ایسنا: برنامه‌های وزارت بهداشت برای گسترش برنامه سلامت خانواده در سال جاری، اقدامات انجام شده برای تولید نان کامل، پیش‌بینی صورت گرفته برای غربالگری یک سرطان شایع در سال جاری، ترفندهای صنایع دخانی برای افزایش مصرف دخانیات و ... از جمله مباحثی بود که معاون وزیر بهداشت در نشست خبری هفته سلامت تشریح کرد.
دکتر حسین فرشیدی معاون بهداشت وزارت بهداشت در نشست خبری هفته سلامت اظهار کرد: برنامه سلامت خانواده، برنامه‌ای است که از اردیبهشت‌ماه سال گذشته آغاز شد. تاکنون نیز اقدامات خوبی در این زمینه انجام شده و نیمی از جمعیت پیش‌بینی شده تاکنون تحت پوشش قرار گرفته‌اند. در این راستا باید گفت که سازمان بهداشت جهانی و به تبع آن تمام دنیا، به دنبال عدالت و دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی هستند که شامل کاهش پرداخت از جیب بیماران و دریافت خدمات استاندارد است.
وی افزود: اخیرا میزبان مدیرکل منطقه مدیترانه شرقی بودیم که ابتدا به بازدید از اصفهان رفتیم و از کارهایی که در حوزه بهداشت انجام میشد بازدید کردند و طی آن سه روز علاوه بر این بازدیدها، شاهد قدرت نمایی نیروهای مسلح کشورمان نیز بودیم که بسیار غرورآفرین بود. دکتر حنان طی مصاحبه‌ای که داشتند به دستاوردهای حوزه سلامت و پیشرفت حوزه سلامت به‌ویژه پس از انقلاب بسیار اشاره داشتند.
فرشیدی با اشاره به جلسه دکتر حنان بلخی و دکتر علم الهدی افزود: دکتر علم الهدی گفتند که دکتر حنان بلخی تنها مسئول یک منطقه به نام مدیترانه شرقی نیستند. اگر چه اینکه به عنوان یک زن این مسئولیت بزرگ را دارند بسیار ارزشمند است اما بر اساس باورهای دینی انتقال تجربه به تمام نقاط جهان باید رخ دهد.
وی ضمن تاکید بر اینکه روزشمار هفته سلامت تغییر یافته و «سلامت من، حق من، مسئولیت دولت‌ها» تغییر یافته است گفت: سلامت باید همگانی باشد. در بحث شعار سال نیز در تلاشیم تا مشارکت مردم را در حوزه سلامت افزایش دهیم و با توجه به اقداماتی که در حوزه بهداشت میشود، بیشتر شاهد همکاری مردم باشیم.
ارتقای سواد سلامت با کمک جمعیت ۱۶ میلیون نفری آموزش و پرورش
معاون بهداشت وزارت بهداشت ادامه داد: فردا با حضور وزرای بهداشت و آموزش و پرورش هم زنگ سلامت نواخته میشود و با همکاری آموزش و پرورش به دنبال ارتقای سواد سلامت هستیم تا با کمک معلمان، فرهنگیان و دست‌اندرکاران آموزش و پرورش، سواد سلامت را افزایش دهیم. ما ۱۶ میلیون نفر جمعیت آموزش و پرورشی داریم و فکر می‌کنم که در بخشی از اطلاع رسانی‌ها در حوزه سلامت به خانواده می‌توانند نقش مهمی داشته باشند.
وی افزود: در حوزه پویش ملی سلامت تجربه‌های دانش‌آموزی داشتیم. ما حداقل ۳ میلیون نفر سفیر سلامت دانش‌آموزی داریم و در بخشی از پویش از دانش‌آموزان خواستیم تا خانواده‌های خود را به این پویش هدایت کنند و گزارشی از افراد داشته باشیم و دانش‌آموزان نقش بسیار مهمی در این زمیمه ایفا کردند و از وزارت آموزش و پرورش با سامانه‌هایی همچون شاد که ارتباط مستقیمی با خانواده ها دارند برای اطلاع رسانی استفاده خواهیم کرد که به صورت عملی‌تری اجرا خواهد شد.
