ده هزار مگاوات کمبود برق در تابستان امسال داریم که معادل ۱۲ درصد نیاز کل برق کشور است / شهرک‌های صنعتی به طور رندوم یک روز در هفته تعطیل هستند

دوباره تابستان فرا رسید و قطعی برق خود را به نمایش گذاشت. برخی در این بین مدعی‌اند که صنایع دچار آسیب‌های جدی از بابت قطعی برق شده‌اند و تمامی بحران‌های اقتصادی‌شان ناشی از این مسأله است؛ برخی نیز در مقابل مدعی‌اند که صنایع پشت سر ناترازی برق پنهان شده تا ضعف‌های اقتصادی‌شان نمایان نشود.
 
محمد عنایتی، کارشناس انرژی صنعت، درباره ناترازی انرژی در صنایع به «انتخاب» گفت: ناترازی تبدیل به یک واژه کلی تبدیل شده است. اما اگر بخواهیم‌ دقیق صحبت کنیم، ما یک ناترازی توان و یک ناترازی انرژی داریم. ناترازی توان می‌گوید که در لحظه صد مگاوات برق نیاز داریم اما نود مگاوات تولید می‌کنم. انرژی تجمیع انرژی تولیدی است که کمبود آن ناترازی انرژی محسوب می‌شود. ما در سال 1400 با ناترازی از نوع انرژی مواجه بودیم. ما حتی اگر نیروگاه‌هایی برای تأمین پیک می‌داشتیم، انرژی لازم را نداشتم اما ناترازی امسال نوعی از ناترازی توانی است. ناترازی انرژی در سال 1403 نداریم اما ناترازی توانی برق  داریم. برآورد‌ها ده هزار مگاوات کمبود برق در تابستان امسال است که معادل 12 درصد نیاز کل برق کشور است.
 
وی درباره تعطیلی صنایع بیان کرد: ناترازی توانی مسأله نفی‌شدنی نیست. وزارت نیرو می‌گوید خواهان به صفر رساندن اثر ناترازی بر صنایع و اقتصاد ایران است. شهرک‌های صنعتی به طور رندوم یک روز در هفته تعطیل هستند. دولت می‌گوید شهرک‌ها در حالت عادی ۶ روز فعال هستند. مثلا من سه شنبه برق شما را قطع می‌کنم، شما جمعه کار کنید. تا امکان جبرا داشته باشند. دولت می‌گوید من ناترازی را می‌پذیرم، اما هدف این است که اثر آن را کم کنم. الان در شهرک‌های صنعتی ما هفته‌ای یک روز تعطیلی وجود دارد اما دو روز تعطیلی تکذیب شده است.
 
او افزود: افزایش مصرف به خودی خود مفهوم بدی نیست. شما می‌توانید اقتصاد در حال توسعه داشته باشید، برق هم زیاد شود. مشکل این است که برق را در بخش مولد مصرف نکنیم. انتقاد من این است که ناترازی برق قطعاً جز بحران‌های صنعت ماست اما قطعاً مسأله اولشان نیست. ما کاهش تولید داریم، اما صرفاً به واسطه برق نیست. مثلاً فولادی‌ها اگر برق بیشتر می‌گرفتند هم بیشتر نمی‌توانستند تولید کنند. نیرو انسانی و مجوز و تجهیزات و بازار هم بر روی تولید مؤثر است. فولاد خوزستان یک نمونه است که می‌گوید از ناترازی آسیب دیده است.
 
عنایتی درباره نقش برق در کاهش تولید صنایع فولادی اظهار داشت: فولاد خوزستان در سه ماه اول سال محدودیت برق نداشته است؛ 88 درصد از آهن اسفنجی تولیدی‌اش را نتوانسته بفروشد. شما آمار خوداظهاری فولاد را ببینید که در سه ماه اول چقدر فروش و صادرات داشته است. برق پوشش ناکارآمدی برخی صنایع هم شده است. شهریور 1402 موجودی انبار صنایع فولادی ما شامل تیرآهن، میلگرد و... 16.1 میلیون تن بوده است. بعد از آن هیچ نهادی نیست که آمار بدهد اما برآورد‌های صنعت نشان می‌دهد که وضعیت افزایشی بوده است. شهریور 1401، نزدیک 8 میلیون تن ذخیره داشته‌ایم و نشان می‌دهد که ارزش موجودی انبار صنایع به 9 میلیارد دلار رسیده است. یعنی 9 میلیارد دلار آلودگی به محیط زیست تزریق کرده‌اند، برق مصرف کرده‌اند اما حتی نتوانستند آن را بفروشند. پولی که ما در کره داشتیم 7 میلیارد دلار بود اما اینجا فقط 9 میلیارد دلار در انبار‌های صنعت فولاد ما خاک می‌خورد. طبق اعلام بانک جهانی ما دچار رکود اقتصادی هستیم که از ناترازی مهم‌تر است. این حرف‌ها برای دفاع از برق نیست، عده‌ای می‌گویند، پای این آدم که نامش اقتصاد ایرات است لنگ است، من می‌گویم پایش در حال بهبود است، مسئله قلب این آدم است که ایراد دارد و کسی نمی‌بیند و همه به پا می‌پردازند. سه درصد صنعت سیمان ما در نهضت ملی مسکن مصرف می‌شود و این نشان می‌دهد که صنعت خوابیده است. دیپلماسی منطقه‌ای ما اگر می‌خواهد کار کند، اینجا باید کار کند و به صادرات سیمان و آهن بپردازد. در یک ماه اخیر طبق آمار انجمن فولاد، 50 درصد کاهش صادارت داشته‌ایم. می‌گویند به خاطر برق کاهش تولید داشتیم، به نظر من برق مسئلع نیست و مشکل جای دیگر است.
 
عنایتی در رابطه با کاهش مصرف خانگی و افزایش مصرف برق صنایع گفت: هیچکس نمی‌تواند ناترازی توانی برق را نفی کند، ما در سال 1400، نزدیک 15 هزار مگاوات ناترازی برق داشتیم، امروز 10 هزار مگاوات ناترازی داریم. عمق ناترازی از ۲۴ درصد نیاز به ۱۲ درصد نیتزرسیده است. همه می‌گویند برق صنعت را قطع کرده‌اند و به خانه داده‌اند؛ در حالیکه دقیقاً عکس اتفاق افتاده است. 1402 نسبت به 1400، به واسطه تغییر نظلم تعرفه برق و نظامات انگیزشی نزدیک 20 درصد کاهش مصرف برق خانگی داشتیم. اما 25 درصد رشد مصرف صنایع داشتیم. مردم در سه سال اخیر صرفه‌جویی کردند اما صنعت برق بیشتری مصرف کرد.