نسل‌كشي مسلماناني كه هيچ پناهي ندارند!

هنوز خاطره نسل كشي مسلمانان به دست صرب‌ها در سربرنيتسا و كشتار وحشيانه شيعيان مظلوم پاراچنار در پاكستان از ذهن‌ها محو نشده است كه انتشار تصاوير روستاهاي ويران و جنازه‌هاي سوخته مسلمانان برمه به همراه پشتيباني پليس و ارتش اين كشور از بودائيان افراطي اين كشور، دل هر آزاده‌اي را به رنج مي‌آورد.
"روهينگا" اسم رسمي قوميتي از مسلمانان ميانمار هستند كه تابعيت مشخصي ندارند. نامشخص بودن تابعيت آنها خود داستان غم انگيز ديگري است.

دولت ميانمار از سال 1341ش كه همه پرسي تعيين قوميتها در اين كشور انجام داد و قانون شهروندي يا همان جمعيتها و اقوام ميانماري را مشخص كرد، از پذيرش اقليت مسلمانان روهينگا به عنوان يك قوميت ميانماري خودداري كرد و آنها را رسماً اتباع بنگلادش به حساب آورد كه به اين كشور مهاجرت كرده‌اند و به صورت غيرقانوني سرزمينهايي در ايالت "راخين" به تصرف در آورده‌اند.
از آن زمان تاكنون مسلمانان روهينگا در وضعيت نامشخص به لحاظ تابعيت باقي مانده‌اند و در فواصل مختلف با كشتار و اخراج از روستاها و املاكشان روبرو بوده اند، بطوريكه يكصد هزار نفر از آنها تاكنون از طريق رودخانه مرزي خود را به بنگلادش رسانده‌اند و در اردوگاههاي آوارگان تحت نظارت سازمان ملل زندگي دشواري دارند.

دولت بنگلادش نيز همچون دولت ميانمار مسلمانان روهينگا را تابع اين كشور نمي‌داند و به همين دليل از جذب آوارگان در جامعه بنگلادش جلوگيري كرده است. از نظر بنگلادش، روهينگا مهاجرين ميانماري هستند و مجامع جهاني و سازمان ملل مي‌بايست زمينه بازگشت آنها را به كشورشان فراهم سازد.
به اين ترتيب مشاهده مي‌شود كه قوميت مسلمان روهينگا، بدون تابعيت مشخص در معرض نسل كشي گروههاي افراطي بودائيان كه اكثريت جامعه 47 ميليوني ميانمار را تشكيل مي‌دهند، قرار گرفته‌اند.روهينگاها به لحاظ جمعيتي حدود 800 هزار نفر برآورد شده‌اند.

برآوردهاي اوليه، جمعيت مسلمانان ميانمار را 5 تا 10 درصد جمعيت ميانمار مي‌دانند كه اگر قابل اعتماد باشند جمعيت مسلمانان بين 5/2 تا 5 ميليون نفر در نوسان خواهد بود. بنابراين روهينگا در ميان مسلمانان از قوميتهاي ديگر ميانماري هم در اقليت قرار دارند و اين امر آنها را در مقابل حملات گروههاي افراطي بودايي كه از حمايتهاي آشكار و پنهان نيروهاي دولتي نيز برخوردارند، آسيب پذيرتر مي‌سازد.
دور جديد كشتار و اخراج مسلمانان روهينگا در ميانمار ابعاد گسترده‌تري از گذشته يافته و نشانه‌ها از نوعي نسل كشي حكايت دارند. بنابراين مسؤوليت مجامع جهاني و سازمانهاي بين‌المللي و قدرتهاي بزرگ كه مي‌توانند جلوي اين فاجعه انساني را بگيرند به مراتب سنگين‌تر از گذشته مي‌شود.

در جنايات اخير ميانمار، بودائيان افراطي اين كشور مسلمانان روهينگا را مي‌كشند و ميسوزانند و جنازه هايشان به دريا مي‌اندازند و در اين ميان نيروهاي امنيتي نه تنها جلوگيري نكرده بلكه در انواع جنايات عليه مسلمانان ميانماري شركت كرده و از ورود خبرنگاران و پوشش خبري نيز جلوگيري مينمايند.
