پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : در روزهای اخیر موضوع قطع دست کودک ۹ ساله بر اثر حادثه ایجادشده در یک پله‌برقی در منطقه ۱۶ پایتخت، بار دیگر موضوع خرابی، فرسودگی و حوادث احتمالی پله‌برقی‌های پل‌های عابر پیاده و متروی تهران را مورد توجه قرار داده است. در این حادثه اما نکته مهم، عدم عذرخواهی سازمان زیباسازی شهر تهران به عنوان متولی نگهداشت پله‌برقی‌های پل‌های عابر پیاده از خانواده کودک آسیب‌دیده بود و این سازمان حتی در بیانیه خود درباره این حادثه به‌نوعی این خانواده را مقصر دانست و تاکید کرد که «کودکان باید با در دست داشتن دست والدین از پله‌برقی استفاده کنند و این کودک دست خود را روی صفحه پله‌برقی قرار داده بود.»
اما در دوره کنونی مدیریت شهری تهران، این اولین باری نیست که به دلیل ضعف نگهداشت امکانات شهری، حادثه‌ای ناگوار برای کودکان رخ می‌دهد و تا کنون چند بار شاهد وقوع چنین حوادثی در این زمینه بوده‌ایم؛ به طور مثال علاوه بر حادثه چله‌برقی متروی شهید بهشتی در خرداد امسال که ۱۸ مصدوم داشت و کودکان نیز در زمره مصدومان آن بودند، در تیرماه ۱۴۰۱ یک کودک ۴ ساله که به همراه خانواده خود برای استراحت به حاشیه میدان افسریه رفته بود، داخل یک چاه موجود در فضای سبز سقوط کرد و کشته شد.
جالب این که در آن حادثه نیز شهردار وقت منطقه ۱۵ که چند ماه بعد به عنوان شهردار منطقه یک برگزیده شد، مدیریت شهری را که باید دور آن چاه حصار می‌کشید و مانع از ورود افراد به آن محدوده خطرناک می‌شد، مقصر نداست و تاکید کرد که «این اتفاق داخل پارک یا فضای سبز تفریحی منطقه رخ نداده است و ما برای آبیاری فضای سبز رمپ و لوپ‌های محدوده افسریه از چاه عمیق دیگری استفاده می‌کنیم.»
باید ایمنی پلهبرقیها را بالا ببریم تا مردم با خیال آسوده از آن استفاده کنند
رویکرد مقصر جلوه دادن افراد حادثه‌دیده به‌جای پذیرفتن تقصیر در وقوع حادثه توسط مدیریت شهری، اتفاقا موجب اعتراض برخی اعضای شورای شهر تهران نیز شده است و ناصر امانی در همین زمینه در جلسه روز ۱۵ مرداد شورا تاکید کرد که «ای کاش به جای سازمان زیباسازی، روابط‌عمومی و امور بین‌الملل شهرداری اطلاعیه می‌داد و عذرخواهی می‌کرد و با خانواده ابراز همدردی می‌کرد و خسارت را به عهده می‌گرفت، نه این که یک اطلاعیه بدهند و پیشاپیش خود را از همه چیز تبرئه کنند و تقصیر را بر گردن یک کودک ۹ ساله و مادرش بیاندازند که مهمان ما بودند.»
این نکته‌ای است که سید جعفر تشکری هاشمی، رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای اسلامی شهر تهران نیز در گفت‌وگو با ایلنا آن را تایید کرد و گفت: این رویکرد نادرستی است که بعد از وقوع هر حادثه، مدیریت شهری خود مردم را مقصر جلوه بدهد. پله‌برقی برای راحتی مردم در خیابان نصب می‌شود و قرار نیست این پله‌ها محل صدمه و قتلگاه برای شهروندان باشد، بنابراین اگر یک پله نقص دارد یا آسیب‌پذیر است، باید مشکل آن را برطرف کنند تا مردم بتوانند با ایمنی و امنیت در پلهبرقیها تردد کنند.
وی افزود: نمی‌توانیم به شهروندان بگوییم که کودکان یا مثلا افراد سالمند و کم‌توان نباید از پلهبرقیها تردد کنند و بقیه افرادی هم که می‌خواهند از این پله‌ها استفاده کنند، مسئولیت جانشان با خودشان است. این حرف غیرمنطقی است و ما باید ضعف‌ها و اشکالات پلهبرقیها را رفع کنیم و سطح ایمنی آنها را بالاتر ببریم تا شهروندان بتوانند با خیالی آسوده از این پله‌ها استفاده کنند.
