پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : سکته گرمایی، یکی از شایع‌ترین عارضه های گرمازدگی است که با افزایش شدید دما، سلامت افراد را تهدید می‌کند. این عارضه براثر گرم شدن بیش از حد بدن به دلیل قرار گرفتن طولانی‌مدت یا فعالیت فیزیکی زیاد در دمای بالا رخ می‌دهد و در ماه‌های تابستان بسیار رایج است.
فردی که دچار سکته گرمایی شده، اگر در مدت ۳۰ دقیقه بدنش خنک نشود و به دمای طبیعی نرسد، امکان این که جانش به خطر بیفتد، خیلی بالاست.
سکته گرمایی، یکی از شایع‌ترین عارضه های گرمازدگی است که با افزایش شدید دما، سلامت افراد را تهدید می‌کند. این عارضه براثر گرم شدن بیش از حد بدن به دلیل قرار گرفتن طولانی‌مدت یا فعالیت فیزیکی زیاد در دمای بالا رخ می‌دهد و در ماه‌های تابستان بسیار رایج است.
این حالت، جدی ترین شکل آسیب گرمایی و گرمازدگی است و زمانی علائم آن بروز می‌کند که دمای بدن به ۴۰ درجه سانتیگراد یا بالاتر برسد. وقتی شخص زمان زیادی در آفتاب یا هوای گرم بماند، بدنش آب زیادی از دست می‌دهد و کم‌آب می‌شود. در این شرایط بدن فرد ممکن است دیگر عرق نکند و این نشان می‌دهد که بدن دیگر نمی‌تواند خود را خنک کند. به این ترتیب شخص دچار سکته گرمایی می‌شود. کارشناسان می‌گویند اگر فرد دچار سکته گرمایی در مدت ۳۰ دقیقه تنش خنک نشود و به دمای طبیعی نرسد، امکان این که جانش به خطر بیفتد، خیلی بالا است.
سکته گرمایی، آخرین مرحله از گرمازدگی است و نیاز به مداخلات و اقدامات اورژانسی دارد. چون می‌تواند به سرعت به مغز، قلب، کلیه‌ها و عضلات آسیب برساند. هرچه درمان به تأخیر بیفتد، آسیب‌های بیشتری به بدن وارد می‌شود و احتمال عوارض جدی‌تر یا مرگ فرد بالا می‌رود.
علائم سکته گرمایی
به گفته متخصصان اورژانس، گرمازدگی ۴ مرحله شامل استرس گرمایی، خستگی گرمایی، گرمازدگی و سکته گرمایی دارد که سکته گرمایی، چهارمین و آخرین و درنتیجه خطرناک‌ترین مرحله آن است.
هر یک از این مراحل علائمی خاصی دارند؛
در مرحله استرس گرمایی فرد علائمی مانند سرگیجه، ضعف، حالت تهوع، تشنگی و سردرد را احساس می‌کند.
در مرحله خستگی گرمایی فرد علائمی همچون عرق کردن شدید، خستگی، قرمز شدن پوست، گرگرفتگی، اسپاسم عضلات به همراه درد، سردرد یا سرگیجه خفیف و حالت تهوع را تجربه می‌کند..
در مرحله گرمازدگی فرد با علائمی مانند رنگ‌پریدگی، عرق شدید، تهوع، اسهال و استفراغ، جوش‌های ریز، سردرد، گرفتگی عضلات، خستگی، ضعف، تشنگی شدید، سرگیجه، تنگی نفس، تکرر ادرار و ادرار تیره‌رنگ، از دست دادن تمرکز، تورم خفیف پا، مچ پا یا انگشتان دست و از دست دادن هوشیاری مواجه می‌شود.
