مهر: این روزها هیات انتخاب سی ویکیمن جشنواره بین‌المللی فیلم فجر که متشکل از مصطفی شایسته، مهدی صباغ‌زاده، علی معلم، جلیل عرفان‌منش، محمدحسین نیرومند، مهدی عظیمی میرآبادی و بهمن حبشی هستند هنوز مشغول دیدن آثار سینمای ایران در بخش‌های مختلف هستند و این در حالی است که بخشی از فیلم‌ها هنوز دیده نشده‌اند و یا نسخه ناقصی از آنها به دفتر جشنواره ارائه شده است.
به طور مثال فیلم سینمایی "چ" ساخته ابراهیم حاتمی‌کیا نسخه ناقصی از آن در اختیار هیات انتخاب است ولی امید می‌رود که عوامل ساخت این اثر بتوانند هر چه سریعتر خود را به ماراتون فجر برسانند. "چ" یکی از امیدهای جشنواره امسال است و خیلی‌ها امید دارند حاتمی کیا بار دیگر سیمرغ‌های فجر را از آن خود کند.
"این یک رویا نیست"
همانطور که از اسامی هیات انتخاب این دوره مشخص است تعدادی از افرادی که در سازمان سینمایی در بخش نظارت و ارزشیابی فعال هستند در این گروه حضور دارند. در هر صورت حضور چنین افرادی مشخصا برای اصلاح آثار سینمایی است؛ اتفاقی که از یک سو می تواند مثبت و از سوی دیگر منفی باشد.
حضور افرادی که از بخش نظارت و ارزشیابی وزارت ارشاد به جمع هیات انتخاب آمده‌اند، این مزیت را دارد که تکلیف خیلی از فیلم‌ها از همین روزها مشخص می‌شود و حداقل اگر فیلمی اینجا با مشکل رو به رو نشود می‌بایست در زمان اکران هم مشکلی نداشته باشد؛ گرچه این امر هم به درستی محقق نمی‌شود و یا اگر فیلمی در همین مرحله لازم است دچار حک و اصلاح شود کارگردان اثر تکلیفش از همین روزها مشخص خواهد بود.
و اما تاثیر منفی می‌تواند این باشد که نگاه سخت‌گیرانه در هیات انتخاب پررنگ‌تر شود و زمانی که عناوین فیلمهای بخش مسابقه و یا فیلم اولی‌های جشنواره فیلم فجر اعلام می‌شود، تعدادی از آثار که حتی ممکن است جزو فیلمهای خوب باشند در این لیست دیده نمی‌شوند. این موضوع البته در دوره‌های مختلف تجربه شده است.
فیلم اولی‌ها امسال شگفتی‌آفرین خواهند بودامسال به گفته برخی از اعضای هیات انتخاب، فیلم اولی‌ها بسیار امیدوارکننده هستند و ما شاهد حضور نسل جوانی هستیم که می‌توانند در این دوره جشنواره شگفتی‌آفرین باشند.
شنیده‌ها حاکی از آن است که فیلم‌هایی چون "روز روشن" ساخته حسین شهابی، "این یک رویا نیست" محمود غفاری، "گس" کیارش اسدی زاده، "مهمونی کامی" علی احمدزاده، "1،2،3...5"، "اشیا از آنچه در آینه می بینید به شما نزدیکترند" نرگس آبیار، و"او خوب سنگ می زند" سید هادی محقق از آثار مهم و قابل توجه بخش فیلم های اول سی ویکیمن جشنواره فیلم فجر هستند.
گفته می‌شود از این میان این آثار سه فیلم "گس"، "مهمونی کامی" و "این یک رویا نیست" دچار اصلاحاتی شده اند و یک فیلم دیگر ممیزی‌های زیادی داشته و حتی ممکن است امکان نمایش پیدا نکند زیرا با حذفیات پیشنهادی ممکن است محتوای فیلم دچار مشکل شود.