تشکری هاشمی با بیان این که اشکالات موجود در پلهبرقیها ناشی از طراحی آنها نیست، بلکه بر اثر فرسودگی و سال‌ها استفاده از آنها، ایراداتی در آنها به وجود آمده است که باید رفع شود، عنوان کرد: شهرداری تهران حتما باید از خانواده آسیب‌دیده در حادثه اخیر عذرخواهی و دلجویی کند و روند درمان فرزند آنها را تا انتها دنبال کند. همچنین حتما باید با مقصران احتمالی که در نگهداشت پلهبرقیها ضعف داشتند، برخورد قانونی صورت گیرد تا این‌گونه اتفاقات و سهل‌انگاری‌ها تکرار نشود.
رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای اسلامی شهر تهران ادامه داد: هنوز نمی‌توان اظهار نظر کرد که آیا شهرداری و سازمان زیباسازی در این حادثه مقصر بوده یا خیر، ولی اولا ما در کمسیون عمران شورا در حال تهیه گزارش درباره این مساله هستیم و ثانیا مدیریت شهری به لحاظ انسانی وظیفه دارد که حتی اگر هیچ تقصیری متوجه آن نباشد، حتما از خانواده آسیب‌دیده دلجویی کند و به فرزند آنها رسیدگی دقیق داشته باشد.
فعال بودن یک پله‌برقی به معنای ایمنی کامل آن نیست
تشکری هاشمی در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: براساس آخرین گزارشی که در نیمه اردیبهشت‌ماه امسال درباره وضعیت خرابی پله‌برقی‌های پل‌های عابر پیاده تهیه کردیم، بیش از ۷۵ درصد پلهبرقیها کار می‌کند، اما فعال بودن یک پله‌برقی الزاما به معنای نداشتن نقص یا برخورداری از ایمنی کامل نیست، یعنی ممکن است یک پله‌برقی روشن باشد، اما مثلا هندریل آن خراب باشد یا استپ‌ها یا دندانه‌های صفحه ثابت آن آسیب دیده باشد و همه این موارد ممکن است باعث ایجاد حادثه شود.
وی در ادامه گفت: برای این که پله‌برقی‌های پل‌های عابر پیاده همواره فعال باشد یا کمتر دچار نقص یا خرابی شود یا اگر مشکلی هم پیش بیاید، سریعا برطرف شود، نباید مدیریت این پلهبرقیها با سازمان زیباسازی شهر تهران باشد، زیرا این سازمان، واحد تخصصی نگهداری از پلهبرقیها نیست و دلیلی نمی‌شود که چون سازمان زیباسازی تبلیغات عرشه پل‌ها را برعهده دارد، تعمیرات و نگهداشت پلهبرقیها نیز به این سازمان واگذار شود.
نگهداشت پلهبرقیها باید به شهرداری‌های نواحی سپرده شود
رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران با تاکید بر این که موضوع نگهداشت پلهبرقیها باید از سازمان زیباسازی گرفته و به واحد‌های تخصصی مربوطه داده شود، گفت: به نظر می‌رسد بهترین واحد‌های تخصصی که می‌توانند تعمیر و نگهداشت پلهبرقیها را برعهده داشته باشند، معاونت‌های حمل‌ونقل شهرداری‌های مناطق هستند و خود مناطق نیز این کار را از شهرداری‌های ناحیه مطالبه کنند، یعنی در عمل نگهداشت پلهبرقیها به نواحی شهرداری سپرده شود.
وی در پایان تصریح کرد: با توجه به این که حدود ۵۰۰ پله‌برقی پل عابر پیاده در تهران وجود دارد و شهرداری ۱۲۳ ناحیه دارد، بنابراین اگر مدیریت پلهبرقیها به نواحی سپرده شود، به هر ناحیه شهرداری به طور متوسط کمتر از ۵ پله‌برقی می‌رسد که شهرداران نواحی و مدیران فنی و اجرایی هر ناحیه می‌تواند هر روز از این پله‌ها بازدید کنند، اما وقتی مدیریت تمام پلهبرقیها به یک سازمان واگذار می‌شود که وظایف اجرایی متعددی دارد و یک نهاد تخصصی نیز محسوب نمی‌شود، حتما احتمال بروز نقص و حوادث احتمالی در پلهبرقیها نیز بالا می‌رود.