ایسنا: مهدی صفری معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه با بیان این که نهایی کردن قرارداد تعرفه ترجیحی با کشورهایی همچون اندونزی، سوریه، ونزوئلا و نیکاراگوئه و چندین کشور آفریقایی در حال انجام است، گفت: می‌توانیم صادرات خوبی در بخش فولاد، صیفی‌جات، کاشی و سرامیک و مصالح ساختمانی به عربستان داشته باشیم.
متن گفت‌وگو با معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه به شرح زیر است:
ظرفیت‌های خوبی در کشورهایی همچون اوگاندا، کنیا و زیمبابوه برای کشت فراسرزمینی وجود دارند. آیا برنامه‌ریزی جدی در کشور برای استفاده از این ظرفیت وجود دارد؟ با توجه به این که رئیس‌جمهور اخیرا به این کشورها سفر کرده و رایزنی‌هایی بین مقامات ایران و این کشورها در این ارتباط انجام شده است.
در چند نمونه در کشورهایی مثل اوگاندا، زیمبابوه اقداماتی انجام داده‌ایم. بر روی کشت فراسرزمینی به خصوص در آفریقا تمرکز داریم. یکی از تجار ما در آن جا کشت پیله ابریشم انجام داده است و باعث اشتغال زایی در ایران شده و حدود ۱۲۰۰-۱۳۰۰ شغل در منطقه بیرجند ایجاد کرده که در حال توسعه است. باید هرچه بیشتر بخش خصوصی را تشویق کنیم که در این حوزه سرمایه گذاری کند. از طرف دیگر باید به این موضوع توجه داشت که به نتیجه رسیدن این‌گونه همکاری‌ها و اقدامات زمان بر است و مثلا نباید انتظار داشت که ظرف ۶ ماه دیگر نتیجه دهد.
در ارتباط با موضوع تعرفه ترجیحی، چند سال پیش قرارداد تعرفه ترجیحی بین ایران و ترکیه امضا شد، اما براساس اعلام برخی از بازرگانان و تجار این تعرفه به ضرر ما بود و پس از مدتی دیگر این قرارداد اجرایی نشد. وزیر خارجه عمان که سه هفته پیش به تهران آمده بود، اعلام کرد قرار است بین دو کشور توافقنامه قرارداد ترجیحی به امضا برسد. به نظر شما باید چه اقدامی انجام دهیم تا مشکلی که در ارتباط با ترکیه ایجاد شد در مورد عمان نیز تکرار نشود؟
اکنون نهایی کردن قرارداد تعرفه ترجیحی با کشورهایی همچون اندونزی، سوریه و ونزوئلا و نیکاراگوئه و چندین کشور آفریقایی در حال انجام است که البته این موضوع و قراردادها باید به تصویب مجلس نیز برسد.
قرارداد تعرفه ترجیحی و تعرفه آزاد خوب است، اما باید صنایع داخلی را نیز در کنار آن تقویت کرد. ممکن است بر روی یک الی ۲ مورد کالای بحرانی، تمرکز کنیم و در لیست کالاهای تعرفه ترجیحی نگذاریم ولی بقیه را می‌توانیم جزو لیست قراداد تعرفه ترجیحی بیاوریم و باید به تعهدات‌مان در این زمینه عمل کنیم. مثلا در مورد صیفی‌جات و همچنین سیب، سیب‌زمینی و پیاز زمانی که تعهد می‌دهیم، باید صادر کنیم، نباید وسط کار به خاطر موضوع تنظیم بازار در داخل، صادرات آن‌ها متوقف شود.
عموما به علت اینکه قیمت کالایی یک باره در داخل بالا می‌رود، ممنوعیت در زمینه صادرات آن ایجاد می‌کنند از جمله در حوزه سبزیجات؟
بله؛ اما با توقف صادرات پیازی که در لب مرز با عراق است و یا سیب‌زمینی که لب مرز ازبکستان است، تنظیم بازار در داخل ایجاد نمی‌شود. باید در صادرات پیوستگی داشته باشیم. باید ظرفیت‌سازی کنیم و ظرفیت صادراتی را به هیچ عنوان در مصرف داخلی دخالت ندهیم. مثلا زمانی که آپارتمان‌سازی در کشور افزایش پیدا می‌کند، باید یک کارخانه سیمان بزنیم و بگوییم این فقط برای صادرات است و مربوط به نیاز داخل نیست. یا مثلا در مناطق آزاد، گلخانه فقط برای صادرات درست کنیم و ظرفیت تولید در داخل را آن قدر افزایش دهیم که دیگر برای تنظیم بازار در داخل نیازی به استفاده از ظرفیت در نظر گرفته شده برای صادرات نداشته باشیم.
موضوعی که در بحث اقتصادی و گردشگری مهم است و چندی پیش شما مطرح کردید، بحث گردشگری سلامت است. شما در یک جلسه اعلام کردید که هدف‌گذاری ما این است که ۶ میلیون گردشگر سلامت در سال جذب کنیم. چه اقداماتی برای تحقق این هدف انجام شده است؟
معتقدم که باید در اغلب کشورهایی که بیماران‌شان برای گردشگری سلامت و درمان به ایران می‌آیند، پلی‌کلینیک‌ها را ایجاد کنیم، پزشک عمومی در آنجا داشته باشیم تا بیماران را معاینه کنند و برای درمان تخصصی به صورت کانالیزه به ایران اعزام کنند. مثلا اگر بیماری چشم درد داشت در همان پلی‌کلینیک برای بیمار مشخص شود که در کدام بیمارستان در ایران و در چه شهری و چه زمانی باید جراحی کند. الان هر هفته هواپیما از عمان به شیراز برای معالجه چشم و گوارش می‌آید. باید این اعزام‌ها هدایت شده باشد تا دلال‌ها این وسط اثرگذاری‌های منفی نداشته باشند، آژانس‌های مسافرتی نیز در این زمینه می‌توانند همکاری‌های خوبی با این پلی‌کلینک‌ها داشته باشند.
