پس از بن سلمان، این بار بن زاید قرار است از مدار آمریکا خارج شود؟

کنث راپوزا در نشریه آمریکایی فوربس نوشت: از عربستان شروع شد. بایدن در جریان سفرش به ریاض در ژوئیه گذشته با سلام و احوالپرسی سرد مواجه شد. سپس سعودی‌ها چین را برای میانجی‌گری برای نزدیک شدن به ایران انتخاب کردند. هیچ کس از واشنگتن یا بروکسل برای آشتی دادن دو دشمن قدیمی در اتاق نبود.

به گزارش سرویس بین الملل «انتخاب»؛ در ادامه این مطلب آمده است: کشور بعدی امارات متحده عربی است. در سراسر جهان و در خلیج فارس، امارات بیشتر به خاطر دبی و خطوط هوایی «الاتحاد» شناخته می شود. این کشور نیز مانند سعودی‌ها از بسیاری جهات دنباله روی آمریکا بود. با این حال، امروز ابوظبی بر اساس منافع جمعی امیرنشین‌های خود عمل خواهد کرد، و اگر این بدان معناست که باید با ایالات متحده در مورد موضوعات مهم ژئوپلیتیک دچار اختلاف شود یا از آن جدا شود، مهم نیست.

بایدن از محمد بن زاید، رئیس جمهور امارات متحده عربی (MBZ) دعوت کرد تا تابستان گذشته به واشنگتن بیاید. این واقعیت که این دیدار هنوز اتفاق نیفتاده است نشان دهنده مشکلات در روابط امارات و دولت بایدن است.

دکتر تئودور کاراسیک، مشاور ارشد در Gulf State Analytics می‌گوید: «بعید است رئیس امارات متحده عربی به دلیل نش‌های سیاسی با دولت امریکا، به واشنگتن دی سی سفر کند، مخصوص با عنایت به روابط رو به رشد با چین و روسیه که مدت‌ها در حال شکل‌گیری بوده است.»

وی افزود: «امارات دارای یک بینش خلیجی خاصی ست که جهان بینی آن‌ها را شکل می‌دهد. از نظر دیدگاه هم به کشور‌های شرق در مقابل کشور‌های غرب نزدیک است. امارات متحده عربی مسائل مربوط به خط مشی‌ها را متفاوت می‌بیند، مسئله‌ای که در آن صبر نقش کلیدی دارد.»

این کارشناس افزود: «اماراتی ها بنابراین منتظر خواهند ماند تا ببینند چه اتفاقی می‌افتد، زیرا فضای سیاسی (در ایالات متحده و اروپا) دائما در حال تغییر است. اما غرب دیگر الگو نیست.»

نفوذ آمریکا در بوته آزمایش

نفوذ آمریکا با شرکای منطقه‌ای خود در حال محک خوردن است. ناظران در جهان در حال توسعه تنها باید به عدم موفقیت ایالات متحده در اجرای تحریم‌های خود علیه روسیه به عنوان یک شاخص کلیدی نگاه کنند. امارات متحده عربی نمونه دیگری از «دور شدن» از رهبری غرب است.

طی چند ماه گذشته، تعدادی از مقامات ارشد ایالات متحده، بریتانیا و اتحادیه اروپا به ابوظبی پایتخت امارات سفر کرده اند تا یکی از بزرگترین حفره‌های رژیم تحریم‌ها علیه روسیه را پر کنند. صادرات قطعات الکترونیکی از امارات به روسیه در سال گذشته هفت برابر شده است. صادرات ریزتراشه از امارات به روسیه در سال ۲۰۲۲ نسبت به سال ۲۰۲۱، ۱۵ برابر بیشتر بود و سال گذشته امارات ۱۵۸ پهپاد به روسیه فروخت. تحریم‌های واشنگتن همه این موارد را محدود کرد.

واشنگتن به صراحت اعلام کرده است که اجرای تحریم‌ها یک سیاست ضروری است. متیو اکسلرود، دستیار وزیر بازرگانی آمریکا در بیانیه مطبوعاتی مورخ ۲ مارس گفت: «کسانی که با فرار از تحریم‌های ما تلاش می‌کنند ماشین جنگی پوتین را تقویت کنند، پاسخگو خواهند بود.»

مت اولسن، دستیار دادستان کل امریکا در امور امنیت ملی گفت: «از زمان تهاجم بی‌دلیل روسیه به اوکراین، اولویت وزارت دادگستری اجرای قوی قوانین صادرات و تحریم‌های ایالات متحده و سرکوب تلاش‌ها برای دور زدن آن بوده است.»

کریستین اولریچسن، محقق خاورمیانه در موسسه بیکر دانشگاه رایس می‌گوید: «مقامات امارات متحده عربی از فشار بالقوه‌ای که ممکن است برای پایبندی به تحریم‌های ایالات متحده یا سایر تحریم‌ها متحمل شوند آگاه هستند.»

او می‌گوید: «در واشنگتن دی سی نسبت به نقش امارات متحده عربی در تقویت حرکت روسیه برای یافتن پناهگاهی در مقابل تحریم‌ها، ناامیدی وجود دارد، اگرچه برخی اذعان دارند که نه اماراتی‌ها و نه سعودی‌ها در مقابل فشار‌ها برای جانبداری از یکی از طرفین دعوا سر فرود نمی‌آورند. همه در حال تطبیق با شرایط نرمال جدید هستند که در آن رابطه بیش از هر زمان دیگری بر پایه عدم تعهد است.»

امارات در کمک به روسیه برای دور زدن تحریم‌ها تنها نیست. ایالات متحده قبلاً از ترکیه، چین و برخی از کشور‌های آسیای مرکزی شکایت کرده است که از زمانی که تانک‌های روسی در سال گذشته وارد دونباس شدند، روابط تجاری و سایر روابط را افزایش داده اند.

