ابوالفضل فاتح: در یک سو ترامپ است که هر نتیجه ای غیر از برد خود را تقلب می داند و در سوی دیگر هریس، که رقیب خود را فاشیست و عین تباهی می نامد. بیشتر احتمال می رود که جامعه ی قطبی شده ی آمریکا، در معرض عبور از یکی از گردنه های خطرناک، پرتنش و پیش بینی ناپذیر قرار گرفته باشد.
به گزارش شفقنا، یادداشت دهم ابوالفضل فاتح درباره انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را می خوانیم:
بسمه تعالی
ترامپ و هریس در بن بست نظرسنجی ها: فردا از هیچ نتیجه ای حیرت زده نشویم
انتخابات آمریکا پس از یک سال از نخستین مرحله ی رقابت ها، به ایستگاه پایانی خود می رسد. با همه ی فراز و فرودها، در روزی که فردای آن انتخابات برگزار می شود، همچنان با یکی از مبهم ترین انتخابات تاریخ آمریکا از نظر پیش بینی نتیجه مواجه هستیم.
معمولا آخرین نظرسنجی ها روز سوم نوامبر (یک شنبه) منتشر می شوند. تا این لحظه بازخوانی نظرسنجی ها، افق مشخصی پیش روی قرار نمی دهند و با اما و اگرهای فراوان مواجه هستند. این بار نظرسنجی ها به عینه اعتراف کرده اند که نمی دانند، چه کسی پیروز انتخابات خواهد بود و تنها نقطه ی اتفاق این نظرسنجی ها، قرار داشتن نتایج در دامنه ی خطا و در نتیجه برخوردار دانستن هر دو کاندیدا از شانس نزدیک پیروزی است.
کم انگاری آراء ترامپ / در دو دوره ی اخیر انتخابات آمریکا، نظرسنجی ها در پیش بینی رای ترامپ، دست پایین داشته اند و هر بار ترامپ (چه ۲۰۱۶ که پیروز شده و چه ۲۰۲۰ که بازنده بوده)، رایی بیش از پیش بینی ها به دست آورده است. در سال ۲۰۲۰ در اغلب پیشبینی ها بایدن بین ۵ تا ۸ درصد در ایالت های کلیدی از ترامپ پیش بود. اما در نتیجه ی نهایی با رایی میلیمتری در هر ایالت و با اختلاف تنها نیم درصد در جورجیا، آریزونا و کمتر از یک درصد در ویسکانسین از ترامپ پیش افتاد. در پیش بینی رای ملی نیز بایدن بیش از ۸ درصد از ترامپ پیش بود اما این رقم در نتیجه ی نهایی تنها ۴ درصد بود.
اگر در انتخابات اخیر، نظرسنجی ها خود را تصحیح نکرده و همچنان رای ترامپ را کمتر از واقعیت پیش بینی کرده باشند، در این صورت با توجه به آن که در نتیجه ی نهایی بسیاری از ایالت های کلیدی، هریس تنها حدود یک درصد یا کمتر از یک درصد پیشتاز است، و در سطح ملی نیز پیشتازی او کمتر از یک درصد است، باید منتظر پیروزی ترامپ بود.
پیش بینی متوسط موسسات نظرسنجی / وبگاه «فایو ترتی ایت» که متوسط بیش از پانصد نظرسنجی را منتشر می کند و در انتخابات ۲۰۲۰ حامی بایدن نیز بوده و نتیجه ی آن انتخابات را درست پیش بینی کرده بود، همچنان شانس ترامپ را در روز دوشنبه، ۵۴ به ۴۶ بیش از هریس می داند که قابل توجه است. و احتمال کمتر از یک در صد به تساوی می دهد.
شرط بندی ها / چنان که قبلا بیان شد، شرط بندی ها بخشی از رفتار بازار به انتخاباتند. در شرط بندی ها هم به رغم تغییرات، همچنان شانس ترامپ بیش از هریس دانسته شده است و پس از تنزل شدید ترامپ در روز یک شنبه در روز دوشنبه قدری بهبود پیدا کرد.
رای شرمگین / ترامپ شخصیت موجهی در نزد طبقه تحصیل کرده محسوب نمی شود و بسیاری از آراء او از سفیدهای فاقد مدرک دانشگاهی است. اگر کسانی بخواهند از تحصیل کردگان یا رنگین پوستان به او رای دهند، ممکن است، رای خود را پنهان سازند یا در نظرسنجی ها ابراز نکنند.