فرشیدی ادامه داد: در برنامه‌های سال ۱۴۰۳ وزارت بهداشت تلاش می‌کند تا با دانش‌آموزان و آموزش و پرورش ارتباط تاثیرگذار و بیشتری داشته باشد.
وی افزود:حوزه بهداشت مظلوم‌ترین حوزه وزارت بهداشت است. حوزه درمان بسیار پر سر و صدا است اما ممکن است اقدامات حوزه بهداشت چندان ملموس نباشد؛ این درحالیست که بهداشت بسیار اهمیت دارد از سلامت و تمیزی محیط تا مواد غذایی و مراکز توزیع مواد غذایی همه ارزشمند هستند و باید جدی پیگیری شوند و مجموعه این اقدامات با جدیت در وزارت بهداشت پیگیری میشود. بازرسی‌های سالانه سلامت حرفه‌ای و محیط به ویژه در طرح های سلامت نوروزی کارهای بزرگی است که انجام میشود ولی کمتر دیده میشود. حتی مواردی مانند پاکیزگی شهرها، چون دائم جلوی چشم ماست کمتر دیده می شود. در حالی که این مساله مورد توجه و تقدیر دکتر حنان بلخی مدیر دفتر مدیترانه شرقی سازمان بهداشت جهانی در جریان بازدیدش از اصفهان قرار گرفت. لذا از رسانه ها انتظار داریم بیشتر به حوزه بهداشت توجه کنند.
معاون بهداشت وزارت بهداشت درباره نامگذاری یکی از روزهای هفته سلامت با عنوان روز سلامت روانی و اجتماعی گفت: تا سال‌های گذشته مبحث سلامت روانی کمی کمرنگ بود و به آن کمتر توجه میشد اما الان در دنیا یکی از عوامل اصلی اختلالات جسمی را، مشکلات روانی می‌دانند و اگر بتوانیم یک جامعه سالم از نظر روانی داشته باشیم بسیاری از مشکلاتی که الان در جامعه وجود دارد به ویژه در جوانان و چالش‌هایی که در مدارس با آنها مواجه هستیم بخشی از این چالش‌ها به اعتیاد و تنش‌های اجتماعی ختم میشود، را می‌توان حل کرد.
افرایش سه‌برابری کارشناسان روانشناس در مراکز سراج
وی افزود: در بحث سلامت روان طی سال ۱۴۰۲ بسیار اقدامات مناسبی انجام شد و کارشناسان روانشناسی وارد شبکه شدند و تعداد آنها افزایش یافت و کارشناسان را دو برابر کردیم و مراکز سراج ۳ برابر افزایش یافتند و در این مراکز حداقل ۳ کارشناس روانشناس وجود دارد.
به گفته فرشیدی، مشارکت مردمی افزایش یافته و تلاش بر این است که در این مراکز ارتباط جامعه و کارشناسان روانشناس تقویت شود و حضور مداوم کارشناسان روانشناس را در بحث‌های مختلف اجتماعی از جمله مدارس، زندان‌ها، مراکز نگهداری گروهی از افرادی که به لحاظ اجتماعی شرایط مناسبی ندارند و یا مشکل اعتیاد دارند به اشکال مختلف پیش‌بینی شده و اقدامات مناسبی نیز در این زمینه انجام شده است.
وی افزود: از جمله مواردی که به سادگی نمی‌توان گذشت مبحث سلامت روان است که در سال ۱۴۰۳ برنامه‌ای با محتوای بسیار مهم تحت عنوان سلامت خانواده انجام خواهد شد و وزارت بهداشت و تمام سازمان‌ها و حتی در سطح بین‌المللی در این زمینه اقدامات مناسب باید انجام دهند.
