حتی یک تخت استاندارد درمان سوختگی در کشور وجود ندارد / بیمارستان‌های سوختگی توان تامین پانسمان ندارند؛ روز به روز به روش‌های قدیمی‌تر بازمی‌گردیم

ایسنا: رئیس انجمن حمایت از بیماران سوختگی با انتقاد از وضعیت نامناسب و عدم توجه به بیماران سوختگی، گفت: این معضل سیزدهمین بار بیماری است، اما بودجه‌ای که به سوختگی اختصاص می‌دهند حتی در رتبه صدم هم قرار نمی‌گیرد و وزارت بهداشت کلا صورت مسئله «سوختگی» را برای خود پاک کرده و به آن اهمیتی نمی‌دهد که بیمار سوخته در چه بیمارستانی بستری است و چه مشکلاتی دارد؟

دکتر محمدجواد فاطمی به بهانه روز حمایت از بیماران دچار سوختگی، گفت: برای امسال با توجه به وضعیت موجود تنها برنامه عیادت از بیماران سوختگی در بیمارستان‌ها را انجام می‌دهیم و دیگر شعاری برای روز حمایت از بیماران سوختگی اعلام نکردیم هرچند که به این شعار فکر کرده بودیم. بر این اساس تنها برای روز اول دی ماه در مراکز سوختگی سراسر کشور هماهنگ کردیم که همراهان ققنوس (بیماران بهبود یافته از سوختگی) به عیادت بیماران سوختگی فعلی بستری در بیمارستان بروند و علاوه بر اینکه به آنها یک پکیج تغذیه‌ای می‌دهند درباره آموزش هم با آنها صحبت کنند.

روز حمایت از بیماران سوختگی در انتظار ورود به تقویم
وی درباره اینکه آیا روز حمایت از بیماران سوختگی به طور رسمی وارد تقویم رسمی کشور شده است یا خیر؟، اظهار کرد: موضوع انتخاب عنوان این روز به شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده است اما هنوز وارد تقویم رسمی نشده است. قطعا ورود روز حمایت از بیماران سوختگی به تقویم رسمی کشور سبب می‌شود تا وظایفی برای ارگان‌های مرتبط با این روز تعریف شود؛ به عنوان مثال مدارس، صدا و سیما، آتش‌نشانی، اداره استاندارد و... همگی برنامه‌هایی اجرا خواهند کرد. امیدواریم به زودی با ورود این روز به تقویم ملی مردم را نسبت به موضوع مهم سوختگی و اهمیت آن بیش از گذشته آگاه کنیم.

سود ۳۰ برابری آموزش پیشگیری از سوختگی برای جامعه
او ادامه داد: قصد داشتیم تا شعار امسال «یک‌تومان هزینه کنیم؛ ۳۰ تومان سود ببریم» باشد که اعلام نشد اما، علت این انتخاب این بود که مطالعات به ما نشان داده است سرمایه گذاری به میزان یک تومان در پیشگیری از سوختگی تا ۳۰ تومان از هزینه‌های سوختگی و درمان آن کم می‌کند و این یعنی اگر به آموزش و پیشگیری بیشتر اهمیت دهیم سودی ۳۰ برابری در زمینه سوختگی متوجه کشور می‌شود.

سوختگی؛ بیماری فقرا
فاطمی درخصوص اصلی‌ترین مشکلاتی که بیماران سوختگی با آن مواجه هستند، تصریح کرد: سوختگی با فقر رابطه دارد و معمولا افرادی می‌سوزند که تمکن مالی ندارند؛ چراکه از وسایلی استفاده می‌کنند که استاندارد نیست و یا آموزش خوبی ندیده و سطح تحصیلات کمتری دارند یا در جاهایی زندگی می‌کنند که برای گرمایش از شعله مستقیم استفاده می‌کنند مانند بخاری و اجاق در چادر عشایر و... بنابراین؛ سوختگی یک بیماری برای قشر ضعیف و کمتر برخوردار جامعه است. این قشر وقتی می‌سوزد امکان درمان کمتری هم دارد چراکه بیمارستان‌های سوختگی استانداردی حتی در پایتخت هم نداریم و همان بیمارستان‌های موجود در کشور هم امکانات و پرسنل کافی ندارند و بیمارستان‌های خصوصی هم بخش سوختگی ندارند.

