وقتی تعهد ارزی در نظر گرفته می‌شود، قاچاقچی زعفران را به قیمت صادراتی می‌خرد و به قیمت ارز آزاد و پایین‌تر از قیمت صادر کننده در کشور‌های دیگر می‌فروشد؛ الان در بازار امارات زعفران را به قیمت بازار رضا مشهد می‌خرند / ازبکستان، تاجیکستان و یونان هم به سراغ کشت زعفران رفته اند

اخبار منفی درباره زعفران به گوش می‌رسد و رقبای ایران در این زمینه بسیار فعال شده اند. چالش‌های محیط زیستی از جنس خشکسالی و عدم به روز رسانی تجهیزات و دانش کشاورزان نیز باعث شده تولید زعفران در دو سال اخیر کاهش قابل توجهی داشته باشد.

فرشید منوچهری، دبیر شورای ملی زعفران ایران، درباره تاثیر خشکسالی بر کاهش تولید زعفران به «انتخاب» گفت: بحث خشکسالی‌ها باعث کاهش تولید و افزایش قیمت زعفران می‌شود. وقتی قیمت زعفران بالا برود انگیزه کشت در بسیاری از کشور‌ها افزایش پیدا می‌کند. ازبکستان و تاجیکستان حالا به سراغ کشت زعفران رفته اند و در اروپای شرقی نیز مواردی دیده می‌شود. بحث افزایش قیمت باعث شده که در یونان هم کشت زعفران را ببینیم. 

او افزود: مهم‌ترین مسائل در بحث زعفران، تعهد ارزی است. زعفران محصولی است که قیمت ثابتی ندارد تا بتوان برای آن قیمت پایه صادراتی در نظر گرفت. طبیعتا زمانیکه تعهد ارزی در نظر گرفته می‌شود، باعث می‌شود قاچاقچی انگیزه پیدا کند تا به قیمت صادراتی زعفران را خریداری کند و به قیمت ارز آزاد و پایین‌تر از قیمت صادر کننده در کشور‌های دیگر به فروش برساند. دیگر کنترلی نیز در آن زعفران نیست. الان در بازار امارات زعفران به قیمت بازار رضا مشهد می‌خرید. 

وی در ادامه درباره عدم به روز رسانی کشت زعفران اشاره کرد: با وجود تمامی مشکلات، روی کشاورزی زعفران به عنوان یک محصول استراتژیک کار نکردیم. ما هنوز از روش‌های کشت و برداشت ۱۵۰ سال پیش استفاده می‌کنیم. ما اگر به کشاورز آموزش بدهیم میانگین برداشت را ۶ کیلوگرم در هکتار می‌رسانیم. با این کار سود کشاورز بالا می‌رود و افزایش قیمت هم به حدی نخواهد بود که انگیزه کشت ایجاد شود. استفاده از ابزار و تکنولوژی در کشت زعفران باید توسط وزارت جهاد کشاورزی انجام شود.

دبیر شورای ملی زعفران ایران درباره کاهش مصرف زعفران اشاره کرد: آمار‌هایی که درباره زعفران می‌دهند، هیچکدام مستند نیست. فروش داخل با سطح درامد جامعه کاملا متغیر است. شما اگر زعفران را کیلویی ۱۵ میلیون بفروشید همه مصرف می‌کنند، اما با کیلویی ۷۰ میلیون مشخص نیست چقدر مصرف می‌شود. اگر هر مثقال زعفران بر فرض ۶۰ هزار تومان باشد، با احتیاط بیشتر مصرف می‌شود.

منوچهری درباره کاهش تولید زعفران گفت: کاهش تولید زعفران که گفته می‌شود هیچکدام از آمارهایشان مبنای صحیحی ندارد. ما تا ۴۰۰ تن به بالا هم در شرایط عادی تولید داشتیم. در دو سال اخیر زعفران در خراسان رضوی و خراسان جنوبی کاهش تولید داشته، اما در دیگر استان‌ها افزایش تولید داشتیم. کاهش آمار به ۱۷۰ تن نیز مشخص نیست، چون ما شناسنامه‌ای برای زمین‌های زعفران نداریم که بفهمیم چقدر سطح زیر کشت و تولید داریم.