزاد از سال ۱۹۰۴ در برنامه بازی‌های تابستانی گنجانده شد.
جالب است بدانید که در طول دوره‌های مختلف المپیک رشته‌های ورزشی متعددی از بازی‌ها حذف شده است. بیسبال، کریکت، پولو، گلف، راگبی، اتومبیل‌رانی و خیلی از رشته‌های ورزشی دیگر. تکواندو هم در بازی‌های ۱۹۸۸ سئول و توسط کره جنوبی به المپیک معرفی شد و در مراسم افتتاحیه بازی تابستانی سئول هزاران نفر تکواندوکار در مراسمی هماهنگ به حرکات نمایشی پرداختند. در دو المپیک بعدی یعنی در سال‌های ۹۲ و ۹۶ همچنان تکواندو جنبه نمایشی در بازی‌های تابستانی داشت تا اینکه در المپیک سیدنی و در سال ۲۰۰۰ به‌عنوان یکی از رشته‌های اصلی المپیک معرفی شد.
یکی از مهم‌ترین دلایل حذف بسیاری از این رشته‌ها، انحصاری بودن و عدم گسترش جهانی آنها قلمداد شده است. اما حذف تعدادی دیگر از این رشته‌ها دلایل جالب‌تری دارد که نمونه‌های زیر از آن جمله‌اند.
شلیک به کفترها در سال ۱۹۰۰ و در المپیک پاریس که دومین دوره برگزاری المپیک به شکل امروزی بود، رشته‌ای وجود داشت به اسم شلیک به کفترها! قانون این بازی بسیار آسان بود، هر چه می‌توانی کفتر بکش! ورزشکاران با تفنگ‌هایشان در میدان جمع می‌شدند و یک‌به‌یک مسابقه می‌دادند. شخصی با صندوقی پر از کفتر می‌آمد و کفترها را دو تا دو تا آزاد می‌کرد و تیرانداز آنها را با گلوله می‌زد. پایان این کشتار فقط زمانی حاصل می‌شد که تیرانداز در یک نوبت هر دو کفتر را از دست بدهد. در آن سال و در آن مسابقه دست آخر ۳۰۰ کفتر کشته شد و تعداد زیادی هم پروبالشان را از دست دادند و خونین و مالین در میدان مسابقه سرگردان شدند. نتیجه صحنه‌ای دلخراش و باورنکردنی بود اما برنده‌ها به جز مدال، مبلغ ۲۰ هزار فرانک فرانسه هم دریافت کردند. نفر اول شخصی بود از کشور بلژیک به اسم لئون دی لاندن که موفق شد ۲۱ کفتر را بکشد.
این اولین و آخرین بار بود که در مسابقات المپیک از حیوان زنده به عنوان هدف استفاده شد. در سال ۱۹۰۲ انجمن حمایت از حیوانات جلوی این بازی‌ها را گرفت و آمریکایی‌ها کفتر گلی را اختراع کردند (نوعی هدف پرنده از جنس گل که خوشبختانه خون نداشت).
دوئل با اسلحه کمری در این رشته ورزشی، ورزشکاران باید با کت و شلوار رسمی و کراوات و دیگر متعلقات یک جنتلمن وارد میدان می‌شدند. اما خوشبختانه در میدان خبری از دوئل واقعی نبود و آنها به یکدیگر شلیک نمی‌کردند. در واقع ورزشکار مراسم کامل یک دوئل واقعی را به‌جا می‌آورد و سپس به سمت مدل چوبی که لباس به تن داشت و شکل یک جنتلمن بی‌تحرک بود، شلیک می‌کرد. کارشناسان ارزیابی می‌کردند که آیا او طوری مدل را زده که اگر انسان واقعی بود کشته می‌شد یا نه! یعنی اگر گلوله به قلب نزدیک‌تر بود، ورزشکار امتیاز بیشتری می‌گرفت.
این رشته در دو گرایش ۲۰متر و ۳۰متر برای آخرین بار در سال ۱۹۱۲ و مسابقات المپیک استکهلم برپا شد. بعد از آن مسوولان برپایی المپیک تصمیم گرفتند که از خیر کت و شلوار و مدل جنتلمن بگذرند، این رشته را فراموش کنند و به همان اهداف گرد معمولی قناعت کنند.
