فارس: ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز (دوشنبه) ۱۵ اسفند ماه در نشست هفتگی با خبرنگاران به تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی پرداخت و به سؤالات خبرنگاران پاسخ داد.
وی در ابتدا میلاد منجی عالم بشریت را تبریک گفت.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سؤالی درباره اظهارات رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره حمله نظامی به تاسیسات هسته‌ای و واکنش نتانیاهو در این خصوص و قطعنامه ۵۳۳ بیان کرد: بهتر بود این سؤال را از مسؤولان سازمان انرژی اتمی بپرسید و آنها پاسخ دقیق و فنی ارائه می‌دادند.
کنعانی افزود: اینکه ایران در بحث حمایت از حقوق شناخته شده و قانونی ملت ایران از همه امکانات و ظرفیت‌های سیاسی، قانونی و حقوقی و همه فرصت‌هایی که در چارچوب قوانین بین‌المللی از جمله قوانین موجود در چارچوب آژانس استفاده کرده و خواهد کرد. حفاظت از توانایی‌ها و ظرفیت‌های هسته ای ایران در سایه همین مراقبت‌ها و پیگیریها صورت گرفته است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی ادامه داد: در ارتباط با قطعنامه ۵۳۳ اتفاقا ایران در چارچوب نشست‌ها و مکاتبات رسمی با آژانس بارها و بارها به این قطعنامه استناد کرده است. در کنفرانس‌های مربوط به ان.پی.تی این موضوع مورد استناد هیأت شرکت کننده ایران بوده است و حتی در کنفرانس‌های مربوط به بازنگری مقررات ان.پی.تی از جمله در آخرین نشست آن در بند ۱۰۰ پیش نویس سند نهایی اخیر اجلاس بازنگری مقررات ان.پی.تی ایران این را مطرح و در پیش نویس گنجانده شده ولی پیش نویس به دلایل دیگری مصوب نشد ولی ایران به این قطعنامه استناد کرد. قطعنامه ۴۴۴ هم هست که مفادی در این خصوص دارد ایران بارها به قطعنامه ۴۴۴ اشاره کرده است.
کنعانی همچنین بیان کرد: ایران از همه حقوق شناخته شده خو در مسیر سیاسی، حقوقی و بین المللی برای حفاظت و حمایت از حقوق حقه ایران در استفاده از انرژی صلح آمیز هسته ای استفاده کرده و همچنان استفاده می‌کند. انتظار داریم آژانس متناسب با تعهداتی که در ارتباط با اعضا منجمله ایران دارد به مسؤولیت‌ها و تعهدات خودش در حفاظت و حمایت از حقوق هسته‌ای کشورهای عضو آژانس اقدام کنند و مسؤولیتش را انجام دهد.
این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤالی درباره دیپلماسی و رویکرد تعاملی ایران در هفته گذشته از جمله سفر وزیر خارجه به ژنو و تفاهمات ایران و آژانس و اینکه این فضا و تفاهم ایران و آژانس می‌تواند زمینه جدی شدن مذاکرات رفع تحریم را فراهم کند؟ خاطرنشان کرد: ایران به دیپلماسی پایبند است و دیپلماسی را چه در قالب دوجانبه و چندجانبه بهترین چارچوب برای حل و فصل اختلافات تلقی و بر این مبنا عمل می‌کند. پویایی دیپلماسی ایران در همین چارچوب است.
وی ادامه داد: ورود ایران به مذاکرات برای حل و فصل موضوع هسته ای که به انعقاد توافق برجام منتهی شد براساس اعتقاد و پایبندی ایران به موثر بودن دیپلماسی چندجانبه بوده و بر این مبنا وارد مذاکره و توافق شد. ولی توافق‌ها یک مسیر دو طرفه است برای همه اعضایی که در آن چارچوب وارد مذاکره شده و توافق را امضا کردند. ایران بارها و بارها تأکید کرده که به روند مذاکره برای بازگشت مسئولانه و متعهدانه همه طرف‌ها از جمله دولت آمریکا به تعهداتش در چارچوب برجام پایبند است.
کنعانی گفت:سفر گروسی به تهران ادامه مسیر دیپلماسی برای ایجاد مسیر بهتر و نزدیک‌تر جهت حل و فصل برخی اختلاف نظرهای فنی و تکنیکی در مناسبات ایران با آژانس بود که خوشبختانه به تفاهم‌های خوبی منجر شد و امیدواریم در صورت تکمیل این روند و اقدامات مسئولانه آژانس در اجرای تفاهمات زمینه برای حل و فصل اختلافات فنی فراهم شود و راه و بهانه از دست کسانی که این گونه موضوعات فنی را مانعی برای بازگشت به توافق می‌دانند این بهانه از دست آنها گرفته شود. ایران به مسیر دیپلماسی پایبند بوده و خواهد بود ولی مسیر دیپلماسی و توافقات مسیر دوجانبه است و باید بببینیم این پایبندی و التزام در طرف های مقابل وجود دارد یا خیر.