"قاعده تصادف"
البته این حرف و حدیث‌ها مختص فیلم‌اولی‌ها نیست و درباره کارگردان‌های نسل میانی و آثارشان نیز مطالب جالبی شنیده می‌شود. در میان آثار مهم مسابقه سینمای ایران، فیلمهای "قاعده تصادف" از بهنام بهزادی، "دربند" ساخته پرویز شهبازی، "زندگی مشترک آقای محمودی و بانو" از روح الله حجازی و "آسمان زرد کم عمق" ساخته بهرام توکلی مورد استقبال هیات انتخاب قرار گرفته است. به طوریکه شنیده‌های ما حاکی از آن است که فیلم بهنام بهزادی یکی از بهترین آثار این دوره به شمار می رود.
سرنوشت فیلمهای کارگردان‌های نسل میانی چیست؟اما گویا فیلم "زندگی مشترک آقای محمودی و بانو" روح‌الله حجازی باید تغییراتی داشته باشد و هنوز مشخص نیست که این فیلم در چه بخش‌هایی و به چه میزان باید اصلاح شود. البته سال گذشته نیز فیلم "زندگی خصوصی آقا و خانم میم" این کارگردان هم برای حضور در بخش مسابقه دچار مشکلاتی شد که با اصرار اهالی مطبوعات و پیگیری دبیر و عوامل فیلم در یک سانس برای مطبوعات و منتقدان به نمایش درآمد که با استقبال زیادی هم روبرو شد.
یکی دیگر از فیلمهای مهم این بخش "آشغال‌های دوست داشتنی" محسن امیر یوسفی است که هنوز مشخص نیست چه وضعیتی دارد. این فیلم از تولیدات بنیاد سینمایی فارابی است. شنیده ها حاکی است این فیلم هم به دلیل عدم رضایت فارابی از محصول نهایی، تحویل دفتر جشنواره نشده است. اما قائم مقام این مرکز اعلام کرده که مشکلی ندارد و به جشنواره می رود. البته فیلم تا روز گذشته هنوز توسط هیات انتخاب دیده نشده بود.
"هیس دخترها فریاد نمی‌زنند"
اما نکته قابل توجه اینجاست که در میان نسل فیلمسازان پیشکسوت هم همین مسایل دیده می‌شود. فیلم سینمایی "هیس! دخترها فریاد نمی‌زنند" ساخته پوران درخشنده نیز باید دچار حک و اصلاح شود. گویا این فیلمساز باید پایان اثر خود را تغییر دهد و او عنوان کرده که چنین کاری را انجام نخواهد داد. در صورتی که درخشنده عمدتا فیلمسازی است که کمتر دچار چنین حاشیه‌هایی می شود.
نظر هیات انتخاب درباره فیلم مهرجوییدر میان آثار این بخش فیلم "چه خوبه برگشتی" داریوش مهرجویی نیز حضور دارد. این فیلم نیز توسط هیات انتخاب دیده شده است. فیلم تازه مهرجویی فضایی همچون آثار سالهای اخیر او را دارد و قطعا با نظرات مختلفی در میان منتقدان روبرو خواهد شد. در هیات انتخاب نیز افرادی این فیلم را پسندیده‌اند.
در کنار تمام حاشیه‌هایی که برای فیلم‌ها در نسل‌های مختلف به وجود آمده است باید توجه کنیم که امسال سه فیلم "خسته نباشید" محسن قرایی، "تاج محل" دانش اقبال شاوی و "حوض نقاشی" مازیار میری از تولیدات حوزه هنری هم در جشنواره فجر حضور دارند.