کاهش سرعت سقوط آزاد نرخ باروری در کشور
معاون بهداشت وزارت بهداشت درباره روزشمار سلامت خانواده و جوانی جمعیت اظهار کرد: در سال ۱۴۰۳ نیز جوانی جمعیت یک برنامه بسیار جدی است. بر اساس آخرین آمار خوشبختانه سرعت سقوط آزاد نرخ باروری و نرخ رشد جمعیت کاهش یافته و این نشانه خوبی است که ما در سال ۱۴۰۳ بتوانیم شاهد افزایش آمار رشد جمعیت باشیم که در این زمینه نیز مهم ترین اقدام فرهنگسازی است. البته مهم ترین کار در زمینه جمعیت، فرهنگسازی است که در این زمینه «طرح نفس» در شبکه بهداشت در حال اجراست و در زمینه جوانی جمعیت و افزایش نرخ باروری اقدامات دیگری همچون مشاوره‌های موثر به زوجین و خانواده‌ها و راه اندازی مراکز درمان ناباروری توسط معاونت درمان در کشور و پوشش بیمه‌ای گسترده درمان ناباروری نیز انجام شده است.
وی افزود: حوزه درمان در زمینه جوانی جمعیت اقدامات مناسبی با راه‌اندازی مراکز درمان ناباروری و تقویت این مراکز و تقویت نیازهای این مراکز و رایگان کردن بسیاری از مواد دارویی را انجام می‌دهد.
ورزش، تغذیه سالم و کاهش استرس سه رکن اصلی سلامت خانواده
فرشیدی ادامه داد: در سلامت خانواده و افراد مواردی همچون ورزش، تغذیه مناسب و کاهش استرس سه نکته کلیدی هستند. ما در سال ۱۴۰۳ سه برنامه اصلی سلامت خانواده، جوانی جمعیت و بیماری‌های غیرواگیر را در دستور کار داریم. امسال در زمینه بیماری‌های واگیر همچون هپاتیت سی اقدامات مناسب در حال انجام است.
آغاز تزریق واکسن پنوموکوک و روتاویروس در کشور
وی افزود: سلامت خانواده، جوانی جمعیت و کنترل بیماری های غیرواگیر سه برنامه اصلی وزارت بهداشت هستند. در کنار این سه برنامه توجه به بیماری های واگیر از جمله مهار بیماری هپاتیت C و همچنین واکسیناسیون روتاویروس و پنوموکوک که در کشور آغاز شده نیز در دستور کار قرار دارد. ما در تلاشیم که در سال جاری دبیرخانه بیماری‌های غیرواگیر را راه‌اندازی کنیم و بخش مهم آن نیز از پویش ملی سلامت نشات می‌گیرد. در آن پویش ما شاهد بودیم که وقتی وزارت بهداشت اعلام کرد، مردم در کنار آن قرار گرفتند و آمار و ارقامی جمع‌آوری شد که امسال باید پیگیری شوند.
آغاز غربالگری SMA از امسال
معاون بهداشت وزارت بهداشت ادامه داد: ۱۰ میلیون بیماری که در قالب پویش ملی سلامت شناسایی شدند؛ باید تحت کنترل و پیگیری قرار گیرند. غربالگری بیماری sma نیز امسال آغاز خواهد شد و به این ترتیب از عدد تولد نوزادان بیمار کاسته خواهد شد.
وی با تاکید بر اهمیت فعالیت بدنی و پیاده‌روی روزانه افراد افزود: همچنین افراد باید سبد غذایی مناسب داشته و کالری مورد نیاز را دریافت کنند. متاسفانه برخی از غذاها کالری بسیار بالایی دارند اما افراد این مسئله را مورد توجه قرار نمی‌دهند اما امسال وظیفه اصلی تمام رسانه‌ها باید این باشد که ضررهای دو عامل قند و نمک را به مردم معرفی کنند که متاسفانه مصرف بالایی در کشور ما دارند و به هر نحوی شده باید میزان مصرف آن کاهش یابد.