مرحله سکته گرمایی اما با ضربان ضعیف قلب، تنفس سریع، عرق نکردن با وجود گرمای شدید، افزایش شدید دمای بدن، قرمز شدن پوست، حالت تهوع، سردرد و سرگیجه، تاری دید، تغییرات خلقی و پرخاشگری، عدم تعادل، هذیان‌گویی و از دست دادن هوشیاری همراه است. اگر این مرحله شدید باشد یا بیمار با تاخیر به مراکز درمانی برسد، می‌تواند به ارگان‌های بدن آسیب بزند و حتی به کما و مرگ فرد منجر شود. فردی که این علائم را دارد، اگر تا ۳۰ دقیقه دمای بدن فردِ دچار سکته گرمایی به حد طبیعی نرسد و حالش در این بازه زمانی بهتر نشود، به احتمال زیاد وارد مرحله سکته گرمایی می‌شود.
اقدامات مهم
در سکته گرمایی، مکانیزم‌های خنک‌کننده بدن از کار می‌افتند و این می‌تواند منجر به آسیب جدی به اندام‌ها و حتی مرگ شود.
اگر کسی در پیرامون شما مشکوک به سکته گرمایی شد، باید فوراً با اورژانس تماس بگیرید و تا رسیدن کمک‌های پزشکی، تلاش کنید دمای بدن فرد را کاهش دهید. این کار را می‌توانید این طور انجام دهید؛
فرد را محیطی خنک ببرید،
پاهایش را کمی بالاتر از سطح زمین قرار دهید،
روی پوست بدنش آب خنک اسپری یا افشانه کنید،
کمپرس سرد روی نواحی مختلف بدنش بگذارید،
تنفس او را مدام بررسی کنید.
اگر شخص دچار سکته گرمایی شد، باید در مدت ۳۰ دقیقه بدنش را خنک کرد تا سلامتی‌اش در خطر جدی نیفتد. در این ۳۰ دقیقه قاعدتا اورژانس هم باید از راه برسد و مداخلات لازم را برای نجات جان چنین فردی انجام دهد.
فرق سکته گرمایی با گرمازدگی
اما چرا این عارضه به سکته معروف است؟ چه شباهتی بین این عارضه فصل تابستان و سکته قلبی یا مغزی وجود دارد؟ سوال مهم‌تر این که سکته گرمایی دقیقا چه تفاوتی با گرمازدگی دارد؟
اصطلاح "سکته گرمایی" به این دلیل استفاده می‌شود که از نظر ناگهانی و بحرانی بودن شرایط، وضعیت مشابهی با سکته قلبی یا سکته مغزی دارد. در هر دو حالت، سکته به وقوع ناگهانی و جدی یک بحران پزشکی اشاره دارد که نیاز به مراقبت فوری دارد.
در سکته گرمایی، بدن سریع نمی‌تواند دمای خود را تنظیم کند و همین منجر به افزایش خطرناک دمای بدن و نقص در عملکرد سیستم‌های حیاتی بدن می‌شود. این وضعیت می‌تواند به سرعت بحرانی و شود و جان فرد را به خطر بیندازد. دقیقا مثل سکته‌های قلبی و مغزی که ناگهانی و جدی هستند و می‌توانند مرگبار باشند.
اما تفاوت اصلی بین سکته گرمایی و گرمازدگی در شدت علائم و خطرات آنها و مکانیزم‌های دفاعی بدن است. هرچند گرمازدگی هم خطرناک است و می‌تواند مرگ فرد را در پی داشته باشد، اما یک وضعیت کم‌خطرتر است که در صورت عدم درمان سریع می‌تواند به سکته گرمایی منجر شود. در حالی که سکته گرمایی، یک وضعیت اورژانسی و مرحله آخر گرمازدگی است و می‌تواند به قیمت مرگ فرد تمام شود.
در گرمازدگی، درمان سریع معمولا اثربخش‌تر است اما در سکته گرمایی ممکن است زمان طلایی (۳۰ دقیقه) برای برگرداندن دمای بدن فرد به حالت طبیعی و درمان هم جوابگو نباشد و فرد جان خود را از دست بدهد.
همشهری آنلاین