توافق ایران و عربستان استعداد حل کردن سایر مشکلات سیاست خارجی ایران را ندارد، اما برخی تلاش می‌کنند موضوع را فراتر از حد واقعی جلوه دهند / این توافق، امنیتی ست؛ طرفین از این توافق نمی‌خواهد به روابط استراتژیک بلندمدت برسند

توافق اخیر با عربستان باعث شد برخی تحلیل ها به سمت احتمال احیا برجام پیش برود اما برخی در مقابل معتقدند ارتباط با عربستان صرفا یک اتفاق منطقه ای با وساطت چین است و هیچ ارتباط معناداری با برجام پیدا نمی کند و حتی در حوزه اقتصادی نیز چندان تحول خاصی صورت نخواهد گرفت و تحولات صرفا کوتاه مدت و موقتی هستند

رحمان قهرمانپور،کارشناس روابط بین الملل، درباره برخی تحلیل ها در زمینه ارتباط برجام با توافق عربستان و ایران به «انتخاب» گفت: مسئله ی توافق با عربستان یک مسئله منطقه ای است و خیلی ارتباطی با برجام که بین المللی است ندارد، زیرا برجام در سطح جهان در موضوع امنیت بین الملل پیگیری می شود اما ایران و عربستان یک مسئله منطقه ای در حد چند کشور عربی منطقه است، بنابراین ارتباط مستقیمی وجود ندارد.

وی افزود: از سوی دیگر چین هم در برجام نقش آفرینی زیادی نداشته است یعنی میانجی گری چین در توافق ایران و عربستان به معنای این نیست که چین در برجام هم فعال شود. لذا در برجام هم چین نقشی ندارد، البته برخی معتقدند که اگر این توافق منجر به افزایش نقش چین در مسئله برجام شود حتی می تواند برجام را دوقطبی کند یعنی روسیه و چین و ایران در یک طرف و آمریکا و اروپا در طرف دیگر که کار برجام را سخت تر می کند، اما بطور کلی ربطی بین ارتباط ایران و عربستان و برجام ارتباطی بهم ندارند.

وی در ادامه نسبت به احتمال افزایش تجارت ایران با کشور های منطقه و الزام پذیرش اف.ای.تی.اف و برجام برای پیشبرد این تجارت افزود: در بحث ایران و عربستان، دو طرف نگاه امنیتی به مسئله دارند یعنی نه ایران و نه عربستان از این توافق نمی خواهند به یک روابط استراتژیک بلند مدت و همه جانبه برسند. در گذشته نیز روابط ما عربستان از وجوه مختلف گسترش پیدا نکرد و روابط شکننده بوده است. واقعیت این است که اتفاق خاصی نیوفتاده است که بگوییم حجم روابط تجاری ایران و عربستان به حدی خواهد رسید که ایران به دنبال رفع تحریم ها برود. عربستان به دنبال این است که تهدیدات ایران را کاهش دهد، ایران نیز در حال تضعیف اپوزیسیون است. در بطن این توافق یک نگاه استراتژیک برای ایجاد روابط استراتژیک وجود ندارد، از لحاظ ژئوپلوتیکی نیز چنین بستری وجود ندارد که ایران و عربستان ارتباط برقرار کنند.

قهرمانپور در پایان گفت: با توجه به فضای روانی سیاسی حاکم طبیعی است که برخی گروه های داخلی سعی می کنند این موضوع را بزرگ جلوه دهند تا در فضای سیاسی داخلی امتیاز کسب کنند اما با توجه به واقعیت های کشور های عربی و چین باید در مورد این موضوع با احتیاط برخورد کنیم. مسئله ارتباط ایران و عربستان توانایی و استعداد حل کردن مشکلات سیاست خارجی ایران را ندارد، اما برخی تلاش می کنند موضوع را فراتر از حد واقعی جلوه دهند.