ویروس تنبل؛ تهدید جدید بیماری پشه‌ای

فرادید: اخیراً ویروس اوروپوش که برخی رسانه‌ها آن را «ویروس تنبل» می‌نامند، در مسافران اروپایی که از قاره آمریکا به خانه باز گشتند، دیده شده است.

بیماری ویروس اوروپوش (Oropouche)، یک بیماری زیکامانند که در قاره آمریکا گسترش یافته، نخستین بار در اروپا شناسایی شده و برخی افراد در اسپانیا، ایتالیا و آلمان را مبتلا کرد.

در همین حال، مقامات در حال بررسی این موضوع هستند که آیا این ویروس ممکن است مانند ویروس زیکا بارداری را با مشکل مواجه کند یا خیر. (ویروس زیکا توسط پشه‌ای موسوم به «آئدس آیگیپتی» (حشره مصری) منتقل می‌شود که ناقل بیماری‌های دیگری از جمله تب زرد و تب دنگی نیز هست.)

به گفته مرکز اروپایی پیشگیری و کنترل بیماری (ECDC) در ژوئن و ژوئیه، ۱۹ مورد بیماری ویروس اوروپوش در اروپا میان مسافرانی که از کوبا یا برزیل بازگشته بودند شناسایی شد. این بیماری توسط ریزپشه‌ها (نوعی مگس گزنده) و همچنین پشه‌های معمولی به انسان سرایت می‌کند.

این آژانس در ارزیابی ریسکی که روز ۹ آگوست منتشر شد گفت: «پیش‌شناخت برای بهبودی این بیماری هنوز خوب است و پیامد‌های کشنده فعلا بسیار نادر هستند.»

ویروس اوروپوش می‌تواند علائمی شبیه زیکا از جمله تب ناگهانی، درد‌های عضلانی، حساسیت به نور، چشم درد، استفراغ و کهیر ایجاد کند. تقریباً در ۴٪ موارد، ویروس می‌تواند سیستم عصبی را آلوده کند و سبب التهاب در اطراف نخاع و مغز یا داخل خود مغز شود. با این حال، بیشتر افراد طی چند روز تا یک ماه بهبود می‌یابند.

نخستین موارد ابتلا به «ویروس تنبل» در اروپا؛ یک بیماری «پشه‌ای» جدید

جانور موسوم به «تنبل» احتمالا میزبان اصلی این ویروس است

اما به تازگی، برزیل موارد انگشت‌شماری را گزارش کرده که محققان مشکوک هستند در دوران بارداری از مادر به جنین منتقل شده باشند. این عفونت‌ها به طور آزمایشی با پیامد‌های ضعیفی مرتبط بودند، از جمله مشکلات بارداری (سقط جنین، سقط خودبه‌خودی) و کوچک‌سری که سبب می‌شود سر نوزاد بسیار کوچک‌تر از حد متوسط باشد.

با این حال، به دلیل محدودیت در داده‌ها، ارتباط بین نتایج ضعیف بارداری و ویروس اوروپوش هنوز تایید نشده است. CDC ایالات متحده و سازمان بهداشت پان آمریکا در حال حاضر در حال بررسی خطرات احتمالی هستند.

ویروس اوروپوش نخستین بار سال ۱۹۵۵ در ترینیداد و توباگو شناسایی شد و از آن زمان موجب شیوع در کشور‌های مختلف در آمریکای جنوبی، آمریکای مرکزی و دریای کارائیب شده است. تا به امروز، شیوع این بیماری در برزیل، بولیوی، کلمبیا و پرو گزارش شده و کوبا نخستین موارد شناخته‌شده‌ی خود را نیز گزارش کرده است.

انتقال مستقیم ویروس از فردی به فرد دیگر هرگز گزارش نشده است. در عوض، مردم معمولاً این بیماری را از یک گونه موش به نام Culicoides paraensis می‌گیرند. افزون بر این، تعداد انگشت‌شماری از گونه‌های پشه می‌توانند حامل ویروس باشند و آن را به مردم منتقل کنند.

ECDC در ارزیابی خطر خود اشاره کرده ریزپشه‌هایی که این بیماری را گسترش می‌دهند در اروپا یافت نشدند و تا به امروز، شواهدی مبنی بر توانایی ریزپشه‌ها یا پشه‌های اروپایی برای انتقال ویروس، پیدا نشده است. این فقدان شواهد به علاوه‌ی این واقعیت که ویروس بین مردم سرایت نمی‌کند، احتمال ابتلای محلی به این بیماری را در اروپا بسیار بعید می‌کند.

با این حال، خطر ابتلا به این بیماری در سطح بین‌المللی «متوسط» است و ECDC توصیه می‌کند افرادی که به مکان‌هایی سفر می‌کنند که ویروس اوروپوش در آنجا گسترش یافته، اقدامات احتیاطی را انجام دهند که شامل استفاده از دافع حشرات و پوشیدن پیراهن‌های آستین بلند و شلوار‌های بلند هنگام بیرون رفتن می‌شود و همچنین خوابیدن در پشه‌بند در اتاق‌هایی که پنجره‌های توری‌دار یا تهویه مطبوع ندارند. هیچ واکسنی برای این ویروس وجود ندارد.

اگرچه خطر ابتلا به ویروس اوروپوش در دوران بارداری هنوز مشخص نشده، ویروس زیکا (که در صورت ابتلا در بارداری خطرات روشنی دارد) در همان مناطق پخش می‌شود. بنابراین، بنا به گفته ECDC، نکات ایمنی یکسان برای جلوگیری از هر دو عفونت باید اعمال شود.

در برخی تیتر خبر‌ها از ویروس اوروپوش به عنوان ویروس تنبل یا تب تنبل یاد کرده‌اند. این نام‌گذاری به این دلیل است که حیوانی موسوم به تنبل گلو رنگ‌پریده (Bradypus tridactylus) ممکن است میزبان اصلی ویروس باشد و حشرات آن را از تنبل‌ها به انسان و پشت سر منتقل کنند.

با این حال، میزبان‌های حیوانی اصلی ویروس اوروپوش هنوز تایید نشدند. چند رقیب به غیر از تنبل‌ها هستند از جمله پرندگان وحشی مختلف و چند نخستی مانند میمون کاپوچین یا شنل‌پوش (سبوس) و میمون جیغ‌کش (Alouatta).