تولید نان با آرد کامل در بیش از ۱۸۰۰ نانوایی
فرشیدی ادامه داد: در حوزه تغذیه اقدامات مناسبی از جمله نان کامل انجام شده است. بیش از ۱۸۰۰ نانوایی در کشور هستند که با آرد کامل و سبوس‌دار نان ارائه می‌دهند و ماحصل این اقدام کاهش بسیاری از بیماری‌های غیرواگیر همچون پرفشاری خون و دیابت است.
وی تاکید کرد: غذای مناسب می‌تواند موجب کاهش بسیاری از بیماری‌های غیرواگیر شود و اگر بتوانیم قند، نمک، فشارخون، دیابت و .... را به سرعت تشخیص و کاهش دهیم بسیاری از بیماری‌ها کاهش خواهد یافت.
طراحی دومین پویش ملی سلامت برای ۱۴۰۳ در راستای تشخیص سرطان
معاون بهداشت وزارت بهداشت تصریح کرد: برای سال ۱۴۰۳ اساس پویش ملی سلامت طراحی شده است که احتمالا یکی از سرطان‌ها در آن پویش تحت نظر قرار خواهد گرفت و در این زمینه نیز پس از نتیجه‌گیری دقیق اطلاع‌رسانی خواهد شد.
تجمیع تمام آزمایشگاه‌ها و اتصال به سرورهای وزارت بهداشت
وی افزود: یکی از اقدامات سال ۱۴۰۲ در حوزه آزمایشگاه این بود که آزمایشگاه‌ها را تجمیع کردیم چرا که برخی آزمایشگاه‌های کوچک در برخی آزمایشات سنگینی که انجام میشد فرایند آن طولانی و موجب نارضایتی مردم بود؛ بنابراین آزمایشگاه‌ها تجمیع و به دستگاه‌های آنها اضافه شده است و یکی از برنامه‌های اصلی برای سال ۱۴۰۳ نیز نیازهای آزمایشگاه‌ها تامین خواهد شد.
فرشیدی تاکید کرد: تمام آزمایشگاه‌های کشور از جمله دولتی و خصوصی باید به سرورهای وزارت بهداشت متصل شوند و تا پایان سال ان‌شاءالله در این زمینه اقدام مناسبی انجام خواهد شد که هرگونه آزمایشی که در کشور انجام میشود ما می‌توانیم در وزارت بهداشت آنها را تحلیل کنیم و بر اساس نیاز مردم بررسی کنیم که چند آزمایش قند در کشور انجام شده است.
ارتقای سواد سلامت در جمعیت یک و نیم میلیون نفری عشایر
وی افزود: یکی از اقدامات سال گذشته، آموزش بهداشت دهان و دندان بود. عشایر برای ما اهمیت بسیار زیادی دارند بنابراین یکی از برنامه‌های مهم سال جاری ارتقای سواد سلامت عشایر که یک جمعیت یک و نیم میلیون نفری هستند، است و این کار با آغاز هفته سلامت در شهرکرد شروع شده است.
معاون بهداشت وزارت بهداشت با تاکید بر شعار سال (افزایش تولید با مشارکت مردم) گفت: با شنیدن این شعار همه مسائل اقتصادی را به خاطر می‌آورند اما در حوزه بهداشت نیز ما تولیداتی داریم. تولید ما دو بخش دارد که یکی بخش تولید علم و دیگری سلامت است. ما در سال ۱۴۰۳ این هدف را داریم مشارکت‌های مردمی در زمینه‌های ارتقای سواد سلامت و بخش تولید علم به شکل جهادی به کار گرفته شود.
غنی سازی آرد کامل با ویتامین دی
وی درباره کمبود ویتامین دی و غنی‌ساز آرد با این ویتامین اظهار کرد: یکی از اتفاقات در حال انجام این است که اگر درصد بالایی از افراد به دارو برای تامین ویتامین دی نیاز پیدا کنند باید آرد و نان و مواد غذایی به این ویتامین‌ها غنی شوند.