عربستان سعودی نفت روسیه را برای استفاده در داخل می‌خرید و بیشتر نفت خود را به اروپا صادر می‌کرد که محدودیت‌هایی برای واردات از مسکو داشت. هند هم مثل همیشه غیر متعهد باقی مانده است. اما جدا از سعودی‌ها که روابطشان از لحظه‌ی پیروزی بایدن در انتخابات کاهش یافت، امارات محبوب واشنگتن است که جزء خریداران بزرگ محصولات دفاعی آمریکا و به عنوان شرکای اصلی در جنگ ناکام افغانستان نگریسته می‌شود. بسیاری در کنگره به من گفته اند که این نیز ابوظبی را نسبت به واشنگتن مایوس کرد.

معاون وزیر خزانه داری در امور تروریسم و اطلاعات مالی قبلاً امارات متحده عربی را به دلیل "رعایت ضعیف تحریم ها" نشان کرده است؛ و طی شش ماه گذشته، دولت ایالات متحده حداقل سه نهاد اماراتی را به دلیل تجارت غیرقانونی با روسیه تحریم کرده است. این‌ها شامل دو شرکت حمل و نقل هوایی مستقر در امارات (اپراتور‌های لجستیک، نه هواپیما‌های مسافربری تجاری) است که با یک شرکت ایرانی تحت تحریم برای انتقال پهپادها، پرسنل و تجهیزات مرتبط از ایران به روسیه و یک بانک روسی به نام MTS Bank  که در ابوظبی فعالیت می‌کند، همکاری کردند.

متیو لویت، مدیر برنامه ضد تروریسم در اندیشکده Washington Institute for Near East Policy می‌گوید: «امارات متحده عربی از خطر دور زدن تحریم‌ها آگاه است و نسبت به آن حساس است، همانطور که اخیراً این مهم با تصمیمش برای لغو مجوز بانک MTS مورد تأکید قرار گرفت.»

لویت شک دارد امارات متحده عربی این تحریم‌ها را علیه بانک MTS نقض کند.

لویت می‌گوید: «امارات متحده عربی و سایر کشور‌های حوزه خلیج فارس متعهد هستند که با واقعیتی که اکنون به‌عنوان جهانی چندقطبی دائمی می‌بینند، سازگار شوند. آن‌ها ایالات متحده را به عنوان شریک امنیتی مورد علاقه خود می‌بینند، اما خواهان روابط نزدیک با چین و روسیه هستند و از دیدن آن‌ها به صورت دوگانه خودداری می‌کنند.»

امارات متحده عربی موقعیت کاملاً متفاوتی را در میان متحدان ایالات متحده دارد. این کشور به عنوان اولین کشور عربی خلیج فارس که روابط خود را با اسرائیل عادی کرد، جایگاهی را برای خود در میان مدافعان پذیرش اسرائیل، تضمین کرده است. برای امارات متحده عربی، استراتژی این است که سه دین ابراهیمی اسلام، مسیحیت و یهودیت، همگی یک هسته مشترک دارند و باید به عنوان یک خانواده با هم کنار بیایند.

مهمتر از آن برای ایالات متحده چه از نظر تجاری و چه از نظر قدرت سیاسی، امارات متحده عربی چهارمین دریافت کننده بزرگ انتقال تسلیحات ایالات متحده پس از عربستان سعودی، استرالیا و کره جنوبی است.

از سال ۲۰۰۹، امارات متحده عربی بازار شماره یک صادرات کالا‌های ایالات متحده در خاورمیانه بوده است. در سال ۲۰۲۰، امارات متحده عربی منشا حدود ۴۵ میلیارد دلار سرمایه گذاری در ایالات متحده بود.

برهم زدن این روابط خطرات منفی دارد. یکی از دیپلمات‌های بازنشسته که خواستار عدم افشای نامش بود، به من گفت: «اگر ایالات متحده در مورد عملی کردن تحریم‌های روسیه جدیت می‌خواهد به خرج دهد، پس نمی‌تواند به امارات آسان بگیرد.»

اگر بایدن و تیمش واقعاً در مورد سختگیری در قبال روسیه جدیت دارند، به نظر می‌رسد که باید آماده وارد شدن به شرایط دشوار با امارات بر سر رابطه این کشور با روسیه باشند. این البته یک دیدگاه ستیزه جویانه است.

اما دیدگاه واقع‌گرایانه می‌گویند که هرگونه اقدام علنی برای مجازات امارات باید برای ابوظبی منطقی تلقی شود. در غیر این صورت، ایالات متحده نه تنها در چشم ابوظبی بلکه در دوحه و لاگوس، سائوپائولو و مکزیکوسیتی نیز به عنوان قلدر تلقی خواهد شد.

اولریچسن از موسسه بیکر می‌گوید: «ایالات متحده جذابیت قدرت نرم را به عنوان مکانی برای زندگی و تحصیل حفظ کرده، و اماراتی‌های بسیاری برای تحصیل به ایالات متحده سفر می‌کنند تا به چین، اگرچه این شکاف به آرامی در حال کاهش است. رهبران امارات متحده عربی سه دوره اخیرا ریاست جمهوری ایالات متحده را به همان اندازه متفاوت از یکدیگر می‌بینند که ترامپ با اوباما و بایدن از ترامپ متفاوت است؛ و تصمیماتی گرفته اند که اماراتی‌ها و سعودی‌ها از آن حمایت نمی‌کنند. این باعث می‌شود که آن‌ها در مورد آینده رابطه‌ای که تا یک دهه پیش تقریباً ثابت به نظر می‌رسید با عدم اطمینان روبرو باشند.»