سارکوپنیا؛ بیماری خاموش در سالمندان: تحلیل عضلانی و اهمیت ورزش روزانه برای پیشگیری

ایسنا: تحلیل عضلانی یا «آتروفی عضلانی» در سالمندان به یک معضل جدی تبدیل شده است که به‌ویژه در سنین بالاتر باعث کاهش توانایی‌های فیزیکی و مشکلات ستون فقرات می‌شود. این وضعیت در برخی موارد به «کم ماهیچگی» یا سارکوپنیا تبدیل می‌شود که نیازمند توجه و درمان دقیق است. متخصصان تأکید دارند که ورزش منظم روزانه بهترین راهکار برای پیشگیری و کاهش اثرات منفی این بیماری است.

تحلیل عضلانی یا آتروفی عضلانی، فرآیندی است که با افزایش سن در بیشتر افراد رخ می‌دهد. این وضعیت معمولاً با کاهش تدریجی حجم عضلات آغاز می‌شود و به‌دنبال آن ممکن است عملکرد عضلات به طور قابل توجهی ضعیف شود. در موارد شدیدتر، این تحلیل عضلانی به بیماری‌ای به نام «سارکوپنیا» تبدیل می‌شود که یک اختلال جدی در سالمندان به شمار می‌رود و می‌تواند تبعات منفی زیادی برای سلامت جسمی فرد داشته باشد.

دکتر امیر حسین حقیر، جراح مغز و ستون فقرات و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، توضیح می‌دهد که «کم ماهیچگی» یا سارکوپنیا، به تحلیل شدیدتر عضلات گفته می‌شود که معمولاً در سنین بالاتر رخ می‌دهد. این بیماری باعث از بین رفتن تدریجی سلول‌های عضلانی و کاهش تعداد سلول‌های فعال در عضلات می‌شود. به‌طور متوسط، حدود ۱۰ درصد از سالمندان به این اختلال دچار می‌شوند، اما به‌طور کلی تقریباً تمامی افراد مسن به نوعی از تحلیل عضلانی رنج می‌برند.

این تحلیل عضلانی نه تنها باعث ضعف و کاهش قدرت عضلات می‌شود، بلکه فشار بیشتری به استخوان‌ها، مفاصل و دیسک‌های بین مهره‌ای وارد می‌کند. دکتر حقیر تأکید می‌کند که این وضعیت به‌ویژه در سالمندان خطرات زیادی برای ستون فقرات به دنبال دارد و می‌تواند باعث تشدید روند آرتروز و ساییدگی مهره‌ها شود. تحلیل عضلانی و کاهش توان عضلات به معنای کاهش توانایی بدن در حمایت از ساختارهای استخوانی است، که ممکن است به درد و ناتوانی‌های فیزیکی بیشتری منجر شود.

دکتر حقیر با اشاره به اهمیت ورزش در سالمندان، بهترین روش پیشگیری از تحلیل عضلانی را ورزش منظم روزانه می‌داند. تحقیقات مختلف نشان داده‌اند که در مقایسه با تغذیه و مصرف مکمل‌های پروتئینی، ورزش منظم و فعالیت بدنی تأثیر بیشتری در جلوگیری از تحلیل عضلات دارد.

وی توصیه می‌کند که سالمندان حداقل ۱۵۰ دقیقه ورزش کم‌فشار در هفته انجام دهند. این مقدار معادل پنج جلسه ۳۰ دقیقه‌ای است که شامل ورزش‌های کششی، قدرتی و هوازی می‌شود. ورزش‌های کم‌فشار به سالمندان این امکان را می‌دهند که بدون آسیب‌دیدگی جدی، بدن خود را تقویت کنند و عملکرد عضلات و مفاصل خود را حفظ کنند.

بر اساس توصیه‌های وزارت بهداشت، ورزش‌هایی که فشار کمتری به مفاصل وارد می‌کنند، برای سالمندان مناسب‌تر هستند. از جمله این ورزش‌ها می‌توان به یوگا، پیلاتس، پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری و تمرینات کششی در حالت نشسته اشاره کرد. این ورزش‌ها علاوه بر تقویت عضلات، به افزایش تعادل و هماهنگی بدن نیز کمک می‌کنند.

همچنین دکتر حقیر خاطرنشان می‌کند که سالمندان اگر تصمیم به انجام ورزش‌های پر فشار دارند، باید پیش از شروع این نوع ورزش‌ها، آزمایش‌های قلبی و ریوی را تحت نظر پزشک انجام دهند. این اقدام برای جلوگیری از عوارض قلبی و مشکلات ریوی در افراد مسن ضروری است.

سارکوپنیا یا کم ماهیچگی، یکی از بیماری‌های شایع در سالمندان است که اگر به‌موقع شناسایی و درمان نشود، می‌تواند مشکلات جدی برای سلامتی فرد به وجود آورد. بهترین روش برای پیشگیری از تحلیل عضلانی و کاهش اثرات منفی آن، ورزش روزانه است. سالمندان باید با انجام ورزش‌های منظم و متناسب با شرایط جسمانی خود، از کاهش توان عضلات جلوگیری کنند و از مشکلاتی مانند آرتروز و آسیب‌های ستون فقرات پیشگیری کنند. همچنین، با رعایت رژیم غذایی مناسب و مشاوره پزشکی، می‌توانند کیفیت زندگی خود را در سنین بالا حفظ نمایند.