آخرین وضعیت بازار دارویی کشور/ سرانجام توزیع «متادون» در داروخانه‌ها

 ایسنا:رییس سازمان غذا و دارو با بیان اینکه اکنون کمبودهای دارویی کاهش یافته است و شرایط بهتری داریم، گفت: هرچند قانع نیستیم و باید پیگیری‌ها ادامه یابد تا نقدینگی مورد نیاز برای سرمایه در گردش حوزه دارو تامین شود. 

 

 دکتر حیدر محمدی در نشست خبری «روایت سلامت در دولت مردمی»، گفت: فعلا شرایط ما در حوزه دارو پایدار است و در مقایسه با مدت مشابه در سال قبل که از نظر سرم‌های تزریقی، شست‌وشو، برخی فاکتورهای خونی، آنتی‌بیوتیک خوراکی برای کودکان و داروهای اعصاب و روان مشکلاتی داشتیم، اکنون شرایط مناسبی داریم. در واقع در تامین نقدینگی مورد نیاز حوزه سلامت و حواله ارز مشکلاتی وجود داشت که در صدد رفع آن برآمدیم. سال قبل تابستان و پاییز تلخی در حوزه دارو و تجهیزات داشتیم و همه اینها هشدار داد که سریع‌تر دست به کار شویم تا مجددا تجربه مشابه برایمان رخ ندهد. 

 

وی افزود: در تامین دارو و تجهیزات فقط ما در وزارت بهداشت سهم نداریم و سایر نهادها هم سهم حائز اهمیت دارند. نکته مهم این است که تمام اجزای زنجیره کار خود را به خوبی از تولید تا توزیع انجام دهند تا هیچ اختلالی در زنجیره تامین ایجاد نشود. 

 

محمدی تاکید کرد: سال قبل تلاش‌های زیادی شد اما آنگونه که نیاز داشتیم اعتبارات مورد نیاز طرح دارویاری و اعتبارات مورد نیاز سازمان‌های بیمه‌گر پرداخت نشد. سال قبل کل دریافتی ما از طرح دارویاری ۱۳.۴ همت (هزار میلیارد تومان) بود؛ درحالی که نیاز ما تا ۳ برابر این عدد بود. نهایتا این مسیر تجربه‌ای برای اصلاح ذخایر دارویی بود و از سال قبل به فکر تامین سرم و آنتی بیوتیک بودیم. همواره اولویت ما حمایت از عمق تولید است و بعد حمایت به مرحله بعدی زنجیره می‌رود و این روند ادامه دارد. اگر احساس کنیم تولید کننده محصول نهایی دارو یا تجهیرات پزشکی به مشکل می‌خورد ارز را به مرحله بعد می‌بریم و در کل نظارت به تمام مجموعه تسری می‌یابد. 

 

وی افزود: در مجموع پیگیری‌های ما سبب شد در خرداد سال جاری، ۱۲ هزار میلیارد تومان به ما تخصیص یابد تا به مراکز درمانی ارائه شود و نقدینگی مورد نیاز برای تامین دارو و تجهیزات تامین شد. بعد از آن دیگر پرداختی نداشتیم ولی قول دادند همین روزها ۲۰۰۰ میلیارد دیگر نیز بپردازند؛ هرچند قرار بود ماهیانه ۴ تا ۵.۷ همت برای یارانه ارزی حوزه دارو به سازمان‌های بیمه‌گر تخصیص داده شود ولی خرداد آخرین پرداختی انجام شد و برای تیر و مرداد پرداختی نداشتیم که حداقل لازم است ۸۰۰۰ میلیارد تومان تخصیص دهند.نباید وقفه ایجاد شود چون ممکن است مجددا مشکل تامین ایجاد شود لذا باید این موضوع مرتفع شود. 

 

رییس سازمان غذا و دارو، تاکید کرد: یکی از مشکلات سال قبل وضع حقوق گمرکی و مالیات بر ارزش افزوده بود که چون نرخ آن قبلا ترجیحی بود و با ۴۲۰۰ تومان حساب می‌شد خیلی سخت نبود اما سال ۱۴۰۱ این نرخ به  ATS (حدودا ۲۴ هزار و ۷۰۰ تومان) تغییر یافت که تغییر سخت و سنگینی برای شرکت‌های تامین کننده دارو تجهیزات بود و پیگیری شد تا از آبان ماه این مشکل اصلاح شد.