افزایش بروز سوختگی در ارتباط مستقیم با خط فقر
وی افزود: ما به پانسمان‌های نوین دسترسی نداریم و عوارض بیماران و تعداد مرگ و میر بیماران سوختگی بسیار بالا است. بیمار سوختگی حتی پس از ترخیص از بیمارستان هم حامی ندارد و با مشکلات زیادش در جامعه رها می‌شود؛ به همین دلیل اکنون مهم‌ترین چالش سوختگی همان عدم آگاهی و فقر افراد است‌؛ اما در شرایط فعلی حتی فقر افزایش یافته است یعنی خط فقر بر عددی قرار گرفته است که تعداد بسیار زیادی از هموطنان ما زیر خط فقر زندگی می‌کنند، پس تعداد سوختگی‌ها هم به گواه آمار افزایشی شده است. سوای این امر بودجه‌ای که به سوختگی اختصاص داده می‌شود به هیچ وجه همانند تورم افزایش نیافته است و انواع پانسمان‌هایی که قبلا برخی بیماران می‌توانستند تهیه کنند بسیار گران شده است.

۴چالش اصلی بیماران سوختگی
وی افزود: مشکلات به حدی در زمینه بیماران سوختگی افزایش یافته است که حتی بیمارستان‌های سوختگی توان ارائه میان‌وعده به بیماران خود و توان تامین پانسامان ندارند. در واقع ما روز به روز به روش‌های قدیمی‌تر بازمی‌گردیم که باعث عوارض و مرگ و میر بیشتر بیماران هم می‌شود؛ بنابراین بیماران سوختگی با چهار چالش مهم فقر، مشکلات جسمی (چسبندگی، خارش، اسکار، درد، نازیبا شدن قسمت‌های سوخته و...)، مشکلات روحی و افسردگی به واسطه بیماری و ایزوله شدن و مشکلات اجتماعی روبرو هستند؛ چرا که جامعه معمولا رفتار خوبی با بیماران دچار سوختگی ندارد و حتی ممکن است به بیمار سوختگی شغل هم ندهند.

وزارت بهداشت صورت‌ مسئله بیماران سوختگی را پاک کرده است
او تاکید کرد: بار بیماری‌ها یعنی هزینه‌ای که هر بیماری به کشور تحمیل می‌کند و در مورد سوختگی می‌دانیم که این معضل سیزدهمین بار بیماری است اما بودجه‌ای که به سوختگی اختصاص می‌دهند حتی در رتبه صدم هم قرار نمی‌گیرد و وزارت بهداشت کلا صورت مسئله سوختگی را برای خود پاک کرده و به آن اهمیتی نمی‌دهد که بیمار سوخته در چه بیمارستانی بستری است؟ چه مشکلاتی دارد؟ و یا حتی چگونه جانش را از دست می‌دهد؟

بیماران سوخته تریبون ندارند
وی علت عدم توجه به بیماران سوختگی را اینگونه شرح داد: بیمار سوختگی از قشر ضعیف است که صدا و تریبون ندارد. آنها می‌سوزند و از جامعه طرد می‌شوند و در نهایت می‌میرند و نمی‌توانند مانند سایر بیماران صدای خود را به جایی برسانند؛ صدای سایر بیماران به این دلیل به گوش می‌رسد که در میان آنها بعضا فرد متمول هم وجود دارد که به واسطه آن افراد، صدای قشر ضعیف هم شنیده شود اما صدای فقرا شنیده نمی‌شود.

حتی یک تخت استاندارد درمان سوختگی در کشور وجود ندارد
وی با تاکید بر اینکه در ایران حتی یک تخت استاندارد سوختگی هم وجود ندارد، اظهار کرد: این درحالی است که با این وضعیت و بودجه کم، با تعداد زیاد بیماران سوختگی هم مواجه می‌شویم. در بیمارستان‌های بسیار قدیمی و نامناسب به بیمار خدمت می‌دهیم به شکلی که حتی در پایتخت گاهی تا شش بیمار سوختگی در یک اتاق کنار هم بستری می‌شوند که این موضوع اصلا استاندارد نیست. این درحالی است که حداقل از سال ۱۳۸۰ قرار بود یک بیمارستان سوختگی در منطقه کن تهران ساخته شود که بعد از ۲۱ سال تنها سازه آن ساخته شده است و همین یک مورد نشان دهنده وضعیت نامناسب موضوع سوختگی است. از رسانه‌ها خواهش دارم که صدای این بیماران باشند.

