گزارش میدانی از معدن جو طبس: همه چیز ناگهانی اتفاق افتاد

به گزارش شاهد حلاج خبرنگار اعزامی به محل حادثه، این اجساد حدود ساعت 6 صبح و به محض ورود خبرنگاران به محوطه پیدا شد. بی‌سیم‌های حراست که به صدا درآمد آنها به حالت آماده‌باش درآمدند و پشت بی‌سیم گفته شد چهار جسد دیگر پیدا شده و برای بیرون آوردن آنها باید هرچه سریع‌تر آماده شوند.

معدنجو کجاست

معدنجو طبس زیرمجموعه شستا بود که به بخش خصوصی واگذار شد. این معدن در مسیر جاده زغال سنگ طبس واقع شده است. مجموعه زغال سنگ طبس مجموعه بسیار وسیعی است که به گفته کارگران منطقه هرچه به سمت کرمان می‌رود زغال سنگ مرغوب‌تری دارد و دیواره‌ها نازک می‌شود اما هرچه به سمت یزد می‌رود دیواره‌ها کلفت‌تر است و زغال مرغوب نیست. حادثه مرگبار در بخش نامرغوب زغال سنگ اتفاق افتاده است.

معدنجو به صورت سنتی اداره می شد

آنطور که کارگران این معدن می‌گویند ، معدن جو چند سال قبل به بخش خصوصی واگذار شد. این بخش به صورت سنتی اداره می‌شد اما معادن دیگر در جاده زغال سنگ طبس مکانیزه هستند و تونل‌هایی با قطر بسیار بالا دارند و افراد به‌راحتی می‌توانند در آنها رفت و آمد کنند اما این معدن کاملا سنتی اداره می‌شد. به همین دلیل نسبت به معادن دیگر منطقه وضعت نامطلوب داشت.

یکی از کارکنان معدنجو می‌گوید ورودی معدن طوری بود که کارگران باید خم می‌شدند و داخل معدن می‌رفتند.

انفجار چطور رخ داد

یکی از کارکنان معدن که نمی‌خواهد نامی از او برده شود، می‌گوید: آنطور که ما متوجه شدیم انفجار کاملا ناگهانی اتفاق افتاد. اگر بخواهم برایتان واضح توضیح دهم باید بگویم که زیر هر لایه زغال سنگ گاز وجود دارد. وقتی پتک کارگران به زغال‌ها کوبیده می‌شود، این گازها متساعد می‌شود. معمولا گاز بسیار شدید نیست. بگذارید اینطور بگویم که در واقع کارگران همیشه در معرض گاز قرار دارند و دستگاه‌های تهویه هم برای همین همیشه کار می‌کنند. آنچه در روز انفجار رخ داد اینطور بود که شیفت دو که تعویض شد، کارگران شیفت سوم وارد معدن شدند و مشغول کار شدند. به محض اینکه پتک‌ها کوبیده شود، مقدار بسیار زیادی گاز از پشت زغال سنگ متساعد شد و به فاصله چند ثانیه همه جا را گرفت. قاعدتا نباید این اتفاق با این صورت می‌افتاد چون قبل از اینکه لایه‌های زغال سنگ را بکنند در آن چال ایجاد می‌کنند که گاز خارج شود. آنطور که من شنیده‌ام فرصت ایجاد چال هم نبوده است. قضیه خیلی پیچیده شده است. باید صبر کنیم مهندس‌ها بگویند چه شده است. فقط می‌دانم آنقدر حادثه سریع اتفاق افتاد که فرصت فرار یا هر عکس‌العملی از کارگران گرفته شد و انفجار رخ داد.

آیا جرقه باعث انفجار شده است؟

یکی از کارگران می‌گوید: شما تصوری از کار در معدن ندارید. ممکن است یک جرقه باعث این اتفاق شده باشد. حالا می‌گویم جرقه فکر نکنید مثلا کبریت یا هر چیز دیگری، حتی ممکن است اصطکاک بین چند تار مو یا کشیده شدن دو قسمت لباس به هم باعث چنین اتفاقی شود. آنقدر وضعیت حساس است که نمی‌شود متوجه شد دقیقا چه اتفاقی افتاده است.

چند کارگر در معدنجو کار می‌کنند

در هر شیفت کاری در معدن جو تقریبا 800 نفر کار می‌کنند. این معدن از معدود معدن‌هایی است که کارگران آن بومی نیستند. برخی از معادن که هنوز زیر نظر شستا مشغول به کار هستند از کارگران بومی استفاده کرده‌اند اما در این معدن از کارگران غیر بومی استفاده می‌شد. آنها خوابگاه داشتند و بعد از هر شیفت کاری در خوابگاه‌ها استراحت می‌کردند.

کارگرانی که در این معدن کار می‌کردند از مناطق مختلف از جمله شهرهایی شمالی تا زابل و بندرعباس به طبس آمده بودند و هر دو هفته یک بار به خانه‌های خود بازمی‌گشتند و خانواده‌های آنها فعلا در وضعیت خوبی قرار ندارند.

وضعیت معیشت کارگران معدن

یک کارگر معدنجو می‌گوید: شاید باورتان نشود که معدنچیان با حقوق ماهانه 15 میلیون تومان در این وضعیت کار می‌کنند. تنها دلخوشی این است که کارشان سخت و زیان‌آور است. اما معمولا قبل از اینکه به بازنشستگی برسند از کار افتاده می‌شوند. بعد از 5 یا 6 سال اگر زیر آور نمیرند و زنده بمانند قلب و ریه از کار می‌افتد. من از کسانی هستم که ریه‌ام تا 50 درصد آسیب دید و من را از کار افتاده کردند. وضعیت کارگران معدن بسیار بسیار وضعیت سختی است.