بررسی مالیات بر دخانیات در مجلس
فرشیدی درباره مصرف دخانیات در کشور نیز گفت: سیگار، توتون و ... بسیار نقش منفی در بروز بیماری‌ها و سرطان‌ها دارند و هیچ عضوی در بدن نیست که سیگار و توتون تاثیر منفی بر آن نگذارد. خوشبختانه اقدامات مناسبی در سال ۱۴۰۱ انجام و در سال ۱۴۰۲ این اقدامات منجر به این شد که در مجلس توجه ویژه‌ای به مالیات بر دخانیات شود.
وی افزود: گزارش ۲۰۲۳ سازمات بهداشت جهانی در حوزه دخانیات با سال ۲۰۲۲ تفاوت مالیاتی دارد؛ یعنی در سال ۲۰۲۲ وضعیت پرداخت مالیات قرمز بود و سال ۲۰۲۳ بحث مالیات مطرح و منجر به این شد که مجلس نیز در کنار ما قرار گیرد و قانونی تصویب شد و رنگ مالیات تغییر و ایران بهترین وضعیت را در منطقه دارد.
زنان و جوانان هدف اصلی صنایع دخانی
معاون بهداشت وزارت بهداشت با بیان اینکه کشورهای منطقه همچون لبنان، سوریه، مصر، دوبی و امارات متحده عربی بسیار از ما عقب هستند، گفت: نکته بسیار مهم این است که توجه تولیدکنندگان دخانیات و آن‌هایی که جز پول چیزی نمی‌شناسند؛ به زنان و جوانان است که برای کنترل این شرایط باید دسترسی جوانان به دخانیات محدود شود و نباید به هیچ وجه در دست افراد زیر ۱۸ سال شاهد دخانیات باشیم. اما متاسفانه ما این مورد را می‌بینیم و باید فعالیت ما متوجه دانش آموزان و در مرحله بعد بانوان باشد؛ چراکه متاسفانه بر خلاف اینکه ۱.۵ تا ۲ درصد بیشتر نیستند ولی برای آن‌هایی که هدف کسب درآمد دارند جمعیت زیادی است که آلوده شوند و وقتی خانمی را می‌بینیم که سیگار در دست دارد باید واقعا تاسف خورد.
وی ادامه داد: امیدواریم در حوزه قوانین و مالیات بر دخانیات در سال جاری اقدامات مناسبی انجام شود و مجلس نیز در کنار ما باشد تا مالیات بر دخانیات افرایش یابد. امروزه در کشورهای غربی همچون انگلستان طی چند روز گذشته قانون افزایش دوباره مالیات‌های سیگار مجددا مصوب شد و آنچه که به عنوان مالیات دریافت میشود، چهار برابر تولید است و یعنی اگرهزینه تولید یک میلیارد باشد مالیات آن چهار میلیارد است اما در کشور ما تولید اگر یک میلیارد باشد، مالیات آن ۲۵ تا ۳۰ درصد است.
فرشیدی همچنین در پاسخ به سوالی درباره خودکشی رزیدنت‌ها به دلیل بحث‌های آموزشی و فشار کاری و همچنین برنامه‌های پیش‌بینی شده برای کنترل این موضوع از سوی وزارت بهداشت اظهار کرد: طی سال گذشته در این زمینه اقداماتی انجام شد که دو کار توسط معاونت آموزشی و پژوهشی و یک اقدام نیز توسط مدیرکل سلامت روان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی انجام میشود. اما نکته مهم این است که رشته‌های مختلف با توانمندی‌های افراد باید سنجیده شود که در این راستا ابتدا یک امتحان کتبی گرفته میشود و در این امتحان رزیدنت‌ها انتخاب می‌شوند وعلاوه بر آن برخی دیگر به عنوان دستیار پزشکان به طور مثال متخصص قلب انتخاب می‌شوند و این فشار زیادی را به افراد وارد می‌کند چراکه به‌طور مثال ممکن است یک متخصص جراح قلب ساعت دو صبح جراحی داشته باشد که در این صورت دستیار او نیز باید در این ساعت حضور یابد بنابراین این کار بسیار سنگین است و افراد باید علاوه بر آزمون کتبی و ورودی، شاخصه‌های روحی، روانی و جسمانی را نیز داشته باشند که بر همین اساس نیز شاخصه‌های روحی و جسمی افرادی که نسبت به سایر رشته‌ها با جراحی بیشتر سر و کار دارند باید جدی‌تر بررسی شود.
