رتینول چیست و چه کاربردی دارد؟

رتینول چین‌وچروک‌ها و خطوط ریز را کاهش می‌دهد زیرا پوست را تحریک به کلاژن‌سازی می‌کند.
هر کس که به حوزه پوست و زیبایی علاقه‌مند باشد تا الان با رتینول آشنا شده است. این ماده ترکیبی پرطرفدار اکنون مدتی است که به‌عنوان راه‌حل پوستی صاف‌تر، جوان‌تر و با خطوط کمتر مورد توجه قرار گرفته، اما توصیه به استفاده از آن بدون هشدارهای بجا نیست.

در واقع، کمیسیون اتحادیه اروپا اخیرا پیشنهاد اعمال محدودیت‌های سختگیرانه‌تر در مورد این ماده محبوب مراقبت از پوست را مطرح کرده است‌ــ ممنوعیت استفاده از میزان بالاتر از غلظت‌های خاص تا عوارض جانبی ناخواسته کاهش پیدا کند. اگر رتینول بدون لحاظ احتیاط‌های لازم استفاده شود، بروز جوش‌های پوستی، قرمزی، و حساسیت همگی در این فهرست قرار دارند.

اما این ماده پرطرفدار اگر به‌صورت ایمن استفاده شود، در واقع چه‌ کار می‌کند و چرا در صنعت محصولات مراقبت از پوست تا این اندازه محبوب شده است؟ خب، ما نه از یک، نه از دو، بلکه از چهار متخصص پرسیدیم تا به همه سوال‌های مهم شما پاسخ بدهیم، پس آنچه در ادامه می‌آید را بخوانید تا متوجه شوید.

رتینول چیست؟
عروج جاوید، داروساز مشغول به کار در لوک‌فنتستیک (Lookfantastic)، می‌گوید: «رتینول نوعی رتینویید مشتق از ویتامین ای است. این ماده ترکیبی مفید برای پوست بسیار مورد توجه قرار گرفته است زیرا می‌تواند به بهبود بسیاری از مشکلات پوستی کمک کند از جمله کاهش استحکام پوست، خطوط ریز و چین‌وچروک‌هایی که اغلب در پوست‌های به‌ظاهر مسن‌تر دیده می‌شود، پوست مستعد آکنه، غیریکنواختی رنگ پوست و به‌طور کلی پوستی که کدر و فاقد درخشندگی به نظر می‌رسد.»

دکتر دریک فیلیپس، متخصص پوست که در زمینه آکنه، روزاسه، بثورات، و سرطان پوست تخصص دارد، می‌افزاید که «تقریبا هر کسی می‌تواند از فواید رتینویید در برنامه مراقبت از پوستش بهره‌مند شود، و نکته کلیدی این است که از مقدار کم شروع کنید و به‌تدریج با مرور زمان افزایش دهید.»

رتینول چه کار می‌کند؟
دکتر جینا یو، متخصص پوست و مدیر پزشکی و موسس کلینیک تخصصی پوست میلین ایکس دکتر جینا یو (Maylin x Dr Jinah Yoo)، توضیح می‌دهد: «استفاده از رتینول در برنامه مراقبت از پوست فواید متعددی دارد. رتینول چین‌وچروک‌ها و خطوط ریز را کاهش می‌دهد زیرا پوست را تحریک به کلاژن‌سازی می‌کند که بهبود انعطاف و استحکام پوست کمک می‌کند، و در نهایت بروز چین‌وچروک‌ها و خطوط ریز را کاهش می‌دهد. رتینول وقتی مرتب استفاده شود، بافت کلی پوست را نیز بهبود می‌بخشد و با افزایش چرخش و فعالیت سلولی و لایه‌برداری، به پوستی صاف‌تر و رنگ پوست یکنواخت‌تر منجر می‌شود.»

دکتر هیبا انجیبار، متخصص پوست و موسس کلینیک پوستی درماسرج (Dermasurge Clinic)، افزود مشخص شده است که رتینول به «رفع مشکلاتی مانند لکه‌های تیره پوستی یا به‌اصطلاح هایپرپیگمانتاسیون کمک می‌کند». بنابراین، اگر این مسئله برای شما یک مشکل پوستی مهم است، به نظر می‌رسد رتینول می‌تواند همان چیزی باشد که دنبالش می‌گردید.