حتی مراکز دولتی حاضر به داشتن بخش سوختگی نمی‌شوند
فاطمی ادامه داد: ما حتی در مراکز استانی و شهرهای بزرگ هم بیمارستان سوختگی نداریم‌. الان تعداد تخت سوختگی به نسبت جمعیت بسیار پایین است. باید بخشی تحت عنوان بخش ویژه سوختگی داشته باشیم که این را هم نداریم و گاهی در برخی مراکز بدترین قسمت بیمارستان با کمترین امکانات به بخش سوختگی اختصاص یافته است؛ چون این بخش درآمدی برای بیمارستان‌ها ندارد و برعکس هزینه‌زا هم خواهد بود. مثال روشن این امر این است که حتی در تهران از میان سه دانشگاه علوم پزشکی بزرگ، تنها دانشگاه علوم پزشکی ایران، بیمارستان تخصصی سوختگی دارد و دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران و شهید بهشتی حتی زیر بار تخصیص یک بخش سوختگی در یک بیمارستان زیر مجموعه خود نمی‌روند. سازمان تامین اجتماعی نیز با بیش از ۲۰۰ بیمارستان فعال در سراسر کشور حتی یک تخت سوختگی ندارد؛ چون این تخت برایش هزینه است و سوددهی ندارد. در بُعد کلان هم نهادی وجود ندارد که سازمان تامین اجتماعی با این حجم از بیمه شده را موظف به داشتن تخت سوختگی کند.

آمار بروز سالانه سوختگی در کشور
وی درباره آمار بروز سوختگی در کشور، تصریح کرد: سالانه ۳۰ هزارنفر سوختگی‌های جدی دارند که مجبور به بستری در بیمارستان‌ها می‌شوند که حدود ۳۰۰۰ نفر آنها جان خود را از دست می‌دهند. از ۲۷ هزارنفر باقی مانده هنگام ترخیص حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد افراد دچار درجات مختلف از کار افتادگی می‌شوند. سالانه حدود ۱۳ هزارنفر، فرد از کار افتاده به جامعه اضافه می‌شود چون از بروز سوختگی جلوگیری نمی‌کنیم.

رتبه بالای ایران در بروز سوختگی
او با اشاره به سهم بالای شیوع سوختگی در میان مردان، اظهار کرد: در موارد بعدی بچه‌ها و خانم‌ها قرار دارند اما وقتی یک بچه دچار سوختگی می‌شود، سال‌های بیشتری با سوختگی مواجه است و اگر فوت کند سالهای بیشتری از عمر مفید یک انسان تبدیل به مرگ می‌شود؛ پس مراقبت از کودکان در برابر سوختگی اهمیت بالایی دارد که شایع‌ترین علت سوختگی کودکان هم عدم مراقبت والدین و مربیان از کودکان است. سوختگی در خانم‌ها هم مرگ و میر بالایی دارد که علت آن این است که از خانم‌ها مراقبت کمتری به عمل می‌آید. بیشترین بروز سوختگی در خانم‌ها و بچه‌ها در خانه است. ایران از نظر تعداد جمعیت و سطح اجتماعی_ اقتصادی در موضوع سوختگی رتبه بالایی دارد.

پوشش بیمه‌ای درمان سوختگی کافی نیست
وی درخصوص پوشش بیمه‌ای درمان سوختگی، گفت: از آنجا که بیمه‌ها نیز به درآمد و سود خود فکر می‌کنند با تمام تلاشی که کردیم نتوانستیم آنها را مجاب کنیم پوشش خود را افزایش دهند. حتی در زمان تصدی دکتر قاضی زاده هاشمی در وزارت بهداشت، ایشان نامه و درخواست ما را مستقیم برای شورای عالی بیمه فرستادند اما بیمه‌ها زیر بار نمی‌روند؛ چون سوختگی برایشان هزینه ایجاد می‌کند. الان پانسمان‌های سوختگی مفید که می‌توانند از مرگ و میر بیماران کم کنند و عوارض را کاهش دهند بیمه نیستند و این پانسمان‌ها آنقدر هم گران هستند که عموما اکثر بیماران نمی‌توانند آنها را تهیه کنند. در عین حال خیلی از جایگزین‌های پوست، اغلب پمادهایی که جای سوختگی را ترمیم می‌کند و حتی لباس سوختگی که یکی از واجبات بیماران است ،تحت پوشش بیمه نیست.

وی با تاکید بر اینکه حل مشکل سوختگی در ایران از راه پیشگیری می‌گذرد، اظهار کرد: درست است که مشکلات زیاد درمانی و بازتوانی داریم که باید به شکل موازی برطرف شوند، اما مهم‌ترین نکته این است که مردم ما فرهنگ ایمنی و پیشگیری از حوادث را تقویت کنند. باید در خرید وسایل گرمایشی، وسایل پخت پز، وسایل برقی و حتی خانه دقت کافی داشته باشند که ایمن خرید کنند. مردم باید اصول استفاده از کپسول آتش‌نشانی را بدانند و سیستم اعلام و اطفای حریق در منازل خود داشته باشند و بدانند که اینها هزینه نیست بلکه سرمایه‌گذاری برای سلامت خودشان است. بیمار سوختگی حق دارد شغل داشته باشد و توسط دیگران دوست داشته شود.