لازم است ملت‌هاي مسلمان حق مسلماني خود را در مورد مردم ميانمار به جا آورده و غرق سكوت جامعه جهاني و رسانه‌هاي تحت استعمار نظام سلطه نشوند. هر انسان آزاده‌اي در هر كجاي اين كره خاكي بايد دست ياري به سمت برادران و خواهران مظلوم خود در ميانمار دراز كند و به هر نحوي كه مي‌تواند دنياي خواب زده را به سمت نجات مسلمانان سوق دهد.

درباره ميانمار به‎عنوان يك كشور جنوب‎شرقي آسيا كه جمعيت زيادي از مسلمانان را در خود جاي داده است اطلاعات بسيار كمي وجود دارد. جمهوري اسلامي ايران كه داعيه ‎ام‎القرائي جهان اسلام را دارد، حتي در اين كشور سفارتخانه نيز ندارد و به‎صورت آكرديته مسائل ميانمار از طريق سفارت ايران در تايلند پيگيري مي‎شود. براي آشنايي مختصر با كشور ميانمار و بررسي اتفاقات صورت گرفته در دو ماه اخير كه رسانه‎هاي داخلي و بين‎المللي كمتر به آن پرداخته‌اند. محسن پاك‎آيين سفير سابق ايران در كشور تايلند زوايايي تازه از اتفاقات اخير ميانمار را تشريح كرده است.
وي درباره تركيب جمعيتي، مذهبي و قوميتي ميانمار مي‌گويد: كشور ميانمار‎ با وسعتي‎ برابر 676هزار كيلومترمربع‎ و جمعيتي‎ معادل‎ 47 ميليون هزار نفر در منطقه‎اي‎ حساس‎ بين‎ آسياي‎ جنوب‎‎شرقي‎ و آسياي‎ جنوبي‎ قرار گرفته‎ است‎. اين كشور‎ در شمال‎ و شمال‎ شرقي‎ با چين‎، در شرق و جنوب‎ شرقي‎ با تايلند، در جنوب‎ و جنوب‎ غربي‎ با خليج‎ بنگال‎ و در غرب‎ با بنگلادش‎ و هند همسايه‎ است. ميانمار‎ از موقعيت‎ استراتژيك‎ حائز اهميتي‎ در منطقه‎ آسياي‎ جنوب‎‎شرقي‎ و آسياي‎ جنوبي‎ برخوردار بوده و مي‎تواند نقش‎ مهمي‎ در منطقه‎ آبراه‎هاي‎ شمالي‎ اقيانوس‎ هند ايفا كند. در ادوار گذشته‎ مردماني‎ از نژاد چيني‎ و هندي‎ به‎ ميانمار‎ مهاجرت‎ كرده‎ و در نقاط‎ مختلف‎ اين‎ كشور سكني‎ گزيده‎اند و ساير ملل‎ نيز از طريق‎ دريا به‎ كشور ميانمار‎ دسترسي‎ پيدا ‎كرده‌اند. جدا بودن‎ اقوام‎ مختلف‎ از يكديگر سبب‎ به‎وجود آمدن هويت‎هاي‎ مختلف‎ محلي‎ و در نتيجه‎ احساسات‎ جدايي‎طلبانه‎ در بين‎ اقوام‎ مختلف‎ گرديده‎ است‎. طبق قانون اساسي "بوديسم" دين رسمي كشور است. نزيك به 85 درصد مردم برمه بودائي، 7 درصد مسلمان، 4 درصد هندو و 2 درصد مسيحي ‎هستند. 2 درصد باقي‎مانده را نيز آيين‎‎هاي بودائي چيني، تائوئيسم، كنفوسيوسيسم و نياكان‎پرستي تشكيل مي‎دهند.
وي درباره چگونگي ورود اسلام به اين كشور جنوب‎شرقي آسيا مي‌گويد:
تاريخ گسترش اسلام در ميانمار به قرن اول هجري برمي‎گردد. بعد از ظهور اسلام و گرايش اعراب و ايرانيان به اسلام، دريانوردان عرب و ايراني و بازرگانان مسلمان از مسير‎هاي زميني كه از منطقه غربي ‎ميانمار و ايالت آراكان اين كشور مي‎گذشت، ‎به مناطق غربي چين سفر مي‎كردند. بسياري از اين افراد در منطقه حاصلخيز و مستعد ساحلي‎ آراكان ساكن شده و اولين مناطق تجمع مسلمانان را ايجاد كردند.