برخی می‌خواهند دامنه مشکلات سینما را به جشنواره فجر بکشانندبا نگاهی به مسایل یک سال سینمای ایران، حتما همه به خاطر می آرویم که بین حوزه هنری و وزارت ارشاد اختلاف‌نظرهایی بر سر اکران فیلم‌ها پیش آمد که این مسایل در یک ماه اخیر برطرف شده است ولی برخی افراد که مخالف حل این اختلاف‌ها هستند سعی دارند این مسایل را دامن زده و حتی دامنه آن را به جشنواره فیلم فجر گسترش دهند.
در چند روز گذشته نیز برخی رسانه‌ها سعی کردند اعلام کنند که جشنواره فیلم فجر، فیلمهای حوزه هنری را از گردونه انتخاب خارج کرده است. در حالیکه پیش از این هم مسئولان جشنواره هم حوزه تاکید داشتند که به جشنواره فیلم فجر به عنوان یک جشن ملی می‌نگرند و هرگز قصد تضعیف آن را ندارند.
در بررسی دیگر آثار رسیده به این دوره از جشنواره فیلم‌هایی چون "پرویز" مجید برزگر و "رسوایی" مسعود ده‌نمکی نیز باید مورد اشاره قرار گیرد. "پرویز" تا کنون در جشنواره های مختلفی در خارج از کشور به نمایش درآمده و جوایز مختلفی نیز دریافت کرده است. این فیلم نیز مورد توجه داوران بوده است. اما هنوز مشخص نیست با توجه به اینکه پیش از فجر در رویدادهای دیگری حضور داشته است، می تواند در بخش مسابقه باشد یا خیر.
"حوض نقاشی"
فیلم "رسوایی" ده نمکی نیز امسال در جشنواره فجر حضور دارد و پیش بینی می شود یکی از پرفروشهای سینمای ایران در سال 92 باشد. البته سه فیلم قبلی این کارگردان هم با اینکه در این رویداد جوایزی را نصیب خود نکرد، اما فیلمهای پرفروشی بودند.
با توجه به مشکلاتی که امسال برای اکران 6 فیلم در سینمای ایران به وجود آمد و اختلافاتی را بین ارشاد و حوزه هنری شکل داد، نمایندگان سازمان سینمایی در هیات انتخاب توجه بیشتری به محتوای آثار داشته و گویا سختگیری‌ها در این دوره بیشتر شده است.
آخرین جشنواره فجر در دوره وزارت سیدمحمد حسینیجشنواره سی و یکمین فیلم فجر، آخرین دوره برگزاری جشنواره در دوره وزارت سیدمحمد حسینی و جواد شمقدری است و گویا آنها تصمیم دارند که در پایان این دوره کارنامه مشخص تر و با نقص کمتری به لحاظ ممیزی و عبور از خط قرمزها ارائه کنند.
از این رو بیشتر فیلمسازان متعلق به نسل میانی که در این دوره با فیلمهای دوم، سوم و یا چهارم خود حضور دارند، ترجیح دادند که خط قرمزها را بیشتر مورد توجه قرار دهند و شنیده ها حاکی از آن است که بیشتر آنها فیلم های خود را کاملا بر اساس فیلمنامه های مورد تایید ارشاد که مجوز آن را هم دریافت کرده‌اند، ساخته‌اند که دیگر در گرفتن پروانه نمایش با توجه به شرایط موجود در سینمای ایران دچار مشکل نشوند.اما نسل سوم و یا همان فیلمسازان جوان و فیلم‌اولی هنوز وارد فضای فعلی سینمای ایران نشده‌اند و نمی توان از آنها انتظار داشت که به تمام خطوط قرمز آشنایی داشته باشند.
در هر صورت حضور فیلمسازان جوان جریان تازه‌ای در سینمای ایران شکل می‌دهد و باید انگیزه‌های کار را در آنها تقویت کرد. جشنواره سی و یکم می‌تواند شاهد حضور فیلمسازان جدیدی باشد که شکل تازه ای به این رویداد می دهند و نوید خوبی برای سینمای ایران باشند که نسل جدیدی با ایده های ناب را به خود می‌بیند.