خشم پنهان / ترامپ باخت خود را در انتخابات قبلی ناشی از دستکاری آراء می داند. هواداران متعصبی دارد که از باخت او خشمگینند، انگیزه ی بسیاری برای ورود به انتخابات و رای حداکثری دارند. این که تا چه اندازه نظرسنجی ها آنها را دیده باشند، مشخص نیست. همچنین معلوم نیست انگیزه ی طرفداران هریس در سطح طرفدران ترامپ باشد.
انتقام از دموکرات ها/ دموکرات ها، در قبال موضوعاتی نظیر غزه، با حمایت از طبقات ضعیف سیاست و رفتاری دوگانه داشته اند. ممکن است برخی افراد مردد، در انتقام از بی عملی دموکرات ها، نهایتا به ترامپ رای داده و نهایتا وزن رای او را افزایش دهند.
ایلان ماسک ها / ابرسرمایه دارانی چون ایلان ماسک با در اختیار داشتن نبض رسانه ای چون «ایکس» و هزینه ی های بسیار سنگین و قرعه کشی های میلیون دلاری مداخله ای در انتخابات دارد که بی سابقه است و از سوی منتقدان به نوعی خرید یا اغوا و جهت دادن به آراء متهم شده است. در این حال احتمال تاثیر آن را بر برخی افراد در افزایش وزن رای ترامپ نباید کم شمرد. برخی بر این باورند که این حضور برنامه ی آمریکا برای نظم جدید جهانی است که در آن تجاری سازی سیاسی و ابر سرمایه داران محوریت اصلی را خواهند داشت و اصلا ترامپ گزینه ی دولت پنهان آمریکا است.
پیشتازی ملی / چنان که وبگاه «فایو ترتی ایت» نشان می دهد، در سطح ملی هریس نزدیک یک درصد پیش است، این عدد طبق موسسه ی یوگاو ۲ درصد و طبق موسسه ی دیلی تلگراف نیم درصد است. البته پیشتازی در سطح ملی تضمین کننده نیست و تاکنون پنج بار کاندیدای پیشتاز در سطح ملی در نتیجه ی نهایی بازنده بوده است.
نظرسنجی گالوپ / در نظرسنجی موسسعه معتبر گالوپ، ۳۲ درصد به دموکرات ها و ۲۹ درصد به جمهوری خواهان گرایش و ۳۷ درصد دیدگاه مستقل داشته اند. این نظرسنجی در سطح ملی است اما اگر در ایالت های کلیدی هم قابل تطبیق باشد،آنگاه به نفع رهیس تفسیر می شود.
آراء الکترال / اما در سطح الکترال که مهم تر است، طبق آخرین نظرسنجی سی ینا / نیویورک تایمز، هریس را در ایالت های کلیدی جورجیا (۱+)، نوادا (۳+)، کارولینای شمالی (۲+) و ویسکانسین (۲+) پیشتاز می داند و پیشتازی ترامپ تنها در آریزونا (۴+) است. طبق این نظرسنجی در ایالت های پنسلوانیا و میشگیان نیز هر دو کاندیدا شانه به شانه اند.
در نظر سنجی واشینگتن پست که متوسط نظرسنجی های معتبر است، هریس در نوادا (۱+)، ویسکانسین (۲+)، میشیگان (۲+) و پنسیلوانیا (۱+) از ترامپ پیش است و ترامپ در آریزونا (۲+)، جورجیا (۲+) و کارولینای شمالی (۱+) از هریس پیش است. موسسه ی یو گاو، هریس را در کارولینای شمالی نیز (۲+) پیش می داند. اگر این نتایج همین گونه باشد، همچنین با توجه به موارد بعد، آنگاه احتمال شانس پیروزی هریس پر رنگ خواهد بود.
آراء سنا / تمام این نظرسنجی ها در دامنه ی خطا هستند و تضمینی ندارند. اما وضعیت آراء مجلس «سنا» که همزمان در پنج ایالت کلیدی آریزونا، نوادا، میشیگان، کارولینای شمالی و ویسکانسین برگزار می شوند، طبق آخرین نظرسنجی سی ینا / نیویورک تایمز بلا استثناء، کاندیداهای دموکرات ها را پیشتاز نشان می دهد که به نوعی می تواند معنی بخش آراء هریس در این ایالت ها نیز باشد.
نظرسنجی آیووا / چنان که دیروز مطرح شد، در یک نظرسنجی غیر منتظره در آیووا نیز، هریس ۳ درصد از ترامپ پیش افتاده در حالی که ماه قبل ۴ درصد عقب بوده است. اگر این نظرسنجی ها صحت داشته باشد، می تواند به ایالت های کلیدی دیگر که هریس پیشتاز است اعتبار بخشی کند. به شرط آن که نظرسنجی ها از انتخابات قبلی، اشکالات خود را تصحیح کرده باشند.
