تشریفات در مراسم تاجگذاری شاهان جهان؛ از آب متبرک تا صندلی مقدس

رژه فیل‌سواران در مراسم تاجگذاری پادشاه تایلند

روز ۶ ماه مه تاجگذاری چارلز سوم به عنوان پادشاه بریتانیا در مراسمی صورت خواهد گرفت که در مجموعه‌ای از آداب و سنت‌های دیرین ریشه دارد. اما آداب و رسوم گاه عجیب و استثنایی در تاجگذاری شاهان دیگر نیز نامعمول نیست.

بر سرنهادن تاجی ساخته از چرم گوساله تا تخت سلطنتی که حتی شاه هم اجازه نشستن روی آن را ندارد از جمله این آداب سنتی است.

دکتر النا ووداکر، استاد تاریخ دوره رنسانس در دانشگاه وینچستر بریتانیا می‌گوید «آغاز سلطنت غالبا با آداب و رسوم آیینی ویژه همراه است..»

او می‌افزاید «در اکثر مراسم تاجگذاری ما شاهد عناصر خاصی هستیم و معمولا جلوس بر تخت سلطنت، نمایش و به کار گیری اشیاء خاص و پوشیدن جامه‌های ویژه و گاه اجرای آداب دینی و مناسک مذهبی مانند مسح پادشاه از جمله این عناصر است.»

او می‌افزاید: «استفاده از این عناصر هم برای تایید نقش پادشاه یا ملکه و هم یادآوری مجدد رابطه بین او و مردم اهمیت دارد.»

آب متبرک

مسح چارلز سوم با تدهین یا مالیدن روغن مقدسی انجام می‌شود که با دستورالعملی مشخص و محرمانه ساخته شده است. در این بخش از مراسم تاجگذاری، که مقدس‌ترین بخش آن است، سراسقف کاتنربری، به عنوان بالارتبه‌ترین روحانی کلیسای انگلستان، با این روغن سر، سینه و دست‌های پادشاه را مسح خواهد کرد تا بر موقعیت معنوی او به عنوان ریاست عالیه کلیسا تاکید شود.

در تایلند، مراسمی مشابه مسح در مراسم تاجگذاری صورت می‌گیرد که شامل ریختن آب روی پادشاه به منظور تطهیر اوست.

این آب که بین ساعت ۱۱:۵۲ تا ۱۲:۳۸ به وقت محلی از بیش از ۱۰۰ چشمه در سراسر تایلند جمع‌آوری شده، در زمان خاصی که طالع‌بینی سنتی تایلند آن را «با شگون‌ترین زمان» می‌داند در یک مراسم بودایی متبرک می‌شود.

واجیلالونگکرون، پادشاه تایلند، خود را با آب متبرک تطهیر می‌کند

صندلی‌ مقدسی که برای نشستن نیست

در بخش بزرگی از مراسم تاجگذاری، چارلز سوم روی تخت پادشاهی خواهد نشست.

این تخت که از بلوط ساخته شده بیش از ۷۰۰ سال قدمت دارد، قدیمی‌ترین «مبلمان» در بریتانیاست که هنوز برای همان منظور اولیه به کار می‌رود.

در این صندلی بخشی هم برای قرار دادن «سنگ سرنوشت» طراحی شده است. این سنگ نمادی تاریخی است که شاهان اسکاتلند در مراسم تحلیف خود بر آن می‌نشستند. از چند قرن پیش، سلطنت اسکاتلند و انگلستان در هم ادغام شده و پادشاهان بریتانیا را تشکیل داده است.

اما در مراسم آغاز سلطنت آسانتهینی، پادشاه منطقه آشانتی در کشور آفریقایی غنا، نوع دیگری از تخت سلطنت به کار می‌رود. آسانتهینی‌ها از سال ۱۷۰۰ بر این منطقه سلطنت کرده‌اند.

مقدس‌ترین شئ در مراسم آغاز سلطنت فرمانروای اشانتی، چهارپایه طلایی است که به نام «سیکا دوا کوفی» معروف است. براساس اعتقادات سنتی این منطقه، چهارپایه طلایی نماد و نشانگر «روح» مردم آشانتی است.

اوتومینو اسیی توتو دوم در حال حاضر آسانتهینی مردم آشانتی است

این چهارپایه از چنان قداستی برخوردار است که هیچکس، حتی شخص پادشاه هم اجازه نشستن روی آنرا ندارد. بنابراین در طول مراسم تاجگذاری، پادشاه را بر فراز این چهارپایه بالا و پایین می‌برند بدون اینکه هیچگاه روی آن بنشیند و بدنش با آن تماس پیدا کند.

با این حال، در سال ۱۹۰۰، سر فردریک هاجسون، فرماندار بریتانیایی ساحل طلا - یا همان کشور امروزی غنا - در صدد نشست روی چهارپایه طلایی برآمد و به مامورانش دستور داد آن را برای این منظور پیدا کنند.

این جستجو به شورش مردم آشانتی به رهبری ملکه مادر منجر شد. این شورش در نهایت شکست خورد و منطقه آشانتی رسما تحت حاکمیت مستقیم بریتانیا قرار گرفت و تا سال ۱۹۳۵ سلطنت خاندان پادشاهی به این منطقه بازگردانده نشد.

سایبان، پرده و پارچه

بخش مسح پادشاه بریتانیا چنان مقدس و محرمانه تلقی می‌شود که هنگام اجرای آن سایبانی بالا سر او نگه می‌دارند تا این مراسم از دید حاضران پنهان بماند.

