از نظر کشور‌های عربی، تنش‌ها بین ایران و اسرائیل بهتر است که هیچ برنده‌ای نداشته باشد / آن‌ها موافق تغییر بنیادین نظم منطقه نیستند

اسراییل در پاسخ به ایران کماکان دست نگه داشته است. رسیدن سامانه تاد به اسراییل تا حدی خیالیشان را از پاسخ موشکی متقابل ایران راحت کرده اما بازم باید در صحنه‌ی عمل آن را سنجید. اسراییل به خوبی می‌داند که هشدار ایران به کشور‌های عربی جهت همکاری با اسراییل برای حمله به ایران، اعراب را از این صحنه دور کرده و اسراییل بیشتر روی کمک آمریکایی‌ها حساب می‌کند. 

 

به جهت بررسی موضوع فوق، «انتخاب» گفتگویی انجام داده با محمد خواجویی، مدیرگروه مطالعات لبنان مرکز تحقیقات استراتژیک خاورمیانه، که در ادامه مشروح آن را می‌خوانیم: 

 

 

سه دلیل را می‌توان درباره عدم پاسخ اسراییل مطرح کرد. اول بحث حساسیت این موضوع است که اسراییل را ناچار به بررسی تمامی سناریو‌ها و تحلیل بیشترین منفعت و کمترین هزینه کرده است. پاسخ آخر ایران هم گسترده‌تر، کنترل شده و قدرتمند‌تر بود. شکل مواجهه با این وضعیت و پاسخ اسراییل به ایران و جلوگیری از رفتن ایران به سوی اقدام پرهزینه‌تر، شرایط را برای اسراییل سخت کرده است. دلیل دوم به آمریکا برمی گردد. اسراییل برای این عملیات نیاز به هماهنگی با آمریکا دارد. این عملیات فراتر از جغرافیای نزدیک اسراییل است و می‌تواند ابعاد جنگ را گسترده‌تر کند. تصمیم نهایی باید برای دو طرف رضایت بخش باشد. بین دو طرف البته اختلاف نظراتی وجود دارد؛ گفتگو بین نتانیاهو و بایدن نشان داد که در این گفتگو دو طرف درباره نحوه‌ی مواجهه با ایران، به توافقاتی رسیده‌اند. هماهنگی بین اسراییل و آمریکا به نظر انجام شده است. مسأله سوم که باعث رفتار محتاطانه اسراییل شده است، تمرکز اسراییل در لبنان است. جنگ لبنان برای اسراییل یک نبرد حیاتی است. در مقابل اسراییل، حزب اللهی قرار دارد که قوی‌ترین ضلع عملیاتی محور مقاومت است. اسراییل می‌خواهد تحت هر شرایطی موفق شود و حزب الله را تضعیف کند. 

 

 

کشور‌های عربی و مشخصاً کشور‌های حاشیه خلیج فارس، در ارتباط با تنش ایران و آمریکا، تلاش کردند رویکردی بی طرفانه و ناظر داشته باشند تا کمترین آسیب را ببینند. به همین خاطر شاهد رویکرد فعالانه این کشور‌ها برای تنش نیستیم. اساساً یکی از اهداف سفر عراقچی به این کشور‌ها هم تلاش برای تشویق این کشور‌ها در رسیدن به شرایط آرام بود. در مقابل آن هشدار به این کشور‌ها داده شد که در اقدام اسراییل، آسمانشان را در اختیار آن‌ها قرار ندهد. بنابراین ما شاهد نوعی رویکرد محافظه کارانه کشور‌های عربی هستیم. از نظر کشور‌های عربی این تنش بهتر است که هیچ برنده‌ای نداشته باشد. آن‌ها موافق تغییر بنیادین نظم منطقه نیستند و می‌خواهند تنش به شکلی پایان یابد که معادله مدنظر دو کشور به نتیجه نرسد. 