تحول در بازار شرطبندی / پس از انتشار همین نظرسنجی بود که بازار شرطبندی بر روی انتخابات با تحول جدی مواجه شد. به طور مثال درحالی که تا دو روز پیش موسسه ی مشهور «کشی» برای پیروزی ترامپ ۶۴ درصد شانس قائل بود، این رقم روز دوشنبه به حدود ۵۲ درصد تنزل کرد. اما در مقابل، شانس خانم هریس به سرعت از ۳۵ درصد به ۴۹ درصد افزایش یافت.
آراء زنان و موضوع سقط جنین/ تاکنون حدود ۸۰ میلیون تن در رای دهی زودهنگام شرکت کرده اند. از این تعداد، حدود ده درصد پیشتازی زنان دیده می شود. اگر این روند در روز انتخابات تداوم پیدا کند، با توجه به آن که طبق نظرسنجی ایپسوس، ۵۶ درصد زنان به هریس رای می دهند، شانس هریس افزایش خواهد یافت. برداشت نه چندان مثبت زنان از شخصیت ترامپ که مشهور به ضد زن شده است و دیدگاه لیبرال هریس درخصوص سقط جنین، و رنگ پوست او موجب جلب نظر زنان به هریس به ویژه در نزد زنان سیاه، زنان تحصیل کرده و زنان جوان شده است.
روندها و دولت پنهان/ هریس به سیستم رسمی آمریکا نزدیکتر است و ترامپ ضد ساختارهای داخلی و بین المللی محسوب می شود و شرایط داخلی و بین المللی، آماده تنش هایی بیش از آنچه جاری است نخواهد بود. این دیدگاه وجود دارد که دولت پنهان آمریکا نهایتا او را بر ترامپ ترجیح خواهد داد. راهی برای اثبات یا رد این دیدگاه وجود ندارد، اما تصور بر این است که حداقل در شرایط برابر، احتمالا هریس بر ترامپ ترجیح داده خواهد شد.
میلی متری بودن رقابت آیا به معنی نزدیک بودن الکترال است؟
میلی متری بودن رقابت صرفا به معنی نزدیک بودن آراء دو کاندیدا در ایالت های کلیدی است و لزوما به معنی نزدیک بودن سرجمع آراء فردی و یا سرجمع نهایی آراء الکترال نیست. چرا که اگر کاندیدایی در یک ایالت کلیدی ولو با چند هزار رای پیروز شود، کل آراء آن ایالت را بدست خواهد آورد. مثلا در انتخابات ۲۰۲۰ بایدن تنها با اختلاف پنج هزار رای در ایالت جورجیا انتخابات را برد و همه ۱۶ رای الکترال آن را بدست آورد و یا در ایالت آریزونا با همین میزان همه ی ۱۱ رای الکترال آن را کسب کرد و نهایتا بایدن با ۳۰۶ رای الکترال در برابر ۲۳۲ رای الکترال ترامپ برنده شد، یا در انتخابات ۲۰۱۶ ترامپ در برابر هیلاری کلینتون، ۳۰۶ رای الکترال کسب کرد. در یکی از نزدیک ترین انتخابات تاریخ آمریکا در سال ۲۰۰۰، جورج بوش پسر با ۲۷۱ رای در برابر «الگور» با ۲۶۶ رای الکترال برنده ی انتخابات اعلام شد. جالب آنکه جورج بوش در ایالت فلوریدا تنها با حدود ۵۰۰ رای بیش از الگور، همه ی ۳۰ رای الکترال فلوریدا را کسب کرد و با رای دادگاه برنده اعلام شد.
از این روی در نتیجه ی نهایی انتخابات نزدیک، ممکن است در رقابتی میلی متری در ایالت های کلیدی، یک کاندیدا، آراء یک ایالت یا چند ایالت کلیدی را کسب و مجموعا بین ۲۷۰ تا حدود ۳۲۰ و یا حتی بیش از این رای الکترال بدست آورد. اما در نمونه ای از رقابت های یک سویه نظیر ۲۰۰۸ ، کاندیدایی چون اوباما با ۳۶۵ در برابر تنها ۱۷۳ رای جان مک کین برنده شد.