سخنگوی وزارت خارجه درباره نشست امروز شورای حکام اظهار داشت: نشست آژانس در چارچوب نشست‌های دوره‌ای است مسائل مربوط به ایران و طرح نکات مرتبط با ایران در نشست امروز آژانس است این هم در چارچوب موضوعاتی است که در برنامه‌های آژانس به صورت دوره‌ای مطرح می‌شود. نشست امروز صرفا مربوط به مسائل هسته‌ای ایران نیست و موضوعات دیگری در برنامه های آژانس قرار دارد.
وی افزود: مدیرکل آژانس به شورای امنیت سازمان ملل براساس قطعنامه ۲۲۳۱ گزارش‌های ۶ ماهه ارائه می‌کند. با توجه به سفر گروسی به تهران و مذاکرات سطح بالای انجام شده با مقامات ایران و تفاهماتی که با سازمان انرژی اتمی صورت گرفته انتظار این است روند اجلاس در روند فنی خود پیش برود و مسائل خارج از سیاست زدگی و اعمال فشار برخی طرف‌ها، به خوبی پیش برود.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره انتقال ۹۲ محموله سلاح از اسرائیل به جمهوری آذربایجان بیان کرد: نمی‌توانم به اظهارات خبرگزاری صهیونیستی استناد کنم و موضعی بگیرم. موضع ما در خصوص رژیم صهیونیستی واضح است و روابط ما در چارچوب روابط همسایگی اصول و مبانی روشنی دارد.
وی درباره سفر صفری به باکو گفت: این سفر برای شرکت در نشست سران گروه تماس جنبش عدم تعهد با موضوع جهان پس از کرونا انجام شده است. این سفر فرصت خوبی است که دیدار و گفت‌وگوهای دوجانبه با مقامات عالی جمهوری آذربایجان در خصوص روابط دو کشور و وضعیت جاری مناسبات فیمابین انجام شود. علاوه بر مشارکت در نشست مزبور صفری سه دیدار مهم داشته است. صفری در این سفر با وزیر خارجه، دستیار رئیس جمهور در امور سیاست خارجی و معاون وزیر خارجه دیدار داشته است. در این نشست‌ها تحولات مرتبط با سفارت آذربایجان مورد بحث و گفت‌وگو قرار گرفته است.
وی گفت: ایران بررسی دقیق حمله به سفارت را در دستورکار خود قرار داده است و اقدامات قضایی و اطلاعاتی صورت گرفته است. صفری گزارشی از اقدامات به مقامات آذربایجان ارائه کرد. در چارچوب موافقتنامه معاضدت قضایی با آذربایجان اعلام آمادگی کردیم در چارچوب این موافقتنامه آمادگی همکاری و کمک مشترک برای رفع سوءتفاهمات در ارتباط با حادثه تلخ سفارت آذربایجان را داریم. ایران در چارچوب همین موافقتنامه از طرف آذربایجانی درخواست کرده اجازه اعزام هیأتی به آذربایجان را برای مشورت‌های دوجانبه بدهد و در صورت تمایل طرف مقابل اعلام آمادگی کرده پذیرای هیأتی از آذربایجان در تهران باشد. اخیرا گفت‌وگوی تلفنی دادستان‌های دو کشور صورت گرفته است.
سخنگوی وزارت خارجه افزود: در سفر صفری توافق شده چارچوب قضایی برای همکاری‌های دو کشور فراهم شود. به طرف آذربایجانی تأکید شد کوتاه‌ترین مسیر برای رفع سوءتفاهم و بازگرداندن مسیر روابط به روند طبیعی خودش و آغاز مجدد فعالیت‌های سفارت آذربایجان حرکت در مسیر قضایی است و این مسئله از دیدگاه‌های سیاسی و مسائل تبلیغاتی به دور باشد. توافق شد طرفین در این خصوص گفت‌وگوهای خود را ادامه دهند. طرف ایرانی و آذربایجانی اذعان کردند که روابط دو کشور دشمنانی دارد و برخی طرف‌ها از وجود تنش و تشنج در مناسبات دوجانبه نفع می‌برند. توافق شد گفت‌وگوهای فنی ادامه یابد و عندالزوم هیات ها تبادل شود. امیدواریم شاهد حل و فصل مسئله در مسیر گفت‌وگوهای دوجانبه باشد.