 

وی افزود: امسال زودتر در قانون بودجه این کار را اصلاح کردیم و از ابتدای سال معافیت مالیات بر ارزش افزوده در این بخش را داشتیم و تولیدات داخلی در محصول نهایی ۳ درصد و برای مواد اولیه این نرخ ۲ درصد درنظر گرفته شد. حقوق گمرکی هم در قانون بودجه ابلاغ شد و برای تجهیرات پزشکی هم مشکلات مرتفع شد و به یک درصد مالیات بر ارزش افزوده کاهش یافت. 

 

وی افزود: اکنون حدود ۷۰۰ تا ۷۵۰ میلیون دلار حواله ارزی برای دارو صورت گرفته است ولی انتظار ما دو برابر این است‌. اکنون کمبودهای دارویی کاهش یافته است و شرایط بهتری داریم هرچند قانع نیستیم و باید پیگیری ادامه یابد تا نقدینگی مورد نیاز برای سرمایه در گردش تامین شود. 

 

محمدی اظهار کرد: درمورد شیرخشک یکی از مشکلات اساسی انتقال ارز بود و با کمک همکاران بانک مرکزی تلاش کردیم که بخشی از کار انجام شود اما بخشی دیگر هنوز انجام نشده است که به دنبال آن مجبور شدیم برای جلوگیری از تاخیر انتقال ارز، فراخوان فوریتی انتقال شیرخشک بزنیم و اگر تولید کنندگان بتوانند به شکل اعتباری مواد اولیه وارد و سپس تولید کنند که از آنها تشکر می‌کنیم اما اگر نتوانند مجبور هستیم برای تامین نیاز بازار شیرخشک وارد کنیم. فراخوان‌های فوریتی یک نوع شفافیت است و اعلام می‌کند شرایط چگونه است. انحصار خوب نیست و هر کسی که می‌تواند باید ورود کند و با کیفیت بالا و برابر قیمت دهد. 

 

او تاکید کرد: اینکه اعلام می‌کنیم وضعیت دارو و تجهیزات در ثبات است، به معنای ایده آل بودن شرایط نیست ولی باید بدانیم در بحران به سر نمی‌بریم. اگر یک لحطه حس کنیم از تامین ارز به موقع بی‌نیاز هستیم مجددا با مشکل مواجه می‌شویم.

 

رئیس سازمان غذا و دارو در پاسخ به سوالی در رابطه با عرضه متادون در داروخانه‌ها گفت: محل عرضه دارو، داروخانه است. پیش از این روند اشتباهی بود که داروهای درمان اعتیاد به مراکز درمان اعتیاد ارائه می‌شدند. با پیشنهاد ستاد مبارزه با مواد مخدر مقرر شد که داروهای درمان اعتیاد نیز مانند سایر داروها در داروخانه‌ها عرضه شوند. عرضه و فروش این داروها از سوی مراکز درمان اعتیاد، سود هنگفتی برای این مراکز داشت و طبیعی است که پیرو پیشنهاد عرضه متادون در داروخانه‌ها، نگرانی برای این مراکز ایجاد شده باشد.

 

وی گفت: البته مشخص است که داروها با نرخ مصوب در داروخانه‌ها عرضه می‌شوند اما آیا فروش داروهای ترک اعتیاد در مراکز MMT نیز با نرخ مصوب خواهد بود؟ 

 

محمدی در این باره توضیح داد: الان داروهای مخدر از معاونت‌های غذا و دارو دانشگاه ها توزیع می‌شوند؛ برخی دانشگاه‌ها اعلام کرده بودند که با مشکل نیروی انسانی مواجه‌اند و بر همین اساس پیشنهاد شد که داروهای مخدر به داروخانه‌ها ارائه شده و از آنجا به مراکز MMT عرضه شوند. بنابراین باز هم نگرانی برای مراکز MMT وجود ندارد؛ البته تاکید می‌کنم که هنوز توزیعی از این داروها به داروخانه‌ها صورت نگرفته است.