"مائونگ‎تان لويي" از محققان بودائي ميانمار در اين‎باره مي‎گويد كه در سال 680 ميلادي محمد حنفيه فرزند امام علي (عليه‎السلام) پس از عدم توفيق ‎در خون‎خواهي امام حسين (عليه‎السلام) از بني‎اميه، همراه با طرفداران و نيرو‎هاي خود به شرق كوچ كرد تا بالأخره در سواحل آراكان به ميانمار رسيد و در آنجا "كاياپوري" ملكه قبيله منطقه را شكست داد و او را به دين اسلام در آورد. سپس ملكه را به همسري گرفت و به ترويج اسلام در آن منطقه پرداخت. در حال حاضر دو مزار در "آراكان" وجود دارد كه به "حنفيه تونكي" (مزار حنفيه) و "كاياپوري تونكي" معروف هستند. اين دو مزار به‎صورت زيارتگاه مسلمانان اين منطقه در آمده و آنها معتقدند كه مزار محمد حنفيه در اين منطقه مي‎باشد.
سياحان چيني در نوشته‎‎هاي خود از مناطق ايراني‎نشين در مرز‎هاي بين ميانمار و چين در قرن سوم ميلادي نيز ياد كرده‎اند. منطقه‎ "آراكان" از طرف شمال غربي با بنگلادش و از شمال با هندوستان هم‎مرز است و تقريبا به‎طور كامل زير نفوذ مسلمانان‎ است. اكثر مسلمانان ميانمار در اين منطقه زندگي مي‎كنند. جمعيت آراكان حدود 7 ميليون نفر است كه تقريبا تمامي آن‎ها مسلمان هستند و به زبان محلي "روهينگيا" كه زبان اصلي ‎آن منطقه است صحبت مي‎كنند. اين زبان، تركيبي از زبان‎‎هاي "تركي‎"، "بنگالي‎"، "فارسي‎" و "عربي‎" است.
بعضي از منابع تاريخي حكايت از آن دارد كه در سال 1531ميلادي (910 ش) پادشاه وقت ايران يك هيأت سه نفره مذهبي را به آراكان اعزام كرد كه به ساختن مساجد و تبليغ اسلام همت گماشته و عده‎اي از علماي آراكان را جهت سفر به ايران دعوت كرد. زبان فارسي كه در ميان اهالي غرب ميانمار رايج بود، در زبان ميانماري نيز تأثير گذاشت. هنوز هم لغات و اصطلاحات متعدد فارسي به‎ويژه اصطلاحات دريانوردي مانند "بندر"، "شاه بندر" و "ناخدا" در زبان ميانماري وجود دارد.
اجراي قوانين اسلامي در منطقه آراكان قبل از سال‎1430 ميلادي (809 ش) وجود داشته و تا سال 1784 (1163ش) ادامه داشت. بعد از اشغال منطقه آراكان به‎وسيله "سلطان بوداپايا" كه يك فرد بودائي بود، اجراي قوانين اسلامي ملغي و قانون ملي جايگزين آن شد. بر اساس اين سابقه، هنوز هم مسلمانان آراكان با دولت ميانمار اختلاف داشته و معتقدند دولت ميانمار حقوق مسلمانان را ناديده گرفته است و به آداب و سنن آنها بي‎احترامي مي‎كند. حتي اين امر مورد پذيرش مجامع بين‎المللي نيز قرار گرفته اما هنوز اتفاق خاصي براي بهبود شرايط نيفتاده است.
در طول اين سال‎ها، مردم مسلمان آراكان چندين گروه آزادي‎بخش پارتيزاني و انجمن‎‎هاي غير‎نظامي براي دفاع از حقوق خود تشكيل داده‎اند. مهم‎ترين اين سازمان‎‎ها عبارتند از: "جبهه ميهن‎پرستان روهينگ"، "سازمان آزادي بخش آراكان" و "سازمان رهايي‎بخش مسلمانان ميانمار". مسلمانان ميانمار داراي سازمان‎‎ها و انجمن‎‎هاي مختلف ديگري نيز هستند كه مهم‎ترين آن‎‎ها "شوراي امور مذهبي مسلمانان"، "جامعه علماي ميانمار"، "سازمان مسلمانان ميانمار"، "اتحاديه جوانان مسلمان"، "سازمان اخوت مسلمانان" و "انجمن دانشجويان مسلمان" است.