کنعانی تصریح کرد: ایران به مسؤولیت خود برای حفاظت از اماکن دیپلماتیک واقف است و به صورت شفاف به طرف آذربایجانی اطلاع رسانی کرده است.
وی درباره مذاکرات رفع تحریم‌ها گفت: گرچه مذاکرات رسمی و علنی انجام نشده ولی تبادل پیام‌ها در کانال‌های ارتباطی انجام می‌شود. مقامات آمریکایی گفتند کانال‌هایی برای انتقال پیام داریم. تماس‌ها و گفت وگو با بورل برقرار است.سفر گروسی به تهران هم بخشی از روند کمک به بازگشت طرف‌های برجامی به توافق است که امیدواریم با رفع و رجوع مسائل و مشکلات فنی بتواند در مسیر درست خود قرار بگیرد.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤال خبرنگار فارس درباره دادگاه قانون اساسی بلژیک که معاهده تبادل زندانی با ایران را قانونی اعلام کرده و وضعیت اسدالله اسدی دیپلمات بازداشت شده ایران در بلژیک اظهار داشت: در ارتباط با بلژیک موافقتنامه انتقال محکومان این موافقتنامه از مدت‌ها قبل در جریان بوده و انجام شده بود و روند طبیعی حقوقی خودش را طی کرده بود و آماده مبادله رسمی بین دو کشور بود متاسفانه با تحولات در داخل بلژیک و رویکرد سیاسی شاهد تعلیق اجرای این موافقتنامه بودیم . موافقتنامه انتقال محکومان بین ایران و بلژیک یک موافقتنامه عمومی و حقوقی و کاملا غیرسیاسی است و بین ایران و خیلی کشورها پیش از این امضا شده است. این موافقتنامه اختصاص به فرد خاصی ندارد. با اتفاق خوب در بلژیکی و رای دادگاه قانون اساسی بلژیک می‌توانیم بگوییم راه برای اجرای موافقتنامه باز شده است و ایران از این تحولات استقبال می‌کند. یک موافقتنامه عمومی است و به فرد خاصی مرتبط نیست ولی می‌تواند راجع به پرونده اسدی اثرگذار و کمک کننده باشد.
وی تصریح کرد: ما در ارتباط با دیپلمات بازداشت شده و زندانی شده در بلژیک بارها اعلام کردیم که اهتمام مراحل بازداشت بازجویی و تشکیل دادگاه و صدور حکم قضایی غیرقانونی و نقض فاحش مقرارت کنوانسیون وین بوده است. اعتراض رسمی و در مذاکرات اعلام کردیم که باید بدون قید و شرط آزاد و اعاده حیثیت و جبران خسارت شود. علاوه بر بلژیک به اتریش و آلمان مواضع خود را اعلام کردیم با تحولی که رخ داده امیدواریم شاهد گشایشی در ارتباط با پرونده دیپلمات ایرانی در بلژیک باشیم.
وی در پاسخ به سؤال دیگر خبرنگار فارس عنوان کرد: مواضع مقامات رژیم صهیونیستی امر جدیدی نیست نقش رژیم صهیونیستی در ارتباط با موضوعات صلح و امنیت بین‌المللی مخرب است و از رژیمی که بنیادش براساس بحران آفرینی بنا شده است انتظار صلح نمی‌رود.
کنعانی در پاسخ به سؤالی اظهار داشت: هر جایی غنی سازی صورت بگیرد بازرسی‌های نظاتی براساس پادمان و ان.پی.تی صورت می‌گیرد افزایش بازرسی‌ها مطرح نیست. بازرسی ها طبق برنامه بین سازمان انرژی اتمی و آژانس است و در همین چارچوب کار انجام خواهد شد.
سخنگوی وزارت خارجه درباره مذاکرات ایران و مصر بیان کرد: سفر امیرعبداللهیان به عراق مناسبات دوجانبه بود. ایران مصر را جزو همسایگان منطقه‌ای حساب می‌کند. سیاست دولت سیزدهم منطقه‌گرایی و همسایه محوری است. نگاه ایران گسترش روابط با کشورهای دوست و رفع و رجوع مشکلات و سوءتفاهمات با کشورهاست. مصر از این قاعده مستثنی نیست و ایران از همه فرصت‌ها برای بهبود روابط از جمله با مصر استفاده می‌کند.
