اگر سرمایه گذاری نشود، از ۱۴۰۴، هرسال یک فاز پارس جنوبی را از دست می‌دهیم / ماجرای پارس جنوبی که ۷۰ درصد گاز کشور را تامین می‌کند، خطرناک است؛ عواقب جدی هم برای اقتصاد دارد / در این شرایط، دل شان را به روسیه و چین خوش کرده اند

بحران‌های حوزه انرژی هر روز بیشتر به ما نزدیک می‌شوند. در حوزه نفت مشکلاتی از جنس عدم سرمایه گذاری و افت تولید دامان کشور را گرفته و در حوزه‌ی گاز نیز ناترازی‌های پی در پی و افزایش بی رویه تقاضا باعث کاهش تولید شده است. این ناترازی و کاهش تولید به مرور زمان باعث بحران‌های عمیق تری در حوزه‌ی انرژی می‌شود.

هاشم اورعی، رئیس اتحادیه انجمن‌های علمی انرژی ایران، درباره مصرف ۶۰ درصد گاز تولیدی کشور در بخش خانگی به «انتخاب» گفت: شرکت گاز اعلام کرد که ناترازی امسال ۲۸ درصد نسبت به سال قبل بیشتر خواهد بود. این آمار اصلا تعجب آور نیست، چون کاملا انتظار داشتیم و سال بعد هم بدتر خواهد شد. ما با رشد تقاضا با شیب زیاد و افت تولید مواجهیم. ما در بهترین حالت می‌توانیم تولید را ثابت نگه داریم. به علت عدم سرمایه گذاری در تولید، نمی‌توانیم تولید را در همین سطح هم به مرور نگه داریم. روزانه ۸۵۰ میلیون متر مکعب تولید گاز کشور است و به نظر می‌رسد در صورت سردی هوا مصرف گاز خانگی ۷۰ درصد تولید را در دست بگیرد. اولویت اول گاز مصرف خانگی است و به بخش صنعت و نیروگاه‌ها گاز نمی‌رسد.

وی در ادامه درباره نتیجه‌ی ناترازی بیان کرد: وقتی که ما به نیروگاه گاز نمی‌دهیم، ناچار به مصرف مازوت می‌شوند و نتیجه آلودگی هوا می‌شود. بخش صنعت هم وقتی گاز نداشته باشد یعنی تاثیر منفی بر اقتصاد ملی و تولید ناخالص داخلی؛ لذا وقتی گاز کم می‌آوریم قطعی گاز را به بخش مولد اقتصاد منتقل می‌کنیم که ایرادی بزرگ است. ناترازی ایران فزاینده است و صرفا مسئله امسال هم نیست. پیش بینی و انتظار این است که هر سال نسبت به سال قبل ناترازی بیشتری در بخش گاز داشته باشیم.

رئیس اتحادیه انجمن‌های علمی انرژی ایران، سپس درباره افت تولید پارس جنوبی گفت: بخش اعظمی از چاه‌های ما در پارس جنوبی که تامین کننده ۷۰ درصد گاز کشور است، در نیمه‌ی دوم عمرشان قرار دارند. اگر سرمایه گذاری لازم در آنجا صورت نگیرد سالانه ۱۰ درصد از تولید را از دست می‌دهیم. هر سال از ۱۴۰۴ اگر سرمایه گذاری به اندازه کافی صورت نگیرد، یک فاز پارس جنوبی را از دست می‌دهیم. در نتیجه پارس جنوبی نیز در خطر جدی قرار دارد. پس از آن باید دست به دعا برداریم. من بیش از آنکه نگران بخش خانگی باشیم، نگران نیروگاه‌ها و صنایع هستم که عواقب بسیاری جدی در اقتصاد دارد. هر روز کار سخت‌تر می‌شود.

وی سپس در رابطه با عبور از بحران ناترازی اظهار داشت: این مشکل در یک شب درست نشده که به این سرعت حل شود. در بخش قیمت گذاری زمانیکه گاز خانگی را تقریبا مجانی به مردم می‌دهیم، کسی رعایت مصرف نمی‌کند. ما گاز را به لحاظ سیاست قیمت گذاری بی ارزش کردیم، در نتیجه بهینه سازی بی معنی می‌شود. اول باید قیمت‌ها منطقی شود که بهینه سازی معنی پیدا کند. مجموعه گازی کشور تماما دولتی است و دولت باید پای خود را از دلالی انرژی کنار بکشد. دولت باید فقط نقش نظارتی داشته باشد. تا زمانیکه این اتفاق نیوفتد چیزی جز بدتر شدن شرایط نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم.

اورعی درباره فقدان فناوری در صنعت گاز گفت: مشکل ما برای افزایش تولید فقط سرمایه نیست، بلکه فناوری نیز مهم است. با توجه به شرایط کشور در صحنه‌ی بین المللی هیچکدام از این دو را نمی‌توانیم تامین کنیم. دولت می‌گوید ۸۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری نیاز داریم، اما ۳ میلیارد سرمایه گذاری شده است. وقتی کشور در این وضعیت قرار گرفته و دل اش را به روسیه و چین خوش کرده است، ما نه توان تامین سرمایه و نه توان فنی خواهیم داشت.