دولت ژنرال "نوين‎" پس از سركار آمدن در سال 1962، (1341ش) رفتن مسلمانان به حج را ممنوع اعلام كرد. اين ممنوعيت تا سال 1980 (1359ش) كه به 70 نفر از مسلمانان اجازه داده شد ‎به ‎مكه مشرف شوند ادامه داشت. از اين سال به بعد عده‎اي از مسلمانان نيز جهت شركت در كنفرانس‎‎هاي مختلف اسلامي اعزام شدند. باوجود اين وضعيت، فشار بر مسلمانان متوقف نشد و اين امر باعث مهاجرت بيش از نيم ميليون مسلمان ميانماري به كشور‎هاي بنگلادش، هند، پاكستان، مالزي، تايلند، سنگاپور، امارات، عربستان و ممالك ديگر شد.
در سال 1978 (1357ش) ادامه اين سياست‎‎ها باعث شد تا بيش از 300 هزار نفر از مسلمانان منطقه آراكان به بنگلادش مهاجرت كنند و چون اين مسأله تبليغات وسيعي را در سراسر جهان به‎دنبال داشت، دولت ميانمار با دولت بنگلادش وارد مذاكره شد و با امضاي موافقت‎نامه‎ و اسكان مجدد پناهندگان مسلمان ميانماري و نيز پيمان مرزي توسط دو كشور، مسأله پناهندگان خاتمه پيدا كرد و بسياري از آن‎ها به آراكان مراجعت كردند.
در طول سال‎‎هاي گذشته دولت ميانمار كنترل شديدي بر فعاليت‎‎هاي مساجد داشته است و در برخي مقاطع حتي آمار ازدواج و تمايل مردم جهت انجام قرباني در عيد قربان و نيز آمار افرادي كه در مساجد به آموختن قرآن‎كريم مشغول مي‎شوند، به دولت گزارش ‎شده است. اكثريت مسلمانان ميانمار سني و حنفي هستند ولي حدود 20 هزار شيعه نيز در اين كشور زندگي مي‎كنند. مهمترين و قديمي‎ترين مساجد ميانمار در "رانگون" پايتخت اين سرزمين بنا شده است. مسجد سوراتي، مسجد سني مغول، مسجد مانگ تولاي و مسجد شيعيان موسوم به مغول مسجد و همچنين مدرسه اميرالمؤمنين از ديگر اماكن مهم آنهاست.
وي درباره نسل‎كشي و پاك‎سازي قومي اخير مي‌گويد: موج جديد خشونت‎‎ها عليه مسلمانان از يك ماه قبل و پس از درگيري بين يك فرد بودايي و يك مسلمان آغاز شد.
گزارش منابع مستقل حكايت دارد كه گروه‎‎هاي افراطي و قوم‎گراي "ماگ" با پشتيباني پليس و ارتش به كشتار و آتش زدن دهكده‎‎ها و مساجد مسلمانان پرداخته‎اند. دولت ميانمار نيز كه مسئوليت دفاع از حقوق ملت را دارد، براي جلوگيري از اين جنايات اقدام جدي انجام نداده و حتي به‎گونه‎اي به جانب‎داري از گروه‎‎هاي افراطي پرداخته است. اظهارات مقامات دولتي كه مسلمانان را مهاجران غيرقانوني خوانده‎اند، نشان از حمايت دولت براي پاك‎سازي مسلمانان دارد. دولت ميانمار حاضر نيست تابعيت اين كشور را به مسلمانان بدهد و رئيس‎جمهوري اين كشور بار‎ها از سازمان ملل متحد خواسته است به مسلمانان فاقد تابعيت ميانمار در اردوگاه‎‎هاي آوارگان پناه بدهد. جامعه جهاني بايد به حكومت ميانمار فشار وارد كند تا مسلمانان را به‎عنوان شهروندان ميانمار به رسميت بشناسد.
آمار منتشره در هفته‎‎هاي گذشته، قربانيان مسلمان را بيش از 20 هزار تن اعلام كرده است كه به دست گروه‎‎هاي افراطي در "استان راخين" كشته، شكنجه و يا بي‎خانمان شده‎اند.
* منابع
1ـ تابناك
2 - نشريه پنجره
* پليس و ارتش ميانمار هيچ اقدامي براي جلوگيري از كشتار مسلمانان توسط گروههاي افراطي بعمل نمي‌آورد
* نسل‌كشي آشكار مسلمانان در ميانمار بايد امت اسلامي را به واكنش وادارد