در خصوص خود توریست نیز متاسفانه ما از زیرساخت‌های لازم از جمله در زمینه هتل برخوردار نیستیم. آیا مثلا ما از ظرفیت پذیرش ۳۰۰ الی ۴۰۰ هزار توریست چینی در سال را بر اساس قرارداد ۲۵ ساله بین ایران و چین برخورداریم؟ اگر یک اروپایی که به ایران می‌آید مثلا دوست دارد در کویر بخوابد و یا در یک فضای باز ولی گردشگری چینی که به ایران می‌آید هتل پنج یا ۶ ستاره می‌خواهد.
به نظر می‌رسد در ایران یکی از مشکلاتی که توریست‌ها با آن در حال حاضر رو برو هستند بحث اینترنت و فیلتر بودن کانال‌های ارتباطی است چنان که در این ارتباط اقای ضرغامی وزیر گردشگری چندی پیش پیشنهاد داد که به گردشگران، سیم‌کارت بدون فیلتر داده شود؟
نباید این موضوع را خیلی دراماتایز کنیم. در کشورهای مختلف مباحث مشابهی مطرح است. این فاکتور موثر است ولی تعیین‌کننده نیست. به نظرم برای گردشگران سلامتی که به ایران سفر می‌کنند، ارائه خدمات خوب درمانی و این که سفر و برنامه‌ریزی مرتبط با درمانش به صورت مناسب انجام شود، مهم است و اینترنت، ظرفیت و سرعت آن خیلی مهم نیست. قرار نیست که در سفر به ایران کتاب دانلود کنند. به نظرم این قضیه زیاد روی کار تأثیر ندارد.
روند وضعیت عضویت ایران در گروه بریکس به کجا رسیده است؟
اعضای بریکس هنوز معیارهای خود برای پذیرش اعضای جدید را مشخص نکرده‌اند اما جلسات این گروه به طور مرتب برگزار می‌شود و از ایران نیز برای شرکت در این جلسات دعوت می‌شود. به تازگی وزیر امور خارجه و دبیر شورای عالی امنیت ملی در نشست‌های بریکس شرکت کرده‌اند و ان‌شاءالله در آینده نیز در جلسات دیگری که دعوت شده‌ایم، شرکت می‌کنیم.
همان‌طور که می‌دانید بریکس یک گروه اقتصادی است و عضویت ایران در این گروه می‌تواند برای کشور بسیار مهم و موثر باشد. اکنون ما در سازمان‌هایی همچون شانگهای، اکو و اوراسیا حضور داریم و تلاش می‌کنیم که هر چه زودتر نیز عضو بریکس شویم. این گروه‌ها بیش از نصف دنیا را از نظر جمعیتی تحت پوشش خود قرار می‌دهند و ان‌شاءالله بتوانیم از این فرصت‌ها استفاده کنیم.
در مورد بحث روابط ایران و عربستان و بازگشایی سفارت از طرف ایران، بسیاری از مقامات وزارت خارجه ایران می‌گویند که گسترش تعاملات تجاری با عربستان برای ما مهم است. چه ظرفیت‌ها و حوزه هایی وجود دارد که بخواهیم روابط تجاری با عربستان داشته باشیم؟
صادرات خوبی می‌توانیم در بخش فولاد، صیفی‌جات، کاشی و سرامیک و مصالح ساختمانی به عربستان داشته باشیم. توانایی‌های ما در حوزه‌های فولاد، داروهای نانویی و بایویی و تجهیزات پزشکی و ... بالا است. بحث سرمایه‌گذاری‌های متقابل و مشترک نیز مطرح است. ما کارخانجات زیادی داریم که علاقه‌مند هستند در آنجا در حوزه فولاد به صورت مشترک سرمایه‌گذاری کنند و در اینجا نیز زمینه‌های مختلف سرمایه‌گذاری از جمله در بحث هتل‌سازی و ...فراهم است؛ به طور کلی فضا برای تجارت و صدور خدمات مهندسی و ... بسیار خوب است.
ان‌شاءالله بتوانیم از ظرفیت بانک توسعه اسلامی نیز در مورد دریافت وام‌های جدید استفاده کنیم. قسط وام‌هایی که پرداخت نشده بود را به تازگی پرداخت کرده‌ایم، چند روز پیش آخرین قسط پرداخت شد و الان می‌توانیم وام جدید بگیریم.
در مورد آن چه که اشاره کردید بحث و گفت‌وگویی هم شده یا فقط این مسائل در حد طرح و پلن است؟
آقای خاندوزی، وزیر اقتصاد و داریی در جریان سفری که به عربستان داشتند ملاقات و رایزنی‌هایی در این زمینه داشتند. از نظر ما فضا بسیار مناسب است و ان‌شاءالله با استقرار هر چه زودتر سفیر ایران در عربستان، کار در این حوزه نیز تسریع می‌شود.