نحوه استفاده از رتینول به چه صورت است
از آن‌جا که رتینول می‌تواند تحریک‌کننده باشد، نحوه و زمان استفاده عاملی کلیدی است. جاوید تاکید می‌کند که مهم‌ترین مسئله هنگام استفاده از رتینول این است که آن را آرام‌آرام وارد برنامه مراقبت از پوست کنید. او می‌گوید: «اگر اولین بار است که از رتینول استفاده می‌کنید، از درصد پایین‌تر شروع کنید و بعد به همان ترتیب افزایش دهید. به یاد داشته باشید که هر بار از رتینول استفاده می‌کنید، فقط به اندازه یک نخود نیاز دارید.»

دکتر انجیبار توصیه می‌کند وقتی محصول مناسب را پیدا کردید، «با دو تا سه بار استفاده در هفته شروع کنید، به‌تدریج و با توجه به تحمل پوست دفعات استفاده را افزایش دهید». و وقتی بحث به زمان استفاده از آن می‌رسد، بهترین زمان همیشه شب است. دکتر یو اضافه می‌کند: «پیش از استفاده از رتینول، صورتتان را با یک پاک‌کننده ملایم بشویید و خشک کنیدــ همیشه رتینول را به پوست تمیز و خشک بزنید زیرا این کار به تضمین جذب حداکثری محصول کمک می‌کند.»

دکتر یو در ادامه می‌افزاید: «مقداری به اندازه یک نخود بردارید و باملایمت روی صورت و گردن بمالید. پس از آنکه رتینول کاملا جذب پوستتان شد، استفاده از کرم مرطوب‌کننده به جلوگیری از خشکی و تحریک پوست کمک می‌کند.» و به یاد داشته باشید، «استفاده از ضدآفتاب دارای اس‌پی‌اف۳۰ یا بالاتر هر روز صبح ضروری است زیرا رتینول می‌تواند حساسیت پوست به آفتاب را افزایش دهد.» علاوه بر این، همیشه توصیه می‌شود که پیش از افزودن یک ماده ترکیبی یا محصول جدید به برنامه مراقبت از پوستتان، به‌خصوص اگر اولین بار است، آن را به‌صورت موضعی روی قسمت کوچکی از پوست آزمایش کنید.

آیا می‌توانید همراه رتینول از اسید هیالورونیک، نیاسینامید یا اسید سالیسیلیک استفاده کنید؟
البته، بسیاری از ما مجموعه‌ای از محصولات مراقبت از پوست داریم که مشکلات پوستی متفاوت را هدف قرار می‌دهند. در حالی که ویتامین ث روشن‌کننده است، اسید هیالورونیک آب‌رسانی می‌کند و آلفاهیدروکسی اسید (AHA) و بتاهیدروکسی اسید (BHA) لایه سلول‌های مرده پوست را برمی‌دارند تا پوستتان نرم و منعطف شود. اما از آن‌جا که رتینول ماده‌ای فعال است، باید مراقب باشید که چه لایه‌ای رو یا زیر آن قرار می‌دهید.

دکتر یو تاکید می‌کند که بهتر است از ترکیب رتینول با سایر مواد فعال اجتناب کنید زیرا این کار می‌تواند باعث «تحریک شدید» پوست شود. به همین علت است که کارشناسان توصیه می‌کنند هنگام استفاده از رتینول پوست صورت تمیز باشد و روی آن فقط مرطوب‌کننده بزنید تا به آب‌رسانی پوست کمک کند. بنابراین، بهتر است صبح از سرم‌های ویتامین ث و شب از رتینول، دو تا سه بار در هفته، و از دیگر سرم‌های پوستی موردعلاقه‌تان در سایر روزهای هفته استفاده کنید تا از هرگونه تداخل جلوگیری شود.

گرچه، همان‌طور که همه می‌دانیم، مرطوب‌کننده‌ها گاهی چندان ساده نیستند، بنابراین اطمینان حاصل کنید که فهرست مواد ترکیبی را دوباره بررسی کنید تا ببینید از چه تشکیل شده است. منظور دکتر یو از مواد ترکیبی فعال آن‌هایی است که از نظر علمی ثابت شده است روی پوست اثر می‌گذارندــ مانند ویتامین ث، اسید سالیسیلیک و اسید گلیکولیک. پس بهتر است بین استفاده از این محصولات و رتینول فاصله زمانی مناسب بگذارید، مثلا یکی را صبح استفاده کنید، یکی را شب یا یک روز در میان. اما اسید هیالورونیک و نیاسینامید کاملا تاییدشده‌اند و به‌رغم اینکه موادی فعال‌اند، به حد کفایت ملایم‌اند و به آب‌رسانی پوست کمک می‌کنند، به این معنی که حتی می‌توانند به کاهش اثر خشک‌کنندگی رتینول روی پوست کمک کنند.