در همان زمان، حاضران در مراسم تاجگذاری با صدای بلند شعار می‌دهند: خدا پادشاه را حفظ کند!

در مراسم بر تخت نشستن امپراتوران ژاپن نیز بخش مشابهی وجود دارد.

در طول مراسم، پرده‌های بنفش مقابل غرفه‌ای به نام تاکامیکورا کنار زده می‌شود تا امپراتور را نشان دهد که جلوی تخت سلطنت ایستاده در حالیکه شمشیر و جواهرات سلطنتی در کنار تخت قرار گرفته است.

ناراهیتو امپراتور ژاپن آغاز پادشاهی خود را اعلام می‌کند - غرفه ملکه در کنارغرفه امپراتور است

سپس امپراتور که یک جامه بلند زعفرانی رنگ بر تن دارد خطابه‌ آغاز سلطنت خود را می‌خواند. امپراتور این جامه را تنها در برخی مراسم خاص بر تن می‌کند.

در پایان خطابه، حاضران دست‌های خود را بلند کرده و با فریاد «بانزای» (ده هزار سال!) برای عمر و سلطنت طولانی پادشاه دعا می‌کنند. همزمان مردم ژاپن در هرکجا که باشند با اطلاع از لحظه اعلام سلطنت، به این دعا می‌پیوندند.

در مراسم جلوس امپراتور کنونی ژاپن، چارلز که در آن زمان ولیعهد بود، به نمایندگی از سوی بریتانیا در کنار شماری از مقامات ارشد خارجی حضور داشت.

پر و پوست شیر

پادشاه بریتانیا هنگام تاجگذاری جامه‌های ویژه‌ای برتن خواهد داشت.

هنگام ورود به کلیسای وست‌مینستر، محل برگزاری مراسم، او شنل مخمل بلندی می‌پوشد که روی آن زردوزی شده و خز گرانقیمتی به نام «ارمین» در آن به کار رفته است.

پس از آن شنل دیگری بر تن می‌کند که به صورت ویژه برای این مراسم دوخته شده است. برای تاجگذاری الیزابت دوم در سال ۱۹۵۳، شنلی از ابریشم دوخته شد که هفت متر طول داشت و تکمیل آن ۳۵۰۰ ساعت طول کشید تا علایم ملی بریتانیا و سایر کشورهای مشترک‌المنافع با ۱۸ نوع نخ طلا و نقره روی آن گلدوزی شود.

پادشاه زولو که یکی از بانفوذترین فرمانروایان در میان هشت پادشاه منطقه‌ای آفریقای جنوبی است هم برای مراسم تاجگذاری لباس خاصی بر تن می‌کند.

در مراسم سنتی آغاز سلطنت پادشاه زولو، او وارد یک محوطه مقدس گاوها می‌شود تا از ارواح اجداد خود طلب حمایت کند در حالیکه پوست شیری را برتن دارد که آنان شکار کرده‌اند تا نشان دهد که شاه برگزیده آنان است.

پادشاه زولو - زولوها تقریبا یک پنجم جمعیت آفریقای جنوبی را تشکیل می‌دهند

شاه میسوزولو کا زولیتینی، فرمانروای کنونی زولو، در مراسم تاجگذاری خود در سال ۲۰۲۲، هنگام دریافت اعلامیه شناسایی خود از سوی رئیس جمهوری آفریقای جنوبی لباسی از پارچه شبیه پوست پلنگ پوشید.

تاجی از چرم گوساله

تاج یکی از مهمترین عناصر در مراسم تاجگذاری است و نمادی است که فرمانروایی پادشاه را به نمایش می‌گذارد.

چارلز سوم در مراسم تاجگذاری خود تاج «ادوارد قدیس» را بر سر خواهد گذاشت که از طلای ناب ساخته شده و در آن تعدادی یاقوت و یاقوت کبود به کار رفته است.

در طول سلطنت فرمانروایان بریتانیا از این تاج فقط یکبار در همان مراسم تاجگذاری استفاده می‌شود و اگرچه آنان بعدا در مراسمی، از جمله مراسم سالانه افتتاح پارلمان، تاج بر سر می‌گذارند، اما این تاج ویژه هر پادشاه یا ملکه‌ است و به «تاج امپراتوری» یا «تاج فرمانروایی» شهرت دارد.

چارلز سوم در پایان مراسم تاجگذاری، تاج ادوارد قدیس را از سر بر می‌دارد و تاج فرمانروایی خود را بر سر می‌گذارد. این تاج کمی بیش از یک کیلوگرم وزن دارد.

بستن سربند در مراسم آغاز سلطنت لتسی سوم، پادشاه لسوتو، در سال ۱۹۹۷

در مراسم به تخت نشستن پادشاه لسوتو، یک نوار سر (سربند) ساخته شده از چرم گوساله به کار می‌رود. دو تن از رئیسان سنتی قبایل این سربند را دور سر پادشاه می‌بندند.

شاهان لسوتو در طول این مراسم جامه‌ای به رنگ نیلی بر تن دارند که روی آن نقشی از تمساح به رنگ طلایی گلدوزی شده است.

تاجگذاری لتسی سوم، پادشاه فعلی لسوتو، در یک استادیوم ورزشی در شهر مازرو، پایتخت، برگزار شد و چارلز در مقام ولیعهد بریتانیا، و نلسون ماندلا، رئیس جمهوری وقت آفریقای جنوبی، در آن حضور داشتند.

منبع: بی بی سی