 

 

تلاش آمریکا افزایش توان پدافندی اسراییل در مقابل ایران و حزب الله و یمن است. اسراییل سامانه‌های موشکی مختلفی دارد. گنبد آهنین، فلاخن داوود و پیکان که هر کدام کارکرد خود را دارند. وقتی اسراییل در شرایط جنگی قرار می‌گیرد و ممکن است تعداد موشک‌های بالایی به آن شلیک شود، کارایی آن‌ها از دست می‌رود. مشخصاً در عملیات وعده صادق 2 شاهد بودیم که موشک‌های هایپرسونیک ایران از سامانه‌های اسراییل عبور کردند و با موفقیت به هدف رسیدند. درست است که تعدادی از آن‌ها نیز سرنگون شدند اما چون جغرافیا اسراییل محدود است، فرودآمدن چند موشک در اسراییل، خسارت جدی به وجود می‌آورد. در چنین شرایطی آمریکا در حال تلاش برای افزایش توان پدافندی اسراییل است. یکی از ویژگی‌های سامانه تاد، شناسایی 5 دقیقه زودتر موشک هاست. یکی دیگر از ویژگی‌های فنی سامانه، رهگیری و شلیک موشک با چند موشک است. قابلیت‌های فنی ویژه‌ای در تاد وجود دارد که قدرت پدافندی اسراییل را بالا می‌برد. یک تحلیل در آمریکا وجود دارد که اگر ایران بخواهد از توان موشکی بیشتری استفاده کند، این سامانه‌ها تا حد زیادی با حملات موشکی مقابله کنند. آمریکا می‌خواهد تحت هر شرایطی، اسراییل برنده معادلات منطقه باشد و خود را احیا کند. اسراییل متحد اول آمریکا در منطقه است و شکست اسراییل، شکست آمریکاست. آمریکا تمام تلاش خود را می‌کند که اسراییل برنده جنگ کنونی باشد. اگر کار به جایی برسد که اسراییل در مرحله ضعف قرار بگیرد، آمریکایی‌ها آماده هستند که مستقیماً به صحنه ورود کنند. 

 

 

حزب الله ضربات بزرگی خورده است. آسیب به هرم فرماندهی، ترور سیدحسن نصرالله، آسیب به ساختار ارتباطی و آسیب به تسلیحات حزب الله، بخشی از این ضربات است. با این وجود اسراییل نتوانسته این دستاورد‌های تاکتیکی را تبدیل به دستاورد استراتژیک کند. شهر‌های شمال اسراییل ناامن‌تر شده و شهر‌های بیشتری مورد هدف حملات موشکی قرار می‌گیرد. حزب الله نشان داده با اندک توانی که برای آن باقی مانده است، هنوز توانایی رویارویی مقابله با اسراییل را برای رساندن به جنگ فرسایشی دارد. ممکن است اسراییل ضربه جدی بزند، اما همین که طرف مقابل اسراییل را ناامن کند، مانع از رسیدن اسراییل به هدف نهایی می‌شود. حمله اخیر حزب الله با پهپاد به حیفا، که گفته می‌شود تا امروز 5 نفر کشته شده‌اند، این عملیات مشخصاً نشان داد که توان حزب الله برای ورود به جنگ فرسایشی، قابل توجه است و نباید حزب الله را درگیر شکست بدانیم. هنوز بدنه حزب الله باقیست و در جنوب لبنان ضرباتی را به اسراییل وارد می‌کنند. حزب الله از طریق کمین در جنوب لبنان نیز اسراییل را دچار چالش می‌کنند. دست کم تا امروز اقدامات حزب الله هزینه‌های زیادی به اسراییل وارد نکرده تا اسراییل با آتش بس کنار بیاید. اسراییل حس می‌کند با ترور نصرالله، می‌تواند ضربات جدی‌تری به حزب الله وارد کند. اقدامات حزب الله هزینه‌هایی به اسراییل وارد کرده اما هنوز نتوانسته توازن را برهم زند. اگر حزب الله مناطق بیشتری را مورد هدف قرار دهد، اسراییل نیز تغییراتی در محاسبات می‌دهد. اسراییل اگر موفق نشود، مسیر بین ایران و عراق و سوریه را قطع خواهد کرد و ضرباتی را نیز متوجه یمن خواهد کرد و حتی امکان ضربه زدن به مقاومت عراق هم وجود دارد. مهم‌ترین سنگر اسراییل، حزب الله است. اگر حزب الله جنگ را فرسایشی کند، اسراییل به سمت قدم‌های بعدی نمی‌رود. بنابراین برای هر دو طرف این نبرد بسیار سرنوشت ساز است و آینده نظم منطقه‌ای در گرو روشن شدن جنگ منطقه‌ای بین لبنان و اسراییل است.