علت فرسودگی شغلی در جوانان: بی‌هدفی، بی‌انگیزگی و تناقض با ویژگی‌های شخصیتی

ایلنا: یک روانشناس بالینی معتقد است که فرسودگی شغلی در برخی جوانان، ناشی از بی‌هدفی و بی‌برنامگی در زندگی است. این وضعیت به‌ویژه زمانی تشدید می‌شود که جوانان به دلیل نیازهای اقتصادی وارد مشاغلی می‌شوند که نه تنها با علاقه‌شان بلکه با ویژگی‌های شخصیتی و توانمندی‌هایشان همخوانی ندارد.
پگاه فرخزاد، روانشناس بالینی و عضو هیات علمی دانشگاه، به بررسی علل فرسودگی شغلی در برخی از جوانان پرداخته و گفت: "فرسودگی شغلی زمانی رخ می‌دهد که فرد به‌طور مداوم تحت فشار کاری زیاد قرار گیرد و پس از مدتی احساس خستگی شدید، افت در عملکرد شغلی و حتی بی‌علاقگی به شغل خود پیدا کند. این حالت می‌تواند به‌ویژه در میان جوانانی که هنوز در حال شکل‌دهی به مسیر حرفه‌ای خود هستند، به‌طور جدی بروز کند."

وی افزود: "علت‌های مختلفی می‌تواند منجر به فرسودگی شغلی شود، اما یکی از مهم‌ترین دلایل در میان جوانان، بی‌هدفی و بی‌انگیزگی است. بسیاری از جوانان هنوز برنامه‌ریزی دقیقی برای زندگی خود ندارند و در نتیجه به شغل‌هایی روی می‌آورند که نه تنها با علایق‌شان سازگار نیست، بلکه ممکن است با ویژگی‌های شخصیتی و توانمندی‌هایشان نیز تضاد داشته باشد."

فرخزاد به تأثیر نیازهای اقتصادی بر انتخاب مشاغل اشاره کرد و گفت: "نیازهای مالی می‌تواند جوانان را وادار کند وارد مشاغلی شوند که به هیچ‌وجه با رشته تحصیلی یا علاقه‌شان هم‌خوانی ندارد. این مسأله باعث می‌شود که آنها احساس بی‌هدفی و بی‌انگیزگی کنند، چرا که نمی‌توانند در شغلی که در آن قرار دارند، احساس موفقیت و رضایت کنند. این وضعیت در طولانی‌مدت به فرسودگی شغلی منجر می‌شود."

این روانشناس در توضیح علائم فرسودگی شغلی افزود: "افرادی که دچار فرسودگی شغلی می‌شوند، معمولاً احساس بیگانگی نسبت به کار و محیط کاری خود دارند، سطح انرژی‌شان کاهش می‌یابد، و حتی ممکن است علائمی جسمانی مانند سردرد یا دل‌درد را تجربه کنند. این وضعیت می‌تواند عملکرد فرد را در محیط کار به‌شدت کاهش دهد و بر سلامت عمومی فرد تأثیر منفی بگذارد."

فرخزاد همچنین تصریح کرد که فرسودگی شغلی می‌تواند منجر به مشکلات جسمانی مانند بیماری‌های قلبی، اختلالات خواب، افسردگی، اضطراب، و مشکلات خانوادگی شود.

پگاه فرخزاد در ادامه به راهکارهایی برای پیشگیری و درمان فرسودگی شغلی اشاره کرد و گفت: "راهکارهای خودمراقبتی مانند رژیم غذایی سالم، خواب کافی، ورزش منظم و سفرهای تفریحی می‌توانند به‌طور موقت به فرد کمک کنند، اما این اقدامات به تنهایی کافی نیستند. برای درمان فرسودگی شغلی، باید به عوامل اصلی توجه کرد. مهم‌ترین راهکارها شامل بهبود محیط کاری، تنظیم انتظارات شغلی، مدیریت زمان، و تعیین حدود و مرز برای وظایف کاری است."

او اضافه کرد: "اگر فرسودگی شغلی به‌طور جدی بر زندگی فرد تأثیر بگذارد، باید از مشاوره حرفه‌ای و کمک یک روانشناس یا مشاور متخصص استفاده کرد."

فرخزاد در ادامه به نقش ویژگی‌های شخصیتی در فرسودگی شغلی جوانان اشاره کرد و گفت: "یکی دیگر از عوامل مهم در بروز فرسودگی شغلی، عدم همخوانی شغل با ویژگی‌های شخصیتی فرد است. هر فردی ویژگی‌های خاص خود را دارد و شغلی که با این ویژگی‌ها سازگار نباشد، می‌تواند منجر به احساس نارضایتی و در نهایت فرسودگی شود."

وی افزود: "جوانانی که در شغل‌هایی قرار می‌گیرند که نه تنها با علاقه‌شان، بلکه با خلق و خو و ویژگی‌های شخصیتی‌شان همخوانی ندارد، بیشتر در معرض فرسودگی شغلی قرار دارند. این جوانان ممکن است در مواجهه با فشارهای شغلی احساس کنند که شغلشان بی‌فایده و غیرقابل تحمل است."

پگاه فرخزاد در پایان تأکید کرد که فرسودگی شغلی یک مشکل جدی است که می‌تواند تأثیرات منفی زیادی بر زندگی فردی و حرفه‌ای جوانان داشته باشد. او پیشنهاد کرد که جوانان باید در انتخاب شغل خود به تناسب آن با علاقه‌ها، توانمندی‌ها و ویژگی‌های شخصیتی‌شان توجه کنند و از ابتدای مسیر شغلی خود برنامه‌ریزی دقیق و هدفمندی داشته باشند تا از بروز مشکلاتی مانند فرسودگی شغلی جلوگیری کنند.