هوش جامع مصنوعی در راه است؛ در مورد آن و لحظه تکینگی فناوری چه می‌دانیم؟

یورو نیوز: جانت آدامز مدیر ارشد عملیاتی در شرکت «سینگولاریتی نت» که هدف آن ایجاد یک شبکه جهانی از خدمات هوش مصنوعی است، در مقاله‌ای برای یورونیوز می‌نویسد که رایانه‌ها به طور اجتناب ناپذیری از هوش انسان پیشی خواهند گرفت و این لحظه سریع‌تر از پیش‌بینی‌ها فرا خواهد رسید. مقاله این کارشناس در پی می‌آید.

در سال ۲۰۲۴ به سر می‌بریم و هوش مصنوعی عمیقاً با زندگی ما تنیده شده است. هوش مصنوعی در حال ایجاد تغییرات گسترده در جنبه‌های مختلف زندگی امروزی ما است؛ از شرکت نرم افزاری انویدیا که با تراشه هوش مصنوعی جدید خود به سومین شرکت با ارزش در ایالات متحده تبدیل شده تا حوزه‌هایی همچون غربالگری سرطان سینه، همه و همه با هوش مصنوعی سر و کار دارند.

این یک دوره زمانی کاملا هیجان‌انگیز برای بشریت است چرا که محدودیت‌های گذشته را پشت سر گذاشته و در حال کشف این هستیم که هوش مصنوعی می‌خواهد ما را به کجا‌ها ببرد.

مرحله بعدی چیست؟

به گفته بسیاری از کارشناسان، مرحله بعدی ممکن است نقطه عطفی باشد که ما را به «تکینگی فناوری» (technological singularity) برساند و این یعنی لحظه‌ای که رایانه‌ها می‌توانند از انسان‌ها پیشی بگیرند.

این رویداد هم فرصت‌های جدید و هم تهدید‌های قابل توجهی را برای بشریت به همراه خواهد داشت.

این مفهوم که به عنوان «هوش جامع مصنوعی» یا «ای‌جی‌آی» نیز شناخته می‌شود، اولین بار توسط دکتر بن گورتسِل سر زبان‌ها افتاد. با توجه به سرعت فعلی پیشرفت‌ها در این زمینه، گورتسِل پیش‌بینی می‌کند که هوش جامع مصنوعی تا سال ۲۰۲۷ به منصه ظهور برسد. در نتیجه طولی نمی‌کشد که شاهد به ثمر نشستن این دوره جدید باشیم.

برخلاف هوش مصنوعی محدودی که در حال حاضر مورد استفاده قرار می‌گیرد، هوش جامع مصنوعی این توانایی را خواهد داشت که دانش را از یک محیط گرفته و آن را به روشی تقلیدی و بسیار نزدیک به رفتار انسانی، بر سایر حوزه‌ها اعمال کند.

به این ترتیب، ظهور هوش جامع مصنوعی در کل نویدبخش تحولی برای جامعه است. در واقع، اگر کاربرد‌های گسترده آن را در نظر بگیریم، این پتانسیل را دارد که یکی از بهترین چیز‌هایی باشد که تا به حال برای جامعه اتفاق افتاده است.

اما چقدر به آن نزدیک هستیم و این برای کل بشریت چه معنایی دارد؟

تا به امروز چه اقداماتی انجام شده است؟

دانشمندان هم اکنون در حال بررسی طیف گسترده‌ای از روش‌ها برای توسعه هوش جامع مصنوعی هستند، بدون اینکه هیچ مسیر واحدی برای به ثمر رساندن آن تضمین شده باشد.

سازمان‌ها و افراد مختلف تکنیک‌های متفاوتی دارند و هیچ درست یا نادرستی در این مسیر وجود ندارد، فقط به این بستگی دارد که چه کسی می‌تواند آن را اول از همه ایجاد کند.

یکی از رویکرد‌ها برای توسعه هوش جامع مصنوعی بر سطح شناختی متمرکز است. این مستلزم تجزیه و تحلیل نحوه عملکرد شبکه‌های مغز انسان و سپس بازآفرینی این فرآیند‌ها از نظر فناوری است.