شیرجه مسافت این رشته هم فقط در یک دوره از المپیک (۱۹۰۴ آمریکا) دیده شده است. در این رشته ورزشی ورزشکاران در آب شیرجه می‌زدند و سعی می‌کردند که مدت طولانی‌تری سرشان را زیر آب نگه دارند و بدون آنکه دست‌وپا بزنند یا شنا کنند باید جلو می‌رفتند. یعنی در واقع باید اجازه می‌دادند آب استخر خودش جابجایشان کند. ورزشکاران باید ۶۰ثانیه سرشان را زیر آب نگه می‌داشتند و بعد فاصله‌شان از لبه استخر محاسبه و آنکه مسافت بیشتری جلو رفته بود برنده می‌شد. این مسابقه یک ایراد عمده داشت، کسی را که سنگین‌تر بود طبعا آب بیشتر جلو می‌برد.
در سال ۱۹۰۴ این رشته را آمریکایی‌ها به مسابقات اضافه کردند و فقط پنج شرکت‌کننده از کشور خودشان در آن شرکت داشتند که طبعا هر سه مدال را از آن آمریکا کردند. اما بعد از آن سال دیگر این رشته در هیچ المپیکی دیده نشد، هر چند که در آمریکا ادامه یافت.
مسابقات طناب‌کشی
طناب‌کشی یکی از بازی‌های جهانی بود که در المپیک سال ۱۹۰۸ و بعد از آن در سال ۱۹۲۰ دیده شد. در این بازی دو گروه درگیر مسابقه می‌شدند. هر گروه متشکل از هشت نفر بود که یک سر طنابی را به دست می‌گرفتند و با شروع مسابقه طناب را به طرف خود می‌کشیدند. گروهی که موفق می‌شد تیم مقابل را شش فوت به طرف خود بکشد، برنده مسابقه اعلام می‌شد.
دلیل اینکه این مسابقات ادامه نیافت احتمالا سادگی بیش از حد آن و غیرفنی بودنش است. طناب‌کشی در غرب معمولا در پارک‌ها و هنگام پیک‌نیک اتفاق می‌افتاد. معمولا گروهی از مردان که بعد از خوردن هات‌داگ و کمی نوشیدنی هوس زورآزمایی می‌کردند، محض تفریح طناب‌کشی می‌کردند. تفریحی کم‌خرج و کم‌خطر.
پرش طولی اسب بی‌سوار در این مسابقات اسب‌ها با یکدیگر مسابقه پرش می‌دادند و سوارکاری نبود که آنها را هدایت کند. این مسابقات فقط در المپیک سال ۱۹۰۰ پاریس برگزار شد و ۱۷ اسب در آن شرکت کردند. اسبی که چهارنعل‌تر از بقیه رفته و در هر پرش مسیر بیشتری را طی کرده بود، مدال می‌برد. بزرگ‌ترین مشکل این مسابقه این بود که مدال‌ها را نمی‌شد به خود اسب‌ها داد و منصفانه هم نبود به سوارکاری که سوار اسبش نیست و حیوان را هدایت نمی‌کند، مدال بهترین پرش طولی را اهدا کرد.
این مسابقات از آن سال به بعد برای همیشه از المپیک حذف شد.
از دیگر رشته‌هایی که از المپیک به دلایلی مشابه حذف شده‌اند می‌شود به وزنه‌برداری با یک دست، بالا رفتن از طناب، پرش بدون دورخیز و ساواته (معادل کاراته اما از جنس فرانسوی) اشاره کرد.
از سوی دیگر بسیاری از رشته‌های ورزشی در تاریخ رقابت‌های المپیک بودند که تصمیم گرفته شد منسوخ و اضافه شوند، مقطعی باشند و حتی در المپیک‌های آینده اضافه می‌شوند که به طور اجمالی بررسی می‌کنیم:
۱-تیروکمان در المپیک‌های ۱۹۰۰ تا ۱۹۱۲ جزو رشته‌های ورزشی بود، همچنین در المپیک ۱۹۲۰ و از المپیک ۱۹۷۲ تاکنون، ورزشکاران این رشته در رقابت‌های المپیک هستند.
۲- دوومیدانی از ابتدای المپیک ۱۸۹۶ تاکنون، همیشه ورزشکار در تمامی ماده‌ها داشته است.