این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤالی گفت: باید از مقامات دولت آمریکا بپرسیم دلیل تکذیب‌ها چیست و این دوگانگی را باید از دولت آمریکا بپرسیم.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤالی درباره مصاحبه امیرعبداللهیان با سی.ان.ان و موضوع ادعای استفاده از پهپادهای ایرانی در جنگ اوکراین خاطرنشان کرد: از نظر ما مسئله وجود ندارد بلکه مسئله سازی وجود دارد. همکاری‌های ایران و روسیه محدود به همکاری‌های نظامی نیست. تمرکز بر موضوعات نظامی در همکاری بین ایران و روسیه تقلیل دادن سطح همکاری‌های دوجانبه دو کشور است. روابط ایران و روسیه در حوزه‌‌های مختلف از جمله نظامی جزو روابط و مناسبات عرفی و شناخته شده در مناسبات کشورهاست و امر جدیدی نیست. کسی نمی‌تواند ایران را به دلیل داشتن رابطه با روسیه در حوزه نظامی و دفاعی مواخذه کند. آنچه در ارتباط با پهپادها مطرح شد ادعای آنهاست. وزیر خارجه توضیح داد تعداد پهپادهایی که ما داده بودیم ماه‌ها قبل از شروع جنگ اوکراین بوده است. دولت روسیه هم اعلام کرده ما از پهپادهای ایرانی استفاده نکردیم.
وی افزود: طرف مدعی یعنی اوکراین و طرف غربی هیچ مدرک مستدل و مستندی در تایید ادعای خود ارائه نکردند. نشستی هم در مسقط برگزار شد ولی طرف اوکراینی نتوانست مستنداتی در این خصوص ارائه کند. از نظر ما مسئله نیست بلکه مسئله سازی با انگیزه‌های سیاسی است. در حالی که طرف‌های مشخصی میلیاردها دلار تسلیحات و تجهیزات به یک طرف جنگ صادر می‌کنند که اظهارات یک مقام اروپایی که گفته تاکنون اتحادیه اروپا بیش از ۶۰ میلیارد دلار تسلیحات به اوکراین صادر کرده ایران را متهم می‌کنند به چیزی که تا الان نتوانستند راجع به ادعای خود سند و مدرکی ارائه کنند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤالی درباره تکرار حوادثی در مرزها از جمله رفتار نامناسب و ضرب و شتم یکی از ماموران ما در مرز با افغانستان و درگیری نظامی در منطقه میلک اظهار داشت: ما متاسفانه اخیرا شاهد دو رخداد تلخ مرزی بودیم. هیأت‌های ذیربط دو کشور بلافاصله ورود کردند و موضوع را جمع کرده و حل و فصل شد. رابطان مشترک مرزی داریم و بلافاصله ورود کرده و سعی می‌کنند مسائل را حل و فصل کنند. وزارت خارجه هر جایی اقتضا کند و نیاز به نقش آفرینی باشد اقدام خواهد کرد ما به وظایف و مسئولیت‌های خود واقف هستیم و عمل می‌کنیم. وضعیت خاص افغانستان و شرایط این کشور بعضا مشکلاتی را در مسیر پیگیریها ایجاد می‌کند یا به دلیل شرایط خاص حاکم بر وضعیت مرزی این اتفاقات گاه و بیگاه رخ می‌دهد و از نظر ما پسندیده نیست. ایران به حفظ امنیت مرزی خود اهتمام جدی دارد و اقدام به موقع می‌کند.
وی در خصوص امکان تبادل زندانیان با آمریکا نیز اظهار داشت: این موضوع اگرچه فعلا متوقف است ولی دریچه امیدواری برای اینکه در مقطع زمانی آتی در دست اقدام قرار بگیرد هست و گزینه های امید بسته نشده است. یکی از مسائلی که در چارچوب کانال‌های ارتباطی و تبادل پیام است موضوع زندانیان است که امیدواریم به نتیجه خوشحال کننده به عنوان موضوع انسانی برسیم.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره اینکه آیا سفر گروسی برای حل و فصل مسائل پادمانی انجام شده است، گفت: سفر گروسی در استمرار همکاری‌های دوجانبه ایران و آژانس صورت گرفته است. سفر مقامات آژانس تحول جدیدی نیست. سفر انجام می‌شود و مذاکره انجام می‌شود برای حل و فصل مسائل. مذاکرات ما با آژانس فنی است و دو اصل اساسی دارد عضویت ایران در آژانس و ان.پی.تی و پادمان. البته قانون اقدام راهبردی مجلس هم هست. ما در چارچوب اینها با آژانس در حال گفت‌وگوی فنی هستیم. اگر مشکلات فنی با آژانس برطرف شود، چون یکی از بهانه‌هایی که طرف‌های مقابل در بازگشت به برجام مطرح می‌کنند ابهامات موجود در بحث آژانس است، اگر مذاکرات و سفر آتی هیأت فنی آژانس انجام شود و گام به گام به سمت جلو حرکت کند، یک بهانه از دست طرف‌های مقابل خارج خواهد شد.