چه زمانی افزایش وزن ناشی از مصرف دارو است؟

برخی داروها می توانند باعث افزایش وزن در برخی افراد شوند. اگر وزن طبیعی دارید، افزایش چند پوندی آن ممکن است مشکل بزرگی نباشد. اما اگر در حال حاضر اضافه وزن دارید، افزایش وزن ممکن است یک مشکل جدی باشد.
به نقل از urmc، افزایش وزن به عوامل مختلفی بستگی دارد و شامل داروی خاص، سن، الگوهای خواب و سایر شرایط پزشکی می شود. ممکن است در طول یک سال فقط چند پوند اضافه کنید. اما برخی از افراد وزن بیشتری مانند 10 یا 20 پوند در چند ماه اضافه می کنند. اگر برای ماه ها یا سال ها نیاز به مصرف دارو داشته باشید، ممکن است وزن زیادی اضافه کنید.

افزایش وزن ناشی از دارو، به خصوص بعد از مصرف انواع خاصی از داروها، غیر معمول نیست؛ به عنوان مثال، بسیاری از استروئیدها می توانند باعث افزایش وزن شوند. داروهایی که مشکلات سلامت روان مانند افسردگی و اسکیزوفرنی را درمان می کنند نیز همینطور هستند.

مردان و زنان در هر سنی می توانند افزایش وزن مرتبط با دارو داشته باشند.

چه چیزی باعث افزایش وزن ناشی از دارو می شود؟
افزایش وزن ناشی از دارو می تواند دلایل زیادی داشته باشد. برخی از داروها ممکن است اشتهای شما را تحریک کنند که باعث می شود بیشتر بخورید و اضافه وزن پیدا کنید. برخی از داروها ممکن است بر متابولیسم بدن شما تأثیر بگذارند که باعث می شود بدن شما کالری را با سرعت کمتری بسوزاند. برخی از داروها ممکن است باعث احتباس آب در بدن شما شوند که باعث می شود حتی اگر چربی اضافی اضافه نکنید، وزن بیشتری پیدا کنید. سایر داروها ممکن است بر نحوه ذخیره و جذب قندها و سایر مواد مغذی توسط بدن شما تأثیر بگذارند.

اگر دارویی باعث خستگی یا تنگی نفس شما شود، ممکن است کمتر ورزش کنید که می تواند باعث افزایش وزن شما شود. برای برخی داروها، محققان دقیقاً مطمئن نیستند که چه چیزی باعث افزایش وزن می شود.

داروهایی که ممکن است باعث افزایش وزن شوند عبارتند از:
داروهای دیابت مانند انسولین، تیازولیدین دیون ها و سولفونیل اوره ها
داروهای ضد روان پریشی مانند هالوپریدول، کلوزاپین، ریسپریدون، اولانزاپین، کوتیاپین و لیتیوم
داروهای ضد افسردگی مانند آمی تریپتیلین، ایمی پرامین، پاروکستین، اسیتالوپرام، سیتالوپرام، میرتازاپین و سرترالین
داروهای صرع مانند والپروات، دیوالپروکس، کاربامازپین و گاباپنتین
داروهای هورمونی استروئیدی مانند پردنیزون یا قرص های ضد بارداری
داروهای کاهش دهنده فشار خون مانند مسدود کننده های بتا مانند پروپرانولول و متوپرولول
توجه به این نکته مهم است که همه داروهای این گروه ها باعث افزایش وزن نمی شوند. به عنوان مثال، داروی دیابت متفورمین ممکن است باعث کاهش وزن شما به جای افزایش وزن شود. توپیرامات (دارویی که برای تشنج و میگرن استفاده می شود) نیز می تواند به کاهش وزن کمک کند.

علائم افزایش وزن ناشی از دارو چیست؟
ممکن است متوجه شوید که از زمان شروع دارو چند پوند اضافه کرده اید. در برخی موارد، این حالت به سرعت اتفاق می افتد. اما در موارد دیگر، کندتر اتفاق می افتد. ممکن است متوجه افزایش وزن خود نشوید تا زمانی که پزشک در یک ویزیت به آن اشاره کند.

بسته به علت افزایش وزن خود، ممکن است علائم دیگری را مشاهده کنید. به عنوان مثال، ممکن است اشتهای شما افزایش یافته باشد، یا ممکن است ورزش کردن برای شما سخت تر شده باشد. اگرچه ممکن است همیشه این علائم دیگر را نداشته باشید.