۳- رشته بدمینتون از سال ۱۹۹۲ تاکنون به رشته‌های ورزشی المپیکی اضافه شده است.
۴- رشته ورزشی بیسبال از سال ۱۹۹۲ تا ۲۰۰۸ جزو رشته‌های ورزشی المپیکی محسوب می‌شود.
۵- رشته ورزشی بسکتبال از سال ۱۹۳۶ به رقابت‌های المپیک اضافه شده است.
۶- رشته ورزشی تنیس اسپانیایی ایالت باسک، تنها در المپیک ۱۹۰۰ مورد استفاده قرار گرفت.
۷- رشته ورزشی بوکس در المپیک‌های ۱۹۰۴، ۱۹۰۸ و از المپیک ۱۹۲۰ تاکنون، مورد استفاده قرار گرفته است.
۸- رشته ورزشی قایقرانی کاناک و کایوک از المپیک ۱۹۳۶ تاکنون، مورد استفاده قرار گرفته است.
۹- رشته ورزشی کریکت در المپیک ۱۹۰۰ کار شد.
۱۰- رشته ورزشی گوی و حلقه در المپیک ۱۹۰۰ مورد استفاده قرار گرفت.
۱۱- رشته ورزشی دوچرخه‌سواری در تمامی المپیک‌ها تاکنون، مورد استفاده قرار گرفته است.
۱۲- رشته ورزشی اسب‌دوانی نمایشی در سال ۱۹۰۰ و از المپیک ۱۹۱۲ تاکنون، مورد استفاده قرار گرفته است.
۱۳- رشته ورزشی شمشیربازی در تمامی المپیک‌ها مورد استفاده قرار گرفته است.
۱۴- رشته ورزشی فوتبال در المپیک‌های ۱۹۰۰ تا ۱۹۲۸ و از المپیک ۱۹۳۶ تاکنون، مورد استفاده قرار گرفته است.
۱۵- رشته ورزشی گلف در المپیک‌های ۱۹۰۰، ۱۹۰۴ مورد استفاده بوده و در المپیک سال ۲۰۱۰ و ۲۰۱۶ نیز در رشته‌های ورزشی گنجانده شده است.
۱۶- رشته ورزشی ژیمناستیک در تمامی المپیک‌ها مورد استفاده قرار گرفته است.
۱۷- رشته ورزشی هندبال در المپیک ۱۹۳۶ و از المپیک ۱۹۷۲ تاکنون، مورد استفاده قرار گرفته است.
۱۸- رشته ورزشی هاکی روی چمن در المپیک‌های ۱۹۰۸، ۱۹۲۰ و از المپیک ۱۹۲۸ تاکنون، مورد استفاده قرار گرفته است.
۱۹- رشته ورزشی اسکواش فراتوی موسوم به جئو دپوئم در المپیک ۱۹۰۸ مورد استفاده قرار گرفت.
۲۰- رشته ورزشی جودو در المپیک ۱۹۶۴ و از المپیک ۱۹۷۲ تاکنون، مورد استفاده قرار گرفته است.
۲۱- رشته ورزشی چوگان سرپهن در المپیک‌های ۱۹۰۴ و ۱۹۰۸ مورد استفاده قرار گرفته است.
۲۲- رشته‌های ورزشی پنج‌گانه جدید از سال ۱۹۱۲ تاکنون، مورد استفاده قرار گرفته است.
۲۳- رشته ورزشی چوگان همراه با اسب در المپیک‌های ۱۹۰۰، ۱۹۰۸، ۱۹۲۰، ۱۹۲۴ و ۱۹۳۶ مورد استفاده قرار گرفته است.
۲۴- رشته ورزشی روئینگ از سال ۱۹۰۰ تاکنون، مورد استفاده قرار گرفته است.
۲۵- رشته ورزشی راگبی در المپیک‌های ۱۹۰۰، ۱۹۰۸، ۱۹۲۰ و ۱۹۲۴ مورد استفاده قرار گرفته است.
۲۶- رشته ورزشی راگبی اسکاتلندی از المپیک ۱۹۱۶ اضافه می‌شود.
۲۷- رشته ورزشی قایقرانی در المپیک ۱۹۰۰ و از المپیک ۱۹۰۸ تاکنون، مورد استفاده قرار گرفته است.
