فلاحت پیشه: دیپلمات های خانه نشین و دیپلماسی حاشیه نشین شده، دوباره به متن باز گردد/ باید به سمت توازن بین «دیپلماسی و میدان» بازگشت

شفقنا: تحلیلگر مسایل بین الملل و نماینده ادوار مجلس گفت: در طول تاریخ هیچ جنگی به اندازه جنگ ایران و اسرائیل از چنین ظرفیتی برخوردار نبوده که بلافاصله تبدیل به یک جنگ منطقه ای شود. این موضوعات، واقعیاتی است که کشورها را به فکر فرو برده که این جنگ ها آسیب های جدی را متوجه همه آنها خواهد کرد.

حشمت الله فلاحت پیشه درباره فضای دیپلماسی پس از عملیات ایران در پاسخ به اسرائیل، بیان کرد: معتقدم باید به سمت توازن بین «دیپلماسی و میدان» بازگشت، به نظرم اگر از ابتدا این توازن به هم نخورده بود، ایران در لبه جنگ قرار نمی گرفت، ولی شرایط به گونه ای شد و اوضاع به سمت فضایی می رود که افراطیون صهیونیست و به ویژه نتانیاهو شکل داده بودند.

امکان جنگ تمام عیار وجود دارد

وی ادامه داد: بنده از ابتدا عرض کردم که این جنگ نیست بلکه فتنه است و ایران باید از این فتنه پرهیز کند و از همان ابتدا اگر توازن دیپلماسی و میدان شکل گرفته بود، ایران می توانست به انزوای بیشتر اسرائیل کمک کند و اوضاع به گونه دیگری شکل بگیرد، ولی به هر حال کار به جایی رسید که اکنون دو طرف در جنگ مرحله ای یا به عبارتی در شرایط پیشاجنگی به سر می برند و اگر باز هم اوضاع مدیریت نشود امکان جنگ تمام عیار وجود دارد منتها در حال حاضر در مرحله ای هستیم که ایران واکنش لازم را صورت داده و لازم است که دوباره نوعی توازن بین «میدان و دیپلماسی» شکل بگیرد.

رئیس پیشین کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی گفت: دیپلمات ها و مسئولان کشور باید به گونه ای عمل کنند که ایران دچار انزوای سیاسی و دیپلماتیک نشود. حمله ایران به اسرائیل در واکنش به حمله این رژیم به کنسولگری ایران در دمشق، یک واقعیت اساسی را آشکار کرد و آن تنها بودن ایران در دنیای امروز است.

وی اضافه کرد: اگر نگاه قومی به مسأله فلسطین را بپذیریم، موضوع فلسطین بیشتر مسأله کشورهای عربی به حساب می آید ولی دیدیم که همین کشورهای عربی حاضر شدند برای ناکام کردن عملیات ایران، با اسرائیل و آمریکا همراهی کنند که نمونه آن اردن به صورت مستقیم و برخی کشورهای جنوب خلیج فارس به صورت غیرمستقیم بود.

فلاحت پیشه گفت: برخی از کشورهایی که به عنوان دوست ایران به حساب می آیند شاید در آینده ثابت شود که آنها هم به گونه ای همراهی هایی را با آمریکا داشتند لذا این واقعیتی بود که مشخص شد. تنهایی ایران در دنیای امروز حاصل شکست دیپلماسی کشور است بنابراین شرایط باید به گونه ای شکل بگیرد که دیپلمات هایی که خانه نشین شدند و دیپلماسی که حاشیه نشین شده، دوباره به متن باز گردد و توازن لازم برقرار شود.

فلاحت پیشه عنوان کرد: به طور مشخص کاری که تا پیش از این دنیا داشت علیه اسرائیل انجام می داد، امروز توسط اسرائیل علیه ایران صورت می گیرد. تا قبل از این دنیا در حال منزوی کردن اسرائیل بود، اسرائیلی که کنوانسیون‌های مختلف بین المللی از جمله کنوانسیون های ژنو، وین و منشور ملل متحد را در فلسطین زیرپا گذاشته بود و طبق اساسنامه رم حتی مقام های سیاسی و نظامی این رژیم باید به دیوان بین المللی کیفری (ICC) باید تحت پیگرد قرار می گرفتند، ولی اکنون اسرائیل خود را در کانونی قرار داده که دنیا را برای انزوای ایران بسیج کند.

باید یک بازسازی دیپلماتیک از مولفه های سیاست خارجی کشور صورت بگیرد

استاد دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد: در سمت دیگر نیز کشورهای غربی به ویژه آمریکا و قدرت های عمده اروپایی چون از گسترش بحران نگران هستند، حاضرند این امتیاز دیپلماتیک را به اسرائیل بدهند و در منزوی کردن ایران و ایجاد تحریم های جدید علیه ایران با اسرائیل همراه شوند، در این شرایط معتقدم که ایران باید کمک کند به اینکه یک بازسازی دیپلماتیک از مولفه های سیاست خارجی کشور صورت بگیرد.

وی به دستاوردهای دفاع یا پاسخ ایران علیه اسرائیل اشاره و خاطرنشان کرد: شرایط به گونه ای است که دو طرف خود را پیروز میدان می دانند، ولی در تجزیه و تحلیل موضوع من معتقدم استراتژی نویسان به نوعی هم آوردی می رسند. آنچه ما دیدیم این بود که نقطه قوت ایران در مقابل نقطه قوت اسرائیل با هم دچار چالش شدند یعنی توان تهاجمی موشکی و پهپادی ایران در مقابله توان تدافند اسرائیل.