افزایش وزن ناشی از دارو چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک تغییر وزن شما را با سوابق قرار ملاقات های پزشکی گذشته یادداشت می کند. همچنین ممکن است در مورد تغییرات در عادات غذایی یا ورزش از شما سوال کند. همچنین یک معاینه فیزیکی انجام می دهد تا مطمئن شود افزایش وزن شما نتیجه عامل دیگری مانند احتباس مایعات یا بارداری نیست.

البته همه افزایش وزن ناشی از مصرف دارو نیست. پزشک به لیست داروهای شما نگاه می کند تا ببیند آیا شما داروهایی مصرف می کنید که می تواند باعث افزایش وزن شود. اگر با شروع یکی از این داروها شروع به افزایش وزن کردید، این احتمال وجود دارد که دارو حداقل تا حدی مقصر باشد.

افزایش وزن ناشی از دارو چگونه درمان می شود؟
درمان به وضعیت بستگی دارد. در برخی موارد، پزشک تعویض دارو را توصیه می‌کند که احتمال افزایش وزن را ندارد. این امر به خصوص اگر وزن زیادی اضافه کرده باشید و سلامتی شما تحت تاثیر قرار گرفته باشد محتمل است.

در موارد دیگر، ممکن است امکان قطع مصرف دارویی که باعث افزایش وزن شما می شود وجود نداشته باشد. ممکن است داروی دیگری در دسترس نباشد که بتواند به طور موثر علائم شما را درمان کند. برای مثال، افرادی که مشکلات سلامت روانی خاصی دارند ممکن است تنها به 1 یا 2 دارو خوب پاسخ دهند. در این صورت، ممکن است بتوانید دوز کمتری از دارو را مصرف کنید.

اگر نگران این هستید که یک دارو باعث افزایش وزن شما شده است، با پزشک خود قرار ملاقات بگذارید. هرگز بدون صحبت با او، مصرف دارو را متوقف نکنید. سپس در طول ویزیت، می توانید در مورد تمام انتخاب های درمانی خود صحبت کنید. با هم می توانید مطمئن شوید که مزایای دارو بیشتر از خطرات آن برای شما است.

اگر نیاز به ادامه مصرف دارو دارید، هنوز انتخاب هایی دارید. اپزشک شما ممکن است به شما توصیه کند که به یک متخصص تغذیه و احتمالاً یک روانشناس مراجعه کنید تا به شما کمک کند انتخاب های غذایی بهتری داشته باشید.

ورزش بیشتر نیز می تواند به درمان افزایش وزن کمک کند. محدود کردن حجم وعده های غذایی و آهسته تر خوردن در وعده های غذایی نیز می تواند کمک کننده باشد.

عوارض احتمالی افزایش وزن ناشی از دارو چیست؟
اضافه وزن یک عامل خطر برای بسیاری از مشکلات سلامتی است یا ممکن است مشکلات موجود را بدتر کند این بیماری ها عبارتند از:

دیابت یا اختلال در تحمل گلوکز
آرتروز
فشار خون بالا
بیماری قلبی
سکته
آپنه خواب
بیماری کبد
برخی بیماری های ریوی
ناباروری
سرطان های خاص
مشکلات روانی
نگران نباشید پزشک به شما کمک می کند تا مزایا و معایب دارو را برای خود بسنجید.

برای جلوگیری از افزایش وزن ناشی از دارو چه کنم؟
با پزشک خود در مورد عوارض جانبی احتمالی هر داروی جدید، از جمله افزایش وزن صحبت کنید. اگر این موضوع برای شما نگران کننده است، از پزشک خود بپرسید که آیا ممکن است بتوانید داروی دیگری مصرف کنید که این عارضه جانبی را نداشته باشد. در بسیاری از موارد (نه همه)، ممکن است انتخاب دیگری داشته باشید.

حتی اگر دارویی را شروع کنید که افزایش وزن به عنوان یک عارضه جانبی احتمالی دارد، ممکن است وزن اضافه نکنید. اما ممکن است لازم باشد کمی بیشتر به رژیم غذایی و ورزش خود توجه کنید. اگر عادات غذایی خوب را حفظ کنید و به طور منظم ورزش کنید، ممکن است وزن اضافه نکنید یا فقط مقدار کمی وزن اضافه کنید.

سلامت نیوز