۲۸- رشته ورزشی تیراندازی در المپیک‌های ۱۸۹۶، ۱۹۰۰، ۱۹۰۸ تا ۱۹۲۴ و از ۱۹۳۲ تاکنون، مورد استفاده قرار گرفته است.
۲۹- رشته ورزشی سافتبال از المپیک ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۸ مورد استفاده قرار گرفته است.
۳۰- رشته ورزشی شنا در تمام المپیک‌ها مورد استفاده قرار گرفته است.
۳۱- رشته ورزشی تنیس در تمام المپیک‌ها مورد استفاده قرار گرفته است.
۳۲- رشته ورزشی تکواندو از المپیک ۲۰۰۰ تاکنون مورد استفاده قرار گرفته است.
۳۳- رشته ورزشی تنیس از المپیک ۱۸۹۶ تا ۱۹۲۴ و از المپیک ۱۹۸۸ تاکنون، مورد استفاده قرار گرفته است.
۳۴- رشته ورزشی طناب‌کشی از المپیک ۱۹۰۰ تا ۱۹۲۰ مورد استفاده قرار گرفته است.
۳۵- رشته ورزشی والیبال از المپیک ۱۹۶۴ تاکنون، مورد استفاده قرار گرفته است.
۳۶- رشته ورزش‌های آبی همراه با موتور، در المپیک ۱۹۰۸ مورد استفاده قرار گرفته است.
۳۷- رشته ورزشی وزنه‌برداری، در المپیک‌های ۱۸۹۶، ۱۹۰۴ و از المپیک ۱۹۲۰ تاکنون، مورد استفاده قرار گرفته است.
۳۸- رشته ورزشی کشتی در المپیک ۱۸۹۶ و از المپیک ۱۹۰۴ تاکنون، مورد استفاده قرار گرفته است.
بد نیست بدانید مسابقات المپیک تابستانی ۲۰۰۴ در ۲۸رشته ورزشی برگزار شد. اگر هر رشته ورزشی، از قبیل ورزش‌های آبی، به طور جداگانه شمرده می‌شد، شمار رشته‌های ورزشی به ۳۷ می‌رسید. ۹ رشته ورزشی در برنامه نخستین المپیک جای داشتند و در تمام دوره‌های بعد نیز برگزار شده‌اند: «دو و میدانی»، «دوچرخه‌سواری»، «شمشیربازی»، «ژیمناستیک»، «وزنه‌برداری»، «تیراندازی»، «شنا» و «کشتی». اگر مسابقات «قایقرانی» در سال ۱۸۹۶ به سبب شرایط نامناسب جوی لغو نمی‌شد، این ورزش نیز به فهرست ورزش‌های آن المپیک افزوده می‌شد.
آخرین المپیک زمستانی در هفت رشته ورزشی برگزار شد و اگر بخواهیم هر رشته ورزشی، از قبیل «اسکیواسکیت» را به طور جداگانه بشماریم، باید بگوییم با ۱۵ رشته ورزشی برگزار شد. از میان این رشته‌ها، «اسکی بیرون از جاده»، «اسکیت‌بازی نمایشی»، «هاکی روی یخ»، «عملیات مرکب اسکاندیناویایی»، «پرش با اسکی»، و «اسکیت سرعت» در برنامه همگی المپیک‌های زمستانی قرار داشته‌است. افزون بر آن اسکیت نمایشی و هاکی روی یخ حتی قبل از ظهور مسابقات المپیک زمستانی، بخشی از مسابقات المپیک تابستانی بود و تیم‌ها در این زمینه با یکدیگر به رقابت می‌پرداختند.
از سوی دیگر در سال‌های اخیر، کمیته ملی المپیک به منظور جلب‌توجه تماشاگران چندین ورزش دیگر را نیز به برنامه مسابقات افزوده‌است. به عنوان مثال می‌توان به اسنوبرد و والیبال ساحلی اشاره کرد. رشد المپیک همچنین باعث می‌شود که ورزش‌های کم طرفدار مانند پنج‌گانه مدرن یا ورزش‌های پرهزینه (قایقرانی آب‌های آرام) جایگاه خود را در برنامه المپیک از دست بدهند. کمیته ملی المپیک همچنین از سال ۲۰۱۲ تصمیم گرفت بیسبال و سافتبال را از برنامه مسابقات المپیک خارج کند.