 

رئیس سازمان غذا و دارو همچنین در پاسخ به سوالی درباره داروی بیماران پیوندی گفت: مشکل مربوط به داروی این بیماران نیز رفع شده است، البته همچنان واردات ادامه می‌یابد تا در این دارو نیز به ذخیره پایدار برسیم. به عنوان مثال در حوزه سرم‌های تزریقی نیز همین برنامه را داریم تا به ذخیره استراتژیک برسیم در مورد فاکتور ۸ بیماران هموفیلی نیز لازم است تاکید کنم که مشکل داروی این بیماران نیست رفع شده است و تولید داخلی آن در حال انجام است و این بیماران نیز نگرانی نداشته باشند.

 

وی همچنین در پاسخ به سوالی در رابطه با مجوزهای راه اندازی داروخانه‌ها نیز گفت: از ابتدا هم از افزایش بی‌رویه داروخانه‌ها حمایت نمی‌کردیم و معتقدیم که صدور مجوز برای داروخانه‌ها باید منطقی داشته باشد؛ اما بر اساس احکام صادر شده از سوی دیوان عدالت، شورای رقابت و غیره برخی محدودیت‌ها از جمله فاصله گذاری برای ایجاد داروخانه‌ها برداشته شده است؛ البته ما از ابتدا هم تاکید داشتیم که حوزه سلامت رقابت پذیر نیست؛ چرا که رقابت در این حوزه کیفیت را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بر همین اساس تعداد داروخانه‌ها افزایش یافت و طبیعی است که افراد تمایل دارند.

 

وی افزود: داروخانه را در جایی تاسیس کنند که فروش بیشتری داشته باشند. در مجموع از زمان صدور احکام و آیین نامه‌های جدید حدود ۲۰۰۰ داروخانه بر تعداد داروخانه‌های کشور افزوده شده است به طوری که پیش از این ۱۳ هزار داروخانه در کشور فعال بودند اما اکنون این رقم به حدود ۱۵ هزار داروخانه در سراسر کشور رسیده است.

 

وی در همین راستا افزود: به عنوان مثال برخی مصراً می‌گویند که دارو به صورت اینترنتی به فروش برسد؛ اما مگر دارو اسباب بازی، موبایل و اقلامی ازین قبیل است؟ فروش اینترنتی دارو خطرات بسیاری دارد؛ چرا برخی افراد هزینه‌ای را برای مملکت ایجاد می‌کنند و به انجام کاری اصرار دارند که در تخصصشان نیست؟ نباید حوزه سلامت را با سایر حوزه‌ها مقایسه کرد.

 

محمدی همچنین در پاسخ به سوالی درباره ارز ترجیحی حوزه تجهیزات پزشکی، گفت: با توجه به اینکه تامین ما به التفاوت ارز ترجیحی با ارز نیمایی در حوزه دارو سخت بود، بنابراین در حوزه تجهیزات پزشکی این ریسک را نکردیم که ارز ترجیحی حذف شود. برنامه‌ریزی آن است که به تدریج تا پایان سال و در صورتی که مشکلی پیش نیاید ارز ترجیحی در حوزه تجهیزات و شیر خشک نیز حذف شود.

 

محمدی در پاسخ به سوالی درباره سبد فروشی برخی شرکت‌های پخش دارو به داروخانه‌ها گفت: این کار غیر قانونی است و لازم است که داروخانه‌ها موارد تخلف را به ما گزارش دهند. هیچ شرکت پخشی حق سبد فروشی ندارد و قطعاً در صورت گزارش، برخوردهای لازم صورت می‌گیرد. این برخوردها نیز از تعلیق پروانه تا لغو پروانه و معرفی به تعزیرات را شامل می‌شود.

 

رئیس سازمان غذا و دارو در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره غنی سازی آرد، گفت: در رابطه با آرد بارها تاکید کرده‌ایم که استفاده از نان کامل نیاز به فرهنگ سازی دارد و این موضوع باید نهادینه شود که البته این موضوع کار وزارت بهداشت به تنهایی نیست.

 

وی افزود: در حوزه تغذیه همه می‌دانند که بهترین نان، نان کامل و همراه سبوس است. در چند استان این طرح را با همکاری اتحادیه نانوایان شروع کرده‌ایم تا با آرد کامل و حاوی سبوس، پخت نان صورت بگیرد و به مردم عرضه شود. البته مقداری هم پذیرش این موضوع برای مردم کم است؛ چرا که نان کامل و سبوس‌دار تیره‌تر است. این در حالیست که بسیاری از مشکلات گوارشی به دلیل همین کامل نبودن آرد نان است.