در دهه آینده، اول تهران دوم البرز و سوم قم دچار بحران آبی می‌شوند / حدود ۹۰ میلیارد مترمکعب از آب کشور را به کشاورزی می‌دهیم؛ باید طی سال‌های آینده مصرف آب کشاورزی را به ۵۰ میلیارد مترمکعب کاهش دهیم

بحران‌های آبی طی سال‌های اخیر، منجر به افزایش فرونشست و مهاجرت‌های منطقه‌ای شده است. این مسأله در خراسان، اصفهان، اطراف تهران و یزد، نشانه‌های قابل توجهی از خود به جا گذاشته است. پزشکیان نیز در حوزه محیط زیست، میراثی از ویرانی را تحویل می‌گیرد که باید با نگاهی واقعی به مسائل آن بپردازد.

مهدی قمیشی، استاد آب دانشگاه اهواز، درباره بحران‌های کمبود آب در سال‌های اخیر به «انتخاب» گفت: امسال وضعیت آبی کشور معمولی است؛ مقداری در آمار کلی پایین‌تر از سال قبل هستیم اما سال آبی 1402-1403 وضعیت تقریباً معمولی داریم. ما در نقشه‌ی راه آب کشور و برنامه‌ریزی منابع آب مشکل داریم. متأسفانه تمام آب را صرف امور توسعه‌ای می‌کنیم، لذا اولین نقطه‌ای که فراموش شده و در آن مشکل هم زیاد داریم موضوعات زیست محیطی است. این موضوعات کار دست کشور می‌دهد. خشکی دریاچه ارومیه، شور شدن تالاب شادگان، فرونشست زمین در 400 دشت کشور، کانون‌های ریزگرد در اصفهان و... نشان می‌دهد که حق محیط زیست خورده شده است.

او افزود: از نظر علمی، 40 درصد آب را باید صرف توسعه و صنعت و شرب و بهداشت کرد. اگر 100 میلیارد مترمکعب آب سالیانه داشته باشیم، تنها مجاز هستیم 40 میلیارد آن را برای مصارف توسعه‌ای استفاده کنیم. الان در حال استفاده از تمامی منابع آب برای مصارف توسعه و شهری هستیم. آبی که باید به وظایف اکوسیستمی می‌رسید، از چرخه خارج شده است.

وی درباره نقش کشاورزی در کمبود آب بیان کرد: در کشور ما مسأله اصلی کشاورزی است. ما حدود 90 میلیارد مترمکعب از آب کشور را به کشاورزی می‌دهیم، 10 میلیارد هم صرف صنعت و شهر‌ها می‌شود. دولت باید مصرف آب در کشاورزی را با تغییر الگو کشت کاهش دهد. ما باید طی سال‌های آینده مصرف آب کشاورزی را به 50 میلیارد مترمکعب کاهش دهیم.

قمیشی درباره تنش آبی در استان‌های مرکزی کشور گفت: اگر بخواهیم استانی بررسی کنیم، در هیچ استان و حوزه آب خیزی مشکل تأمین آب شرب و بهداشت در خود حوزه نداریم. آبی که در حوزه‌ها هست، توانایی تأمین آب مورد نیاز آب زیست محیطی آن منطقه را دارد. مسأله اساسی بخش کشاورزی است. مناطق مختلف کشور، مازاد آبی که دارند را می‌توانند در کشاورزی به کار بگیرند. هیچ حوزه‌ای در کشور نداریم که زمین‌های قابل کشت آبی‌اش را بدون تنش آبی تأمین کند. خوزستان هم که آب زیادی دارد، به هیچ وجه با این آب‌های ورودی، زمین‌هایش قابل کشت را تأمین کند. ما 3 میلیون هکتار زمین قابل کشت در خوزستان داریم اما بیش از1.5 میلیون هکتار را نمی‌توانیم زیر کشت ببریم. از نظر بحران اگر بخواهیم 3 استان را نام ببریم که در دهه آینده دچار مشکل می‌شوند؛ اول تهران دوم البرز و سوم قم که دچار بحران می‌شوند. استان تهران به خاطر جمعیت، از نظر آب شرب در مشکل قرار می‌گیرد.