پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : یورونیوز: سیانان در جدیدترین گزارش تحقیقی خود نوشت به نظر میرسد ایران در طراحی پهپادهایی که در اختیار روسیه قرار میدهد در حال ایجاد اصلاحاتی است، به طوری که این کلاهکهای انفجاری بتوانند بیشترین آسیب را به اهداف زیرساختی اوکراین وارد کنند.
این شبکه خبری ضمن اشاره به اینکه تاکنون صدها هواپیمای بدون سرنشین ایرانی جهت استفاده در جنگ علیه اوکراین به روسیه تحویل داده شده است، در سرمقاله خود مینویسد که حملات این پهپادها در کنار آتش موشکهای روسی موجب شده تا غیرنظامیان اوکراینی در سراسر این کشور بدون گرمایش، برق و آب لولهکشی شبهای سرد زمستانی را با مشکل پشتسر بگذارند.
سیانان در مقاله امروز خود به تاریخ نهم فوریه ۲۰۲۳ نوشت که یک سازمان تحقیقاتی بریتانیایی این اطلاعات را در اختیار آن قرار داده است. بر طبق آن، یکی از کلاهکهای منفجر نشده از یک پهپاد مدل شاهد-۱۳۱ در منطقه اودسا در جنوب اوکراین در ماه اکتبر سال ۲۰۲۲ پیدا میشود و ماه گذشته توسط سازمان بریتانیایی Conflict Armament Research با همکاری ارتش اوکراین مورد بررسی قرار میگیرد.
بررسی صورتگرفته از ترکیببندی این کلاهک، چگونگی موثرتر شدن حمله روسیه به زیرساختهای انرژی اوکراین در چند ماه گذشته را توضیح میدهد. تحلیلگران این گروه بر این باورند که این کلاهکها با طولی کمتر از دو فوت (۶۰ سانتیمتر)، خیلی با عجله با لایههای نصب شده ضعیفی از دهها قطعه فلزی کوچک تقویت شدهاند تا در اثر اصابت در شعاع بزرگی پراکنده شوند. علاوه بر اینها «۱۸ خرج کوچکتر» نیز در اطراف محیط کلاهک وجود دارد که با ذوب شدن در اثر انفجار میتواند زرهپوش را سوراخ کرده و نوعی «اثر انفجاری ۳۶۰ درجهای» ایجاد کند.
این قطعات در کنار هم توانایی کلاهک را برای انهدام اهدافی مانند نیروگاهها، شبکههای توزیع، خطوط انتقال و ترانسفورماتورهای بزرگ و پرقدرت به حداکثر میرساند و درعین حال اقدامات تعمیری را بسیار سختتر میکنند.
دِیمیِن اِسپلیترز، یکی از بررسیکنندگان این کلاهکها گفت: «انگار آنها به محصول نهایی نگاه کردند و با خود گفتند: «خب چطور میتوانیم قدرت تخریب آن را بالا ببریم؟»
شبکه انتقال برق اوکراین Ukrenergo یکبار در ماه اکتبر خبر داد که در حدود ۴۰ درصد از منبع برق شهری در نتیجه آماج حملات روسیه به خاموشی فرو رفته و آسیبهای وارده سریعتر از آن رخ میدهد که تکنیسینها بتوانند آنها را ترمیم کنند. سرگئی کووالنکو، مدیر عامل شرکت برق «یاسنو/YASNO» در ماه دسامبر به سیانان گفت: «به نظر میرسد که اوکراینیها میبایست حداقل تا پایان ماه مارس در خاموشیها زندگی کنند.»
به گفته آقای اِسپلیترز، ممکن است کلاهکهایی که در میدان نبرد به منظور هدف قراردادن تانک یا توپخانه مورد استفاده قرار میگیرند متفاوت طراحی شوند، به طوریکه برای نفوذپذیری بیشتر، خرج (یا ماده منفجره) آن در قسمت قدامی تعبیه شده باشد. حال آنکه کلاهک مورد بررسی توسط Conflict Armament Research دارای خرج شعاعیشکل است تا بتواند آسیب بیشتری به محیطهای اطراف محل اصابت وارد سازد.
سیانان قبلا هم مطالبی در مورد پهپادهای استفاده شده در جنگ علیه اوکراین منتشر کرده بود. در یکی از این گزارشها آمده بود که در ساخت پهپادهای ایرانی، از مقدار قابل توجهی از قطعات آمریکایی و غربی استفاده شده است و همین امر سبب شد تا دولت بایدن تحقیقاتی در مورد اینکه چگونه فناوری آمریکا سر از این تسلیحات درآورده است را آغاز کند.
اسپلیترز در این باره به سیانان گفته است که بررسی کلاهک شاهد-۱۳۱ به تحلیلگران کمک کرد تا بفهمند ایران چگونه هواپیماهای بدون سرنشین خود را تولید می کند. تا قبل از انتشار این گزارش، مشخصات قطعات این مدل از پهپادها هرگز رسانهای نشده بود.
او افزود: «گمانهزنیهای بسیاری شده بود که شاید این پهپادهای انفجاری بسیار خام، ارزان و ساده باشند. اما با نگاهی دقیقتر به این کلاهک، معلوم است که فکر زیادی بابت آن به کاررفته تا اطمینان حاصل شود در شعاع وسیعتر به زیرساختها آسیب حداکثری وارد خواهد شد.»
روز ششم فوریه نیز روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال در گزارشی مدعی شده بود که «مسکو و تهران در حال پیشبرد برنامههایی برای ساخت کارخانه تولید پهپادهای طراحیشده ایرانی در روسیه هستند.»
موضوعی که در واکنش به آن ناصرکنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران آن را «کذب» خوانده و ساخت چنین کارخانهای با قابلیت تولید شش هزار پهپاد برای استفاده در جنگ اوکراین را فاقد «موضوعیت» دانست.