افزایش سه برابری حقوق دستیاران
وی با تاکید بر اینکه آمارهای ایران در مبحث دستیاران نسبت به میانگین آمار جهانی بیشتر نیست، به افزایش حقوق دستیاران اشاره کرد و گفت: حقوق دستیاران افزایش سه برابری داشته و از یک میلیون و دویست هزار تومان به حدود ۱۶ میلیون تومان رسیده است.
معاون بهداشت وزارت بهداشت ادامه داد: در قانون جوانی جمعیت نیز برای دستیاران ویژگی‌ها و امکانات خاصی در نظر گرفته شده است که بتوانیم فشار کار را کاهش دهیم ولی انتخاب یک دستیار متناسب با رشته‌ای که برای دستیاری فعالیت کند، با توجه به وضعیت فیزیولوژیک و روانی فرد بسیار مهم است.
وی درباره میزان مهاجرت پرستاران نیز اظهار کرد: ایران نهمین در کشور در خاورمیانه به لحاظ مهاجرت پرستاران است. در ایران ما کمبود متخصص بیهوشی داریم چراکه تعرفه دریافتی متخصصان بیهوشی متناسب با کارهایی که انجام می‌دهند، نیست. بنابراین باید این مسئله اصلاح شود. امسال دو اتفاق خوب برای متخصصان بیهوشی رخ داد که یکی از آنها بهبود وضعیت پرداختی آنها است که این مسئله موجب افزایش جذب نیرو در این زمینه میشود. باید تلاش کنیم که پرستاران و پزشکان در کشور ماندگار شوند و مهم‌ترین مورد این است که به موضوعات اقتصادی توجه بیشتری شود.
فرشیدی درخصوص اقدامات حمایتی در زمان بروز بحران توسط وزارت بهداشت گفت: ما بسته‌هایی داریم که در زمان وقوع بحران طبق آنها مشاوره‌ها ارائه میشود. همچنین بسته‌های مشاوره‌ای پس از وقوع اتفاق نیز تدوین شده است. به عنوان مثال در سیل قبلی سیستان و بلوچستان دوستان ما با خانواده‌هایی که هر کدام به نوعی درگیر شده بودند و مشکلاتی داشتند مشاوره‌هایی ارائه می‌دادند. این بسته‌ها بسیار کمک‌کننده هستند. علاوه بر آن برنامه‌ای تحت عنوان سلامت خانواده نیز وجود دارد که در آن، مراقبین ما در زمینه پیشگیری برای افرادی که مستعد هستند تلاش می‌کنند.
معاون وزیر بهداشت در پاسخ به سوالی درباره تجویز و مصرف منطقی دارو نیز گفت: سال گذشته بیش از ۶۹ همت برای یارانه دارویی پرداخت شد، در ایران نسبت به سایر کشورها تعرفه داروها پایین است و دارو باید منطقی مصرف شود و دسترسی زیاد به دارو باعث تجویز و مصرف بی‌رویه آن میشود.
فرشیدی ادامه داد: همچنین مشاهده میشود که در خارج از داروخانه‌ها با عناوین طب سنتی تحت عنوان گیاهان دارویی و غیره، دارو در بازار عرضه میشود که خطرناک بوده و باید اطلاع رسانی بیشتری در این زمینه شود.
وی درباره هزینه‌های درمانی بیماران در قالب برنامه سلامت خانواده اظهار کرد: هر بیماری که از طریق نظام ارجاع به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه کند ۹۵ درصد هزینه‌های درمانش تحت پوشش بیمه و رایگان خواهد بود. همچنین درمان کودکان زیر هفت سال که از طریق سیستم ارجاع درمان شوند نیز در کشور رایگان شده است.