این به معنای ساختن یک مدل شناختی از بن و پایه، ولی با دقت نزدیک به سطوح انسانی است.

رویکرد دیگر برای دستیابی به هوش جامع مصنوعی شامل تمرکز بر سطح مغز است. بدین صورت که دانشمندان بر اساس درک کنونی ما از مغز انسان، شبکه‌های دینامیکی غیرخطی پیچیده و خود-سازمانده ایجاد می‌کنند.

سپس پاسخ‌های مختلف به محرک‌ها مورد آزمایش قرار می‌گیرند تا دانشمندان ببینند چقدر به قدرت شناخت واقعی نزدیک شده‌اند.

کار فعلی شرکت «سینگولاریتی نت» نسبت به هوش جامع مصنوعی نتیجه سال‌ها تجربه تحقیقاتی است. این شرکت در حال حاضر اکوسیستم گسترده‌ای از پروژه‌ها را بر روی پلتفرم خود دارد که همه در جهت کاربرد‌های مختلف هوش جامع مصنوعی کار می‌کنند.

یکی از این پروژه‌های شاخص، مدل یادگیری زبان عصبی- نمادین (ال‌ال‌ام) به نام «زرقا» است. این ابزار این پتانسیل را دارد که از قابلیت‌های مدل‌های معمولی مانند چت جی‌پی‌تی پیشی بگیرد و به کاربران مزه نزدیک شدن به هوش جامع مصنوعی را بچشاند. باید گفت که کاربرد‌ها و نتایج مثبت آن بی حد و حصر هستند.

تاثیر هوش جامع مصنوعی بر بشریت

درک تفاوت‌های بین انسان‌ها و سیستم‌های هوش جامع مصنوعی چالش‌برانگیز است، زیرا ماهیت دقیق آن هنوز ناشناخته است. تمام تحقیقات کنونی به زودی راهی رو به جلو ایجاد خواهند کرد، و ما چیز‌های بیشتری در مورد اینکه چگونه ای‌جی‌آی و انسان‌ها می‌توانند با هم کار کنند، خواهیم فهمید.

تاثیر هوش جامع مصنوعی بر انسان امیدوارکننده است، چرا که مزایای بالقوه آن در حال حاضر آشکار شده است. به عنوان مثال، هوش جامع مصنوعی می‌تواند بینش‌های ارزشمندی برای رسیدگی به تغییرات آب و هوا یا پیشبرد تحقیقات سرطان ارائه دهد. کما اینکه شرکت Rejuve.Biotech در حال حاضر روی ادغام هوش مصنوعی در غربالگری سرطان ریه کار می‌کند و هوش جامع مصنوعی می‌تواند این تلاش‌ها را به یک مرحله بالاتر وارد کند.

یک نکته کلیدی این است که هوش جامع مصنوعی باید برای همه بشریت قابل دسترسی باشد، نه اینکه توسط هر فرد یا سازمانی کنترل شود. ما باید از ساختار‌های قدرت متمرکز در دوران انقلاب عصر صنعتی فراتر برویم و تمرکززدایی را در توسعه و هوش جامع مصنوعی در اولویت قرار دهیم. این رویکرد در تعریف نقش هوش جامع مصنوعی برای انسان و اطمینان از تمایز آشکار بین انسان و ماشین بسیار مهم خواهد بود.

واقعیت این است که زمانی فرا می‌رسد که کامپیوتر‌ها از هوش انسان پیشی می‌گیرند و این لحظه سریع‌تر از آنچه بسیاری از کارشناسان پیش بینی می‌کنند نزدیک می‌شود.

رسالت ما در سینگولاریتی نت این است که هوش جامع مصنوعی را به ایمن‌ترین شکل ممکن توسعه دهیم تا زندگی همه را بهبود بخشد.

ما پیش‌بینی می‌کنیم که هوش جامع مصنوعی بسیاری از مسائل اجتماعی مدرن ما را حل خواهد کرد، پتانسیل‌های آن بی‌پایان است و من مشتاقانه منتظرم ببینم در این سفر به کجا خواهیم رفت.