ولی وقتی به ریز قضایا توجه می کنیم، اسرائیل بدون همراهی آمریکا و قدرت های غربی به ویژه فرانسه و انگلستان و در سمت دیگر بدون همراهی برخی کشورهای عربی منطقه نمی توانست به راحتی از این مرحله بگذرد و آنچه که اکنون اسرائیلی ها را برای پاسخ به ایران دست به عصا کرده، این است که اگر به توصیه های متحدان خود عمل نکند و به ایران حمله کند آن زمان شاید نتواند همراهی گسترده قبلی را با خود داشته باشد و این امر آسیب پذیری های اسرائیل را بیشتر می کند.

توان تهاجمی کامل گروه های مقاومت به کار گرفته نشد

وی عنوان کرد: به این موضوع باید جایگاه نیروهای مقاومت همراهِ ایران در منطقه را هم اضافه کنیم چون ایران تأکید داشت که این عملیات با یک مارک ایرانی صورت بگیرد لذا عملاً نیروهای مقاومت نوعی بازی بدون توپ را بازی می کردند یعنی بیشتر سعی می کردند نوعی اقدامات ایذایی را انجام دهند که پدافند اسرائیل را متوجه خودشان کنند، ولی به هیچ وجه توان تهاجمی کامل گروه های مقاومت به کار گرفته نشد.

طرفین خط قرمزهای متقابل را رعایت کنند و مانع گسترش بحران شوند

فلاحت پیشه اضافه کرد: اگر اسرائیل اقدام جدی نظامی علیه ایران صورت بدهد جنگ از شرایط مرحله ای خارج شده و وارد جنگ تمام عیار خواهد شد. وقتی این جنگ تمام عیار شود، آن زمان همه ابزارها و جبهه ها فعال خواهند شد و این موضوع، هم بخش وسیعی از منطقه را درگیر می کند و هم امکان مدیریت جنگ را از بین می برد و این مساله همان چیزی است که اسرائیلی ها و به ویژه متحدان غربی اسرائیل را نگران می کند. به نظر من در این شرایط آنچه روی میز است، این است که در یک مقطعی به صورت تلویحی و نانوشته طرفین خط قرمزهای متقابل را رعایت کنند و مانع گسترش بحران شوند.

وی به منظور آرامش بخشی افکار عمومی پس از انجام عملیات ایران، بیان کرد: متأسفانه برخی سیاست ها همزمان با شرایط پیشاجنگی با اسرائیل نه تنها کمکی به آرامش فکری و وحدت مورد نیاز در جامعه نمی کند بلکه نقش وحدت شکن و تشنج زا را دارد مسایلی مثل بازگشت گشت ارشاد به خیابان ها و ایجاد چالش های نگران کننده، مسایلی مثل برخی پیگردهای قضایی فقط به صرف نگاه های انتقادی برخی از افراد و روزنامه ها و از همه مهم تر بی تفاوتی دولت و مجلس به مسایل اقتصادی و بلافاصله افزایش یکسری بودجه های غیر اقتصادی در جامعه؛ نه تنها کمکی به آرامش نمی کند بلکه حتی آرامش شکن هم هست، به ویژه اینکه باید این موضوع را بپذیریم که ایجاد یک وحدت داخلی برای مقابله با اسرائیل در شرایط کنونی نیازمند شرایط کاملاً با ثبات تری است و این رضایت را دولت باید در میان مردم ایجاد کند ولی متأسفانه دلایل متعددی وجود دارد که نشان می دهد دولت در این زمینه ضعف دارد.

وی بر تأثیر عملیات پاسخ ایران به اسرائیل بر جنگ غزه اشاره و خاطرنشان کرد: حجم حملات ایران که بیش از ۳۰۰ پرتابه به سمت اسرائیل بوده و فضایی که درگیر این موضوع شد، واقعیت جنگ را نمایان کرد. کسانی و حتی برخی از کشورهای منطقه که فرصت طلبانه به دنبال سوء استفاده از شرایط جنگی بین ایران و اسرائیل بودند نگرانی شان بیشتر شد به این دلیل که اگر این جنگ شکل بگیرد با همه جنگ های گذشته متفاوت خواهد بود چون ایران و اسرائیل مرزی با هم ندارند و به همین دلیل ابزارهایی را به کار گرفتند که این ابزارها علاوه بر مرزها، تمام منطقه را درگیر خواهد کرد ضمن اینکه آبراه های بین المللی و بخش عمده جمعیت و مردم در کشورهای مسلمان منطقه درگیر خواهند شد.

فلاحت پیشه گفت: این موارد چالش هایی است که باعث شده حتی بازیگری مثل آمریکا در رأس بازیگران میانجی قرار بگیرد و این پیام آشکاری برای کشورهای منطقه بود چون دیگر با توجه به ابزارها و تجهیزات به کار گرفته شده در جنگ و عمق چالش های راهبردی هرگونه جنگی که شکل بگیرد، بلافاصله تبدیل به یک جنگ منطقه ای خواهد شد و در طول تاریخ هیچ جنگی به اندازه جنگ ایران و اسرائیل از چنین ظرفیتی برخوردار نبوده است که بلافاصله تبدیل به یک جنگ منطقه ای شود. این موضوعات، واقعیاتی است که معتقدم کشورها را به فکر فرو برده و برخلاف گذشته که هرگاه دو کشور وارد جنگ می شدند، دیگران سعی می کردند که به سمت سوء استفاده از شرایط بروند و بعضاً حتی بنزین روی آتش بریزند، اکنون دیگران هم فهمیدند که این جنگ ها آسیب های جدی را متوجه همه آنها خواهد کرد.