همزمان با انتخابات ریاست جمهوری، انتخابات سنا و کنگره در برخی ایالت های برگزار می شود. نظیر انتخابات ریاست جمهوری، نظرسنجی ها در انتخابات کنگره و سنا وحدت نظر ندارند. برخی کنگره را برای دموکرات ها و سنا را برای جمهوری خواهان دانسته اند. و برخی هر دو مجلس را در یک سو قرار داده اند. اگر ٰدر یکی از احتمالات، رئيس جمهور، سنا و کنگره هر سه در یک سو واقع شود، از اتفاقاتی است که می تواند تاثیرات بلند مدتی بر آینده ی آمریکا چه در تغییرات قوانین و چه در انتخاب اعضای دادگاه عالی و … به طور کلی دموکراسی آمریکایی بگذارد.
در یادداشت های ده گانه تلاش شد، روند انتخابات آمریکا گام به گام ارزیابی و تحلیل شود. از ابتدا مشخص بود که با انتخاباتی فشرده مواجه هستیم که عدم قطعیت شاخصه ی آن است. متاسفانه، نظرسنجی ها کمکی به شفافیت نتیجه نکرد و همچنان بر این عدم قطعیت تصریح دارد. فاکس نیوز نزدیک به ترامپ و نیویورک تایمز نزدیک به هریس در آخرین جمع بندی خود تا لحظه ی نگاشتن این یادداشت، نتایج نظرسنجی ها را بیش از آن نزدیک دانستند که بتوان بر اساس آن برنده ای اعلام کرد. سی ان ان نیز بر بسیار نزدیک بودن رقابت در ایالت های کلیدی تاکید دارد. نشریه «اکونومیست» نیز در این چند روز چندین بار شانس ترامپ و هریس را جابجا کرد و در آخرین جمع بندی تا ظهر دو شنبه، شانس پیروزی ترامپ و هریس را ۵۰ به ۵۰ با احتمال بیشتر هریس دانسته است. نت سیلور تحلیل گر ارشد هم که پیشتر ترامپ را برنده ی حتمی انتخابات می دانست، در شامگاه گذشته، نظر خود را تغییر داده و انتخابات را یک رقابت بسیار نزدیک و غیر قابل پیش بینی با اندکی شانس بیشتر ترامپ (پنجاه و یک و نیم درصد) درصد در برابر ۴۹ درصد برای هریس دانست.
در یک سو ترامپ است که هر نتیجه ای غیر از برد خود را تقلب می داند و در سوی دیگر هریس، که رقیب خود را فاشیست و عین تباهی می نامد. بیشتر احتمال می رود که جامعه ی قطبی شده ی آمریکا، در معرض عبور از یکی از گردنه های خطرناک، پرتنش و پیش بینی ناپذیر قرار گرفته باشد. شکاف ها تا آنجاست که « آلن لیچمن» مورخ مشهور می گوید خود و خانواده اش صرفا به دلیل پیشگویی برد احتمالی هریس مورد تهدید جانی قرار گرفته اند. او می گوید اگر ترامپ برنده شود، دموکراسی به سرنوشت دیگری مبتلا خواهد شد.
در هر صورت با هر نتیجه ای، این پیش بینی وجود دارد که تردید و تاخیر در نتایج و بحران سیاسی یا خیابانی از نتایج این انتخابات خواهد بود و تعجبی ندارد اگر کار ایالت هایی یا کل انتخابات به دادگاه کشیده شود.
از اشکالات نظرسنجی های آمریکا آن است که، میزان مشارکت در انتخابات را اعلام نمی کنند. آمریکا نظیر بسیاری از کشورها اگر مشارکت بالاتر باشد، شانس دموکرات ها و اگر پایین باشد شانس محافظه کاران (اینجا جمهوری خواهان) بیشتر خواهد بود. متاسفانه، به دلیل ندانستن میزان مشارکت، ارزیابی از نتیجه ی احتمالی دشوارتر شده است. نهایتا، نگارنده با توجه به روندها و ابهام عمیق نظرسنجی های در دسترس، شکیبایی را برپیشگویی ترجیح داده و با توجه به واقعیت های این انتخابات تا این لحظه، از هیچ نتیجه ای اعم از برد نزدیک یا با فاصله ی ترامپ و یا برد نزدیک و یا با فاصله ی هریس حیرت زده نخواهد شد. مگر آن که تحولاتی آنی منجر به وضوح شرایط شود.
اگر تغییر عمده ای تا زمان برگزاری انتخابات در روز سه شنبه پدید آمد، با مخاطبان محترم در میان گذاشته خواهد شد ان شاء الله.
والسلام
ابوالفضل فاتح
۱